Συνέντευξη στην ηλεκτρονική εφημερίδα τουρισμού «itn Ελληνικός Τουρισμός» έδωσε ο Γιώργος Χατζημάρκος, Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, την Πέμπτη 30 Σεπτεμβρίου 2021. Τις εξαιρετικές επιδόσεις των νησιών κατά τη φετινή τουριστική περίοδο περιγράφει ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου Γιώργος Χατζημάρκος και εξηγεί πώς έχουν καταφέρει τα νησιά να προσελκύουν μαζικά επισκέπτες, ακόμη και αυτή την δύσκολη περίοδο.
«Μέχρι σήμερα, πάνω από 2,5 εκατομμύρια επιβάτες έχουν επισκεφθεί τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου», λέει ο Γ. Χατζημάρκος και τονίζει ότι οι καλές επιδόσεις ήρθαν γιατί υπήρχε συγκεκριμένο σχέδιο που υλοποιήθηκε με επιτυχία.
Κύριε Περιφερειάρχη είναι χαρά μας που σας έχουμε στην «itn Ελληνικός Τουρισμός». Θα μπορούσαμε να πούμε πως η τουριστική περίοδος στην περιοχή σας ξεπέρασε τις προσδοκίες. Ποιοι προορισμοί έδειξαν τη μεγαλύτερη ανάκαμψη;
Πράγματι, η χρονιά βγήκε καλύτερη απ’ ό,τι περιμέναμε όλοι. Μέχρι σήμερα, πάνω από 2,5 εκατομμύρια επιβάτες έχουν επισκεφθεί τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου, χωρίς να συνυπολογίζονται σε αυτούς όσοι κινούνται μέσω του ακτοπλοϊκού δικτύου. Υπάρχουν δε νησιά, ιδιαίτερα τα μικρότερα των Κυκλάδων και Δωδεκανήσου, που έχουν πάει καλύτερα από τη χρονιά ρεκόρ του 2019. Επιπλέον, σε μία δύσκολη χρονιά πανδημίας, άνοιξαν για το Νότιο Αιγαίο νέες αγορές προς τα πέντε διεθνή αεροδρόμιά του, της Ρόδου, της Κω, της Καρπάθου, της Μυκόνου και της Σαντορίνης, όπως η Βουλγαρία και το Άμπου Ντάμπι. Στη Ρόδο μόνο, 14 αγορές είχαν καλύτερη επίδοση σε σύγκριση, όχι με το 2020, αλλά με το 2019.
Στην Κω επίσης υπήρχαν αγορές που σημείωσαν αύξηση σε σχέση με το 2019. Η Κάρπαθος έχει ήδη πενταπλασιάσει το σύνολο των περσινών διεθνών αφίξεων. Όταν άλλοι κορυφαίοι τουριστικοί προορισμοί δεν μπορούν να βρουν τον βηματισμό τους-ενδεικτικά η Τυνησία είναι κλειστή, η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Τουρκία έχουν προβλήματα- είναι πολύ σημαντικό που μιλάμε για ανοίγματα και αυξήσεις στην κίνηση προς το Νότιο Αιγαίο. Σχεδόν όλα τα νησιά φτάνουν το επίπεδο της οικονομίας και του ΑΕΠ του 2019 με προορισμούς, όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη να παρουσιάζουν υψηλότερη δαπάνη ανά επισκέπτη. Και αν οι εξαιρετικές επιδόσεις του Αυγούστου ήταν λιγότερο ή περισσότερο αναμενόμενες, ο πρώτος μήνας του φθινοπώρου παρουσιάζει έναν ρυθμό κρατήσεων και αφίξεων επίσης πολύ ικανοποιητικό, που εκτείνεται μέχρι και τις αρχές Νοεμβρίου.
Είναι προφανές ότι Κυκλάδες και Δωδεκάνησα δεν κέρδισαν απλώς το στοίχημα του τουρισμού αλλά ηγούνται της εθνικής προσπάθειας για ανάκαμψη και «βάζουν πλάτη» για την ανάταση της οικονομίας σε εθνικό επίπεδο.
Ξέρετε, οι καλές επιδόσεις για τα νησιά μας και κατ’ επέκταση για τη χώρα μας, δεν είναι αυτονόητες, δεν έρχονται μόνες τους. Ήρθαν γιατί είχαμε συγκεκριμένο σχέδιο που υλοποιήθηκε με επιτυχία και με την συνδρομή όλων των εμπλεκομένων στον τουριστικό κλάδο.
Το «μυστικό» της επιτυχίας είναι ότι δεν αφήνουμε «τίποτα στην τύχη». Η προσπάθεια δεν αφορούσε μόνο έναν κλάδο ή ένα πεδίο δράσης. Από την υγεία μέχρι τις υποδομές και από την στρατηγική προώθησης μέχρι την εκπαίδευση, κάθε δράση μας έχει το βλέμμα στραμμένο και στον Τουρισμό.
Πείτε μας περισσότερα γι’ αυτό το σχέδιο. Ποιες ήταν οι ενέργειες της Περιφέρειας που βοήθησαν να συμβεί αυτή η ευχάριστη εξέλιξη; Ποιο είναι το «μυστικό» της επιτυχίας;
Το «μυστικό» της επιτυχίας είναι ότι δεν αφήνουμε «τίποτα στην τύχη». Η προσπάθεια δεν αφορούσε μόνο έναν κλάδο ή ένα πεδίο δράσης. Από την υγεία μέχρι τις υποδομές και από την στρατηγική προώθησης μέχρι την εκπαίδευση, κάθε δράση μας έχει το βλέμμα στραμμένο και στον Τουρισμό.
Επιπλέον, η Περιφέρεια για να διατηρήσει τον ηγετικό ρόλο που έχει κατακτήσει στον Τουρισμό ήταν παρούσα διεθνώς με τη δική της καμπάνια από ένα πολύ πρώιμο στάδιο, μέσω μιας ψηφιακής εκστρατείας με επιλογή των πιο σύγχρονων εργαλείων και με συνέργειες με τους μεγαλύτερους παίκτες της αγοράς.
Ακόμα, όλο το προηγούμενο διάστημα, επενδύσαμε σημαντικά κονδύλια στις υποδομές, ενισχύοντας τα Νοσοκομεία και τον ιατρικό εξοπλισμό, αναβαθμίζοντας το οδικό δίκτυο, ολοκληρώνοντας τεχνικά έργα, μικρά και μεγάλα. Σε μία Περιφέρεια, όπου το 97% του ΑΕΠ της παράγεται άμεσα ή έμμεσα από τον τουρισμό, όλα τα έργα συνδέονται με τον Τουρισμό. Στο Νότιο Αιγαίο όλα είναι Τουρισμός.
Το Νότιο Αιγαίο αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση, όσον αφορά τη διαχείριση τουριστικών προορισμών. Τι πιστεύετε ότι έκανε τη διαφορά; Πόσο μεγάλο ρόλο παίζει σε αυτή την προσπάθεια η Τοπική Αυτοδιοίκηση;
Το 2020 πήραμε μια σημαντική απόφαση. Ελλείψει τότε θεσμικού πλαισίου για τη λειτουργία Οργανισμού Διαχείρισης Προορισμού, σταθήκαμε με δέος απέναντι στην έλευση της πανδημίας και με βαθύ αίσθημα ευθύνης απέναντι στον τόπο και το ισχυρό brand name που είχε καταφέρει να χτίσει στον Τουρισμό-ως πρωταθλήτρια όλες τις χρονιές ανελλιπώς από το 2015 μέχρι και το 2019- αναλάβαμε το εγχείρημα, Τοπική Αυτοδιοίκηση και παραγωγικοί, οικονομικοί και επιστημονικοί φορείς να συστήσουμε την Πρωτοβουλία του Νοτίου Αιγαίου για τον Τουρισμό.
Αποστολή της Πρωτοβουλίας ήταν και παραμένει η προστασία του προορισμού, ο ενιαίος συντονισμός του, η προώθηση της εικόνας του μέσα από την προβολή θετικών ειδήσεων και η έγκαιρη και αποτελεσματική διαχείριση κρίσεων. Με συλλογικότητα, συνεργασία και υπευθυνότητα βάλαμε μπροστά τα νησιά του Ν. Αιγαίου και κερδίσαμε αυτό που αποτελεί το μεγαλύτερο εφόδιο και πλεονέκτημα σε έναν τουριστικό προορισμό. Κερδίσαμε εμπιστοσύνη. Στον τουρισμό, είναι όλα θέμα εμπιστοσύνης. Και ειδικά στα δύσκολα, εμπιστεύεσαι τον ικανό, τον υπεύθυνο, τον αποτελεσματικό. Ο κόσμος εμπιστεύτηκε το Νότιο Αιγαίο πέρυσι, το εμπιστεύτηκαν ακόμα περισσότεροι φέτος. Έτσι, το 2021 κεφαλαιοποιούμε την περσινή επιτυχία, που καταφέραμε να κάνουμε τουρισμό εν μέσω πανδημίας.
Έχετε πάρει πρωτοβουλίες, μεταξύ άλλων, για τη γαστρονομία και για τον πολιτισμό. Πόσο σημαντικές είναι οι θεματικές μορφές τουρισμού; Τι μπορούν να προσφέρουν στο τουριστικό προϊόν;
Σίγουρα αναβάθμιση και επιμήκυνση. Στο Νότιο Αιγαίο, ξέρουμε καλά ότι γαστρονομία και πολιτισμός γεννούν τουρισμό. Έτσι, από την αρχή δεσμευθήκαμε σε πρωτοποριακές δράσεις με τρόπο που αναδεικνύουν σε κάθε επισκέπτη τον πολιτισμό, την παράδοση, την Ιστορία και το υψηλό επίπεδο υπηρεσιών. Διεκδικήσαμε και κερδίσαμε τον επίζηλο τίτλο της Ευρωπαϊκής Γαστρονομικής Περιφέρειας για το έτος 2019, μια εξαιρετική πρωτοβουλία που στόχο έχει να στηρίξει, μετά τον Τουρισμό, και τον πρωτογενή τομέα των νησιών. Μια πρωτοβουλία που δεν εξαντλήθηκε το 2019, αφού συνεχίζουμε να υπηρετούμε και να υποστηρίζουμε τον τίτλο της Ευρωπαϊκής Γαστρονομικής Περιφέρειας.
Ενδεικτικά μόνο αναφέρω ότι τον επόμενο μήνα, ένας νέος σεφ από το Νότιο Αιγαίο θα εκπροσωπήσει την Περιφέρεια στον ευρωπαϊκό θεσμό των European Young Chef Awards. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι στους Χρυσούς Σκούφους 2021, τα επιδραστικότερα γαστρονομικά βραβεία της Ελλάδας, στο Νότιο Αιγαίο συγκεντρώθηκαν 17 συνολικά βραβεία και διακρίσεις, αριθμός που ισοδυναμεί σχεδόν με το ένα τρίτο των 55 συνολικά βραβευθέντων σε ολόκληρη τη χώρα. Πολιτισμός και υψηλή γαστρονομία είναι στοιχεία της ταυτότητας αυτής της Περιφέρειας, τα οποία υπηρετούμε με αφοσίωση.
Ήδη στην Περιφέρεια υλοποιείτε ένα μεγάλο πρόγραμμα επενδύσεων. Τώρα έρχεται και τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης με το «Ελλάδα 2.0». Πού σκοπεύετε να δώσετε προτεραιότητα στο Νότιο Αιγαίο;
Πράγματι, όλο το Νότιο Αιγαίο είναι ένα εργοτάξιο. Στην πιο δύσκολη χρονιά της πανδημίας, εκτελέστηκαν 201 έργα, εκπονήθηκαν 109 μελέτες και υπογράφηκαν 92 εργολαβικές συμβάσεις.
Το 2020 έκλεισε με 112 ενεργά εργοτάξια σε Κυκλάδες και Δωδεκάνησα. Η Περιφέρεια εξάλλου για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά κατακτά την 1η θέση πανελλαδικά σε ποσοστό απορρόφησης Ευρωπαϊκών πόρων. Επιπλέον αυτών, πάνω από 30 δις, θα εισρεύσουν στα ταμεία του Κράτους και εμείς είμαστε ήδη έτοιμοι, με τα θεσμικά εργαλεία, με τις δικές μας επεξεργασμένες προτάσεις για έργα και με τον δικό μας μηχανισμό υλοποίησης και απορρόφησης.
Ο Αναπτυξιακός Οργανισμός της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, που έχει ιδρυθεί ήδη και λειτουργεί, θα παράγει έργο παράλληλα με τον μηχανισμό που ήδη υπάρχει στην Περιφέρεια και έχει φέρει πολύ σημαντικά αποτελέσματα για τα νησιά. Στον υφιστάμενο λοιπόν μηχανισμό, προσθέτουμε έναν δεύτερο για να μεγιστοποιήσουμε τα οφέλη για την περιοχή μας, η οποία για να μπορέσει να σταθεί στο νέο διεθνές περιβάλλον οφείλει να πετύχει υψηλό ρυθμό συσσώρευσης υλικού και ανθρώπινου κεφαλαίου. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, δεν χάσαμε ούτε μέρα. Κεντρική στόχευση σε μία Περιφέρεια με 50 κατοικημένα νησιά και 118 λιμάνια αποτελεί σίγουρα το yachting και η γαλάζια οικονομία, αλλά και ο ψηφιακός μετασχηματισμός.
Παίρνουμε τη θέση μας στην μετά covid εποχή, ως μια Περιφέρεια που δεν βασίζεται μόνο στην προστασία και τον σεβασμό των παραδοσιακών, φυσικών πλεονεκτημάτων της -όπως ο τουρισμός ή η φυσική και πολιτιστική της κληρονομιά, αλλά πραγματικά αγκαλιάζει το νέο, την καινοτομία. Όπως είναι το Διεθνές Κέντρο Θαλάσσιας Τεχνολογίας και Καινοτομίας στη Σύρο, στο οποίο συμμετέχει ο Αναπτυξιακός Οργανισμός της Περιφέρειας, προορισμένο να γίνει ένας κόμβος θαλάσσιας καινοτομίας, ψηφιακών συνεργατών, ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, επιστημονικών συνεργατών, Start-up επιχειρήσεων, αποτελώντας ένα σημαντικό βήμα για τη ναυτιλιακή βιομηχανία σε γενικότερο επίπεδο και συμβάλλοντας στην μετεξέλιξη της χώρας στη νέα ψηφιακή εποχή.
Το αποτύπωμα του Νοτίου Αιγαίου την επόμενη μέρα και στον τουρισμό και στις επενδύσεις θα είναι έντονο.
Η πανδημία φαίνεται να επηρεάζει τις ταξιδιωτικές συνήθειες, ενώ και η κλιματική αλλαγή θέτει έντονα το θέμα του βιώσιμου τουρισμού. Ποια πιστεύετε πως θα είναι η επίδραση αυτών στον ελληνικό τουρισμό;
Οι προκλήσεις για τον ελληνικό τουρισμό είναι επιτακτικές και είναι ήδη εδώ: Βιωσιμότητα και ξεχωριστή ταυτότητα, υγεία και ασφάλεια, ψηφιοποίηση υπηρεσιών και αυθεντικότητα.
Προχωράμε στην επόμενη μέρα με διαβατήριο σημαντικές επενδύσεις που έχουν ως επίκεντρο την πράσινη ανάπτυξη, τη βιωσιμότητα και την καινοτομία, αντιμετωπίζοντας παλιά προβλήματα με νέες λύσεις. Στο επίκεντρο της στρατηγικής μας και του τουριστικού σχεδιασμού έχουμε θέσει το ζήτημα της αειφορίας. Τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου αντιλαμβάνονται ότι η ανάπτυξή τους περνάει μόνο μέσα από τη βιωσιμότητα και έτσι, με πρώτα την Αστυπάλαια και τη Χάλκη στην Ελλάδα, ανοίγουν το δρόμο για την πράσινη μετάβαση μέσω της ηλεκτροκίνησης.
Αλλά και η εταιρεία “ΦΟΔΣΑ Ν.Αιγαίου Α.Ε.” για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων ιδρύθηκε για ν’ αλλάξει όχι μόνο το περιβάλλον αλλά κυρίως τις αντιλήψεις γι’ αυτό.
Σήμερα που η Ελλάδα αλλάζει, στο Νότιο Αιγαίο έχουμε πολύ συνειδητά πάρει την απόφαση ότι δεν μένουμε θεατές του μέλλοντος. Το διαμορφώνουμε.
