Το Ελληνο-Φινλανδικό Εμπορικό Επιμελητήριο διοργάνωσε διαδικτυακό σεμινάριο για να παρουσιάσει και να συζητήσει τις βέλτιστες πρακτικές για τη βιώσιμη διαχείριση των δασών και τη φιλική προς το περιβάλλον δασοκομία στις 8 Δεκεμβρίου 2021, με θέμα.: Αειφόρα δάση και δασοκομία στον 21ο αιώνα – Βέλτιστες πρακτικές από τη Φινλανδία

Ομιλητές ήταν οι:

• Γιώργος Λιβάνιος, Πρόεδρος FHCC

• Teemu Lehtinen, Γραμματέας του Διοικητικού Συμβουλίου, FHCC

• Δρ Διονυσία Αυγερινοπούλου, Πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής των Ελλήνων

• Δρ. Leena Leskinen, Διευθύντρια Δασών, Φινλανδικό Κέντρο Δασών • Marko Mäk i-Hakola, Διευθυντής Δασών, Η Κεντρική Ένωση Αγροτικών Παραγωγών και Ιδιοκτητών Δασών (MTK)

• Δρ. Karoliina Niemi, Διευθύντρια Δασών, Φινλανδική Ομοσπονδία Δασικών Βιομηχανιών

Ιστορικό

Για δεκαετίες, αν όχι για αιώνες ήδη, η Φινλανδία ζει από τα δάση της. Κυριολεκτικά. Τα δάση έχουν προσφέρει προστασία, πηγή ζεστασιάς και ενέργειας, εισόδημα και ένας τόπος για να χαλαρώσουν και να εξερευνήσουν, οι Φινλανδοί εδώ και πολύ καιρό.

Αυτή η μακρά παράδοση και η «δασική κουλτούρα» είναι βαθιά ριζωμένη στη φινλανδική κοινωνία και στον τρόπο με τον οποίο τα δάση καλλιεργούνται, προστατεύονται και χρησιμοποιούνται τόσο για οικονομικούς όσο και για ψυχαγωγικούς σκοπούς. Μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού του 2021 στην Ελλάδα, το Φινλανδο-Ελληνικό Εμπορικό Επιμελητήριο αποφάσισε να υποστηρίξει τη διαδικασία αναδάσωσης φέρνοντας παραδείγματα βέλτιστων πρακτικών, εμπειριών και μοντέλων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την αναγέννηση των δασών, την προστασία τους, ενώ επωφελούνται βιώσιμα από αυτά. Υπάρχει ανάγκη να δημιουργηθεί μια ευρύτερη κατανόηση της σημασίας των δασών, της βιοποικιλότητας και του «δασικού πολιτισμού» στην Ελλάδα. Και το FHCC επιθυμεί να συμβάλει σε αυτό.

Δρ Διονυσία Αυγερινοπούλου: Σύγχρονες προκλήσεις και δρόμος προς την ευρύτερη διεθνή συνεργασία

Η Δρ. Αυγεριονοπούλου τόνισε τον ρόλο των δασών ως καταβόθρες άνθρακα και ως κρίσιμο μέρος της στρατηγικής της ΕΕ για το 2030.  Σημειώστε ότι τα επόμενα 8 χρόνια, η Ελλάδα στοχεύει να μειώσει τις εκπομπές CO2 κατά 55% και να φτάσει σε πλήρη ουδετερότητα άνθρακα έως το 2050. Η βιοποικιλότητα που προσφέρουν τα δάση σε ολόκληρη τη χώρα είναι ένας εξαιρετικά σημαντικός παράγοντας και τα καλά διαχειριζόμενα βιώσιμα δάση μπορούν επίσης να παίξουν ρόλο σημαντικό ρόλο στον οικοτουρισμό.

Η Ελλάδα θα κινητοποιήσει 59 δισ. ευρώ τα επόμενα 5 χρόνια για να αναπτύξει μια πιο πράσινη και πιο ψηφιακή Ελλάδα 2.0. Σημαντικά χρηματικά ποσά θα διατεθούν για την αναδάσωση της Πάρνηθας των γύρω περιοχών που έχουν άμεσο θετικό αντίκτυπο στην ποιότητα του αέρα σε ολόκληρη την περιοχή της Αττικής. Ο εξοπλισμός και τα συστήματα πυρόσβεσης θα αναβαθμιστούν σημαντικά. Η συνεργασία ιδιωτικού και δημόσιου τομέα είναι πολύ πολύτιμη σε αυτό, όπως και η διεθνής συνεργασία, ανταλλαγή εμπειριών και γνώσεων.

Dr Leena Leskinen: Δασοκομία στη Φινλανδία και μαθήματα από έργα πυρκαγιάς

Οι Φινλανδοί έχουν ξοδέψει μεγάλα ποσά για την ανάπτυξη τεχνολογιών τηλεπισκόπησης και δασικής απογραφής για να καταστεί δυνατή η αποτελεσματική και ταχεία δράση σε περίπτωση δασικών πυρκαγιών.

Το Metsaan.fi προσφέρει τόσο στους ιδιοκτήτες δασών όσο και στις αρχές ένα πλήρως ενσωματωμένο κεντρικό σύστημα δεδομένων δασών που επιτρέπει στον ιδιοκτήτη να δει με μια ματιά:

 – Χαρτογράφηση των δασικών του οικοπέδων – Προτείνει ενέργειες διαχείρισης δασών με βάση τα δεδομένα που συλλέγονται από τα δάση του.

 – Συνιστάται επειγόντως κλάδεμα, αραιώσεις και μοσχεύματα.

– Η βάση δεδομένων παρέχει μια πλήρη απογραφή δασών με σκοπό τη μεγιστοποίηση του ξύλου και την ελαχιστοποίηση των απορριμμάτων.

Η πιο πρόσφατη ανάπτυξη και έργο που βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη είναι η προσαρμογή αυτών των καταλόγων και δεδομένων στην κλιματική αλλαγή, ώστε να λαμβάνονται καλύτερα υπόψη οι ακραίες καιρικές συνθήκες, οι μεγαλύτερες περίοδοι ξηρασίας και οι ισχυρές βροχοπτώσεις.

Η Δρ Leskinen τόνισε περαιτέρω πώς το Κέντρο Δασών χρησιμοποιεί αυτό το σύστημα για την ανάπτυξη χαρτογράφησης κινδύνου υψηλής ποιότητας για ξηρούς μήνες, προκειμένου να είναι σε θέση να προστατεύει καλύτερα τα δάση από τις πυρκαγιές. Αυτοί οι εξαιρετικά λεπτομερείς χάρτες κινδύνου που καλύπτουν ολόκληρη τη χώρα παρέχουν λεπτομερείς πληροφορίες για τα δέντρα και τη συνολική ξύλινη μάζα, πού βρίσκονται τα δέντρα στο έδαφος, πού βρίσκονται οι πλησιέστεροι υδάτινοι πόροι και πού φτάνει το καλά συντηρημένο δασικό οδικό δίκτυο.

Μεγάλο μέρος αυτής της τεχνολογίας αναπτύσσεται σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα – αφού πάνω από το 60% των δασών ανήκουν σε ορισμένες φινλανδικές οικογένειες,

Marko Mäki-Hakola: Μοντέλο Φινλανδικής Ένωσης Δασικής Φροντίδας και προστασία των δασών από ιδιώτες

Καθώς τα περισσότερα από τα φινλανδικά δάση είναι ιδιωτικά, η ιδιωτικά οργανωμένη διαχείριση των δασών διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στη διασφάλιση της βιοποικιλότητας, της βιωσιμότητας και της ανάπτυξης των δασών. Οι Φινλανδοί Ιδιοκτήτες Δασών είναι οργανωμένοι σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο για πάνω από 100 χρόνια ήδη και εκπροσωπούν τα συμφέροντα των ιδιοκτητών σε όλα τα επίπεδα της κυβέρνησης. Οι τοπικοί Σύλλογοι Διαχείρισης Δασών εξυπηρετούν τους ιδιοκτήτες μέσω των 1.500 υπαλλήλων και των εργολάβων τους.  

Τα διαθέσιμα κεντρικά διαχειριζόμενα συστήματα ψηφιακής χαρτογράφησης και διαχείρισης δεδομένων, τα καλά ενοποιημένα προγράμματα προστασίας και βιωσιμότητας των ιδιοκτητών δασών (Helmi Habitats, Metso 2008-30) διασφαλίζουν ότι οι ιδιοκτήτες είναι πλήρως ενημερωμένοι για τις ικανότητες και τις ευκαιρίες τους σχετικά με τα δάση τους, κάθε δεδομένη στιγμή. Ο κ. Mäki-Hakola έδειξε τα δικά του δασικά οικόπεδα και τα δεδομένα που του δίνει η κεντρική βάση δεδομένων διαχείρισης δασών για τα δάση που κατέχει.

Dr Karoliina Niemi, Φινλανδική δασική βιομηχανία και βιωσιμότητα

Ακριβώς όπως οι Ιδιοκτήτες Δασών, η δασική βιομηχανία, η οποία αντιπροσωπεύει το 20% των φινλανδικών εξαγωγών, είναι οργανωμένη κεντρικά εδώ και πάνω από 100 χρόνια. Εκπροσωπεί τα συμφέροντα περισσότερων από 70 επιχειρήσεων που πριονιστήρια και προϊόντα ξύλου σε εταιρείες που παράγουν χαρτοπολτό, χαρτί, χαρτόνι και χαρτόνι. Οι φινλανδικές δασικές βιομηχανίες παρέχουν απασχόληση σε πάνω από 100.000 άτομα και πληρώνουν πάνω από 3,6 δισεκατομμύρια φόρους στη φινλανδική κυβέρνηση.

Ο Δρ. Niemi επεσήμανε ότι οι τρέχουσες μεγάλες τάσεις της δασικής βιομηχανίας εξακολουθούν να υποστηρίζουν την αύξηση της ζήτησης και αυτή η ζήτηση καθοδηγείται από ολοένα και πιο εξειδικευμένα, υψηλής ποιότητας τεχνολογικά προηγμένα προϊόντα ξύλου από υφάσματα που περιέχουν ξύλο έως τζελ ιατρικού μέσου ανάπτυξης, εξειδικευμένα ξύλινα δομικά υλικά ασφαλή στη φωτιά ακόμα και χημικά για μπαταρία.

Ο στόχος των δασικών βιομηχανιών στον 21ο αιώνα θα πρέπει να είναι η διασφάλιση μιας κυκλικής βιοοικονομίας με βάση το ξύλο και της αποδοτικότητας των πόρων χρησιμοποιώντας όλα τα μέρη κάθε μεμονωμένου δέντρου και τη διαχείριση της δασικής διαδοχής διαφορετικών σταδίων ανάπτυξης σε έναν αιώνιο βρόχο. Τα φιλικά προς το κλίμα προϊόντα με βάση το ξύλο που λαμβάνουν υπόψη τη βιοποικιλότητα και την αειφορία απαιτούν συνδυασμό μέτρων στη δασοκομία: νομοθεσία, εθελοντικά προγράμματα προστασίας και αποκατάστασης (Helmi, Metso) καθώς και εθελοντικές δράσεις όπως πιστοποίηση δασών και έργα διαχείρισης της φύσης.

Συμπέρασμα

Το Ελληνο-Φινλανδικό Εμπορικό Επιμελητήριο θέλει να υποστηρίξει και να βοηθήσει τον δημόσιο διάλογο για τα δάση και την αειφορία στην Ελλάδα διοργανώνοντας αυτό το διαδικτυακό σεμινάριο για να επανεξετάσει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε και χρησιμοποιούμε τα δάση μας στην Ελλάδα. Είμαστε ήδη σε διαδικασία ανάπτυξης περαιτέρω ενεργειών με τις ελληνικές αρχές και θα χαρούμε να σας δώσουμε οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία χρειάζεστε.