Συνέντευξη στην ηλεκτρονική εφημερίδα itn Ελληνικός Τουρισμός έδωσε η Σοφία Φλέγκα – Πρόεδρος Ένωσης Ξενοδόχων Ευρυτανίας.
«Στον ορεινό όγκο της Ευρυτανίας, η σεζόν τέλειωσε αρχές Μάρτιου του 2020 και μέχρι τον Ιούνιο του 2021 τα καταλύματα της περιοχής μας είτε ήταν κλειστά, είτε υπολειτουργούσαν. Η περίοδος ήταν απλά καταστροφική»
Με έναν χειμαρρώδη και ευθυτενή λόγο η πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Ευρυτανίας Σοφία Φλέγκα περιγράφει τις πολύ δύσκολες καταστάσεις που έχει ζήσει και συνεχίζει να ζει ο τουριστικός κλάδος στην περιοχή της εξαιτίας της πανδημίας, αλλά και όχι μόνο, αφού γενικότερα οι χειμερινοί προορισμοί δεν έχουν ανακάμψει από το ξέσπασμα της δημοσιονομικής κρίσης και μετά.
Τονίζει τα βήματα που πρέπει να γίνουν για να πράξη τελικά το μοντέλο 365 ημέρες τουρισμός, ενώ σημειώνει ότι η πανδημία ώθησε τον Ορεινό Όγκο να ενώσει δυνάμεις και να διεκδικήσει πλέον πιο δυναμικά το μερίδιο της τουριστικής κίνησης που του αναλογεί. «Προσπαθούμε να είμαστε αισιόδοξοι ότι η Ελλάδα μας δεν «θα κλείνει το Φθινόπωρο και θα ανοίγει την Άνοιξη», αλλά θα αποτελέσει προορισμό 365 ημερών, γιατί πραγματικά όχι μόνο το μπορεί αλλά γιατί το αξίζει», όπως μας λέει και η ίδια. Η συνέντευξη της κυρίας Φλέγκα έχει ως εξής:
Κυρία Φλέγκα είναι χαρά μας που σας φιλοξενούμε στην «itn Ελληνικός Τουρισμός». Να ξεκινήσουμε με την αποτίμηση της περασμένης σεζόν. Οι χειμερινοί προορισμοί πέρασαν δύσκολη περίοδο, πώς ήταν τα πράγματα σε εσάς;
Δεν υπήρχε περασμένη σεζόν…! Για εμάς, στον ορεινό όγκο της Ευρυτανίας, η σεζόν τέλειωσε αρχές Μάρτιου του 2020 και μέχρι τον Ιούνιο του 2021 τα καταλύματα της περιοχής μας είτε ήταν κλειστά, λόγω των συνεχόμενων λοκντάουν, είτε υπολειτουργούσαν. Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι σε ένα διάστημα 15 μηνών, εκ των οποίων 5 μήνες λειτουργήσαμε (και αυτοί οι μήνες ήταν οι καλοκαιρινοί) και 10 μήνες είμασταν κλειστά λόγω των απαγορεύσεων, η περίοδος ήταν απλά καταστροφική.
Ποια είναι η εικόνα για φέτος; Έχετε κρατήσεις στην περιοχή σας; Θα μπορέσει να καλυφθεί φέτος ένα μέρος των περυσινών απωλειών;
Τοπίο στην ομίχλη…! Αυτός είναι ο χαρακτηρισμός για τη φετινή χρονιά. Ένας θετικός Αύγουστος με μια σχετικά καλή ροή κρατήσεων, δεν μπορεί να καλύψει κανένα μέρος περυσινών απωλειών. Η κίνηση στην Ευρυτανία είναι αποκλειστικά του Σαββατοκύριακου. Αυτό σημαίνει ότι από Σεπτέμβριο έως και Ιούνιο η πληρότητα των καταλυμάτων επικεντρώνεται στη διαμονή του Σαββατόβραδου. Πώς θα μπορέσει λοιπόν μια επιχείρηση να καλύψει τα έξοδά της όταν κατ΄ουσίαν δουλεύει μόνο 4 ημέρες/μήνα, ένα τριήμερο ή κάποιες συνεχόμενες ημέρες του καλοκαιριού;
Στα ξενοδοχεία, όπως ακριβώς και στα αεροπλάνα, κάθε χαμένη μέρα και κάθε χαμένη θέση, δεν μπορεί να καλυφθεί. Πέρασε η μέρα, έμεινε κενό το δωμάτιο μας και καμιά αύξηση της πληρότητας και του τζίρου δε μπορεί πλέον να την καλύψει. Είναι ένα θέμα το οποίο τονίζουμε συνεχώς. Με αυξημένη φορολογία, αυξημένα έξοδα ενέργειας και κίνηση αμφιταλαντευόμενη η χειμερινή περίοδος θα είναι πάρα πολύ δύσκολη, για ακόμη μια χρονιά.
Και ας μην ξεχνάμε ότι η πανδημία δεν έχει ακόμη τελειώσει και ο χειμώνας την κάνει ακόμα πιο δύσκολη.
Διαπιστώνουμε από στατιστικές πως πέραν της πανδημίας ο Ορεινός Όγκος δεν έχει ανακάμψει από το 2010, τουλάχιστον όχι στο βαθμό που έχουν αναπτυχθεί οι θερινοί προορισμοί. Είναι έτσι τα πράγματα;
Ακριβώς όπως τα λέτε. Στην Ευρυτανία μιλάμε για μικρά, οικογενειακά καταλύματα και επιχειρήσεις και για τουρισμό βασισμένο αποκλειστικά στην αγοραστική δυνατότητα των Ελλήνων Τουριστών. Όταν το 2010 κόπηκε απότομα η αγοραστική μας δύναμη, ήταν λογικό για την περιοχή μας να επέλθουν μειώσεις τζίρου, κρατήσεων και κινητικότητας επισκεπτών. Εάν προσθέσουμε στη δεκαετία αυτή την τριπλάσια αύξηση στο κόστος ενέργειας, την εκτόξευση των φόρων, κλπ, είναι απλά ευχής έργου που τα καταλύματα μας λειτουργούν ακόμη. Από το 2010 έως και το 2015 πραγματικά περάσαμε μια «μαύρη πενταετία».
Από το 2016 έως το τέλος τους 2018 αρχίσαμε να ανακάμπτουμε σιγά-σιγά και το 2019, όταν μπήκαμε πλέον σε μια πολύ καλή ροή κρατήσεων, μας καλωσόρισε η πανδημία. Στο ότι δεν έχουμε ακόμη ανακάμψει συμβάλλει και το γεγονός ότι δεν δεχόμαστε όγκο εισερχόμενου τουρισμού, ο οποίος θα βοηθούσε όχι μόνο στην αύξηση του τζίρου μας, στην βελτίωση των καταλυμάτων μας, αλλά θα βοηθούσε και στη συνολική ανάπτυξη της περιοχής μας. Ένα μικρό ποσοστό πελατών από το Ισραήλ και κάποιοι διερχόμενοι τουρίστες, λοιπών εθνικοτήτων, δε μπορούν να βοηθήσουν την περιοχή μας στο βαθμό που θα θέλαμε.
Τι θα βοηθούσε για την άνοδο της τουριστικής κίνησης στην περιοχή σας; Πιστεύετε πως θα χρειαζόταν ένα πρόγραμμα κοινωνικού τουρισμού ειδικά για τον Ορεινό Όγκο;
Η προβολή, η εξωστρέφεια και η προσέλκυση ξένων τουριστών θα ήταν αυτό που πραγματικά θα βοηθούσε. Θα πρέπει να προσδώσουμε στην Ευρυτανία ένα διευρυμένο τουριστικό πακέτο, το οποίο δεν είναι δυνατόν να καλυφθεί από την Ελληνική αγορά. Ένα πρόγραμμα κοινωνικού τουρισμού για τους ορεινούς όγκους θα αποτελούσε μια επιπλέον βοήθεια, μην ξεχνάμε όμως ότι ο Έλληνας επισκέπτης, ακόμη και μέσω ενός τέτοιου προγράμματος θα περιοριζόταν στο Σαββατοκύριακο και στις αργίες. Είναι πολλές οι άδειες μέρες των ξενοδοχείων μας και η ενίσχυση χρειάζεται από Κυριακή έως Παρασκευή.
Όσο καλή διάθεση και να έχουμε ως Έλληνες να γνωρίσουμε την ορεινή μας Ελλάδα, οι υποχρεώσεις είναι πραγματικά πολλές και αρκετά δύσκολα θα μπορέσει να ξεφύγει κάποιος μεσοβδόμαδα, όταν όλοι εργαζόμαστε και τα παιδιά μας έχουν σχολικές υποχρεώσεις. Αυτό που πραγματικά θα βοηθούσε και το έχουμε δει στη πράξη τα 2-3 τελευταία χρόνια είναι οι αθλητικές διοργανώσεις και event μέσω των οποίων είναι εύκολο να προσελκύσουμε και να διευρύνουμε την πελατεία μας. Για παράδειγμα, το 2018 διοργανώθηκε ένα πολύ πετυχημένο event μηχανοκίνητου αθλητισμού. Διήρκησε περίπου 7-10 ημέρες και οι συμμετέχοντες ήρθαν κυριολεκτικά από όλο τον κόσμο.
Τον Μάϊο του 2022 θα διοργανωθεί ένα ακόμη, παγκόσμιου βεληνεκούς event το οποίο θα αφορά κυνοφιλικούς αγώνες. Αυτές είναι μόνο κάποιες δράσεις οι οποίες μπορούν να φιλοξενηθούν με επιτυχία στο ορεινό έδαφος της Ευρυτανίας μας και μας δίνει μια κατευθυντήρια γραμμή για το προς τα που θα πρέπει να κινηθούμε. Φυσικά, το κομμάτι του αθλητικού τουρισμού αποτελεί μια σημαντική ροή πελατών καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου είτε μιλάμε για αθλητικές διοργανώσεις είτε για προετοιμασίες ομάδων και αθλητών.
Ο ορεινός και ηπειρωτικός όγκος διαθέτει όλες τις υποδομές για να υποδέχεται τουρίστες συνεχώς και αδιαλείπτως. Δεν ανοίγουμε την άνοιξη και κλείνουμε το φθινόπωρο
Υπήρξαν εξαγγελίες πως θα υλοποιηθούν καμπάνιες και θα ληφθούν πρωτοβουλίες για τους χειμερινούς προορισμούς. Έχουμε κάποια εξέλιξη σε σχέση με αυτό;
Τα τελευταία χρόνια ακούμε παντού για το μοντέλο 365 ημέρες τουρισμός. Έχουμε φτάσει στο τέλος του 2021 και ακόμη το περιμένουμε. Η Ελλάδα είναι μια χώρα που δε θα έπρεπε να βασίζεται στο κλασσικό μοντέλο ήλιος-θάλασσα-καλοκαίρι. Θα έπρεπε ήδη από το 2010 να έχουμε «επενδύσει» στην πολύ-πολιτισμικότητα της χώρας μας (κατά την ταπεινή μου γνώμη θα έπρεπε να είχαμε επενδύσει εξαρχής). Εάν το είχαμε κάνει, τώρα θα μιλούσαμε με εντελώς διαφορετικά δεδομένα. Ο ορεινός και ηπειρωτικός όγκος διαθέτει όλες τις υποδομές για να υποδέχεται τουρίστες συνεχώς και αδιαλείπτως.
Δεν ανοίγουμε την άνοιξη και κλείνουμε το φθινόπωρο. Το Καρπενήσι, η Αράχωβα, τα Γρεβενά, η Καστοριά, η Δράμα, το Μέτσοβο, κλπ. είμαστε σημεία «ζωντανά», βρισκόμαστε κοντά σε αεροδρόμια, έχουμε αυτοκινητόδρομους και νοσοκομεία, βρισκόμαστε συνέχεια «εν κινήσει» και η επιχειρηματική μας δραστηριότητα δεν σταματά. Αυτό έπρεπε να το είχαμε εκμεταλλευτεί τουλάχιστον μια δεκαετία νωρίτερα. Όμως, ποτέ δεν είναι αργά…!!!
Η συγκυρία της πανδημίας κατάφερε να μας ενώσει ως ορεινούς και ηπειρωτικούς προορισμούς, να ανακαλύψουμε ο ένας τον άλλο, να βάλλουμε στην άκρη την όποια αντιπαλότητα μπορεί να είχαμε (ή να σκεφτόμασταν ότι είχαμε), να θέσουμε την αρχή και τα θεμέλια μιας συνεργασίας, κοινής, για όλους μας και να «απαιτήσουμε» οι προορισμοί μας να πάνε στο επόμενο στάδιο. Σε ένα μεγάλο βαθμό το πετύχαμε και αναμένουμε τις εξελίξεις και τις αλλαγές. Γνωρίζετε όμως πολύ καλά ότι είναι δύσκολο και χρονοβόρο να προωθήσεις το διαφορετικό, όταν επί σειρά δεκαετιών προωθούσαμε ένα συγκεκριμένο μοντέλο τουρισμού.
Σε καμιά περίπτωση δε θέλουμε να «κλέψουμε» τη δουλειά των συναδέλφων μας στους καλοκαιρινούς προορισμούς. Αντιθέτως, θέλουμε να την ενισχύσουμε και πιστεύουμε ότι οι δυνατότητες της Ελλάδας είναι απεριόριστες και για όλους μας, αρκεί αυτές να γίνουν γνωστές. Προσπαθούμε λοιπόν να είμαστε αισιόδοξοι ότι η Ελλάδα μας δεν «θα κλείνει το Φθινόπωρο και θα ανοίγει την Άνοιξη», αλλά θα αποτελέσει προορισμό 365 ημερών, γιατί πραγματικά όχι μόνο το μπορεί αλλά γιατί το αξίζει.
Πέρα από τον χιονοδρομικό τουρισμό, ποιες άλλες θεματικές μορφές τουρισμού θα μπορούσαν να προσελκύσουν επισκέπτες στην Ευρυτανία;
Η Ευρυτανία αποτελεί ένα πολύ-θεματικό προορισμό για όλο το χρόνο, μέσα στον οποίο είναι και η Χιονοδρομία (Δεκέμβρη-Απρίλη). Ο επισκέπτης της περιοχής μας έχει στη διάθεσή του ένα πολυποίκιλο έδαφος (multi-terrain) στο οποίο μπορεί να εξερευνήσει και να χαρεί τις ομορφιές του ορεινού μας τοπίου. Ποτάμια και λίμνες, βουνά και δάση, μοναστήρια και μουσεία, γραφικά χωριά, τοπικά εδέσματα, φαράγγια και μονοπάτια, απλά περιμένουν να εξερευνηθούν.
Rafting, ιππασία, πεζοπορικά μονοπάτια, διάσχιση φαραγγιών, jeep safari & enduro είναι μερικές από τις δραστηριότητες που υπάρχουν στην περιοχή, πολλές από τις οποίες μπορούν να διεξαχθούν από Απρίλη έως Δεκέμβριο. Το μόνο που ίσως λείπει από την περιοχή είναι η θάλασσα, αν και υπάρχουν μερικά φανταστικά σημεία στα οποία ο επισκέπτης μπορεί άνετα να κολυμπήσει, κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών.
Κατά την ταπεινή μου γνώμη, θα πρέπει να σταματήσουμε να μιλάμε πλέον για θεματικό τουρισμό και για θεματικές μορφές τουρισμού. Είναι προτιμότερο και πιο ωφέλιμο για τους προορισμούς μας να μιλάμε για αυτά που προσφέρουμε, να τα καταγράψουμε και να τα προωθήσουμε όπως αρμόζει. Όλα όσα έχει να προσφέρει ένας προορισμός αποτελούν το τουριστικό του κομμάτι. Γιατί λοιπόν να τα διαχωρίζουμε σε μορφές, θέματα, κλπ.; Έχουμε βασιστεί στο ήλιος-θάλασσα και όλα τα υπόλοιπα τα έχουμε διαχωρίσει. Η Ευρυτανία λοιπόν προσφέρει τα πάντα στον επισκέπτη που θα την επιλέξει, όπως ακριβώς προσφέρει τα πάντα και μια μικρή περιοχή των Άλπεων, με τη διαφορά ότι εμείς έχουμε τη θάλασσα δίπλα μας…!
Η Ευρυτανία διαθέτει εξαιρετικά τοπικά προϊόντα. Έχουν γίνει προσπάθειες για να συνδεθούν με το τουριστικό προϊόν της περιοχής;
Η Ευρυτανία όντως διαθέτει εξαιρετικά τοπικά προϊόντα, όπως το προσσούτο, το λουκάνικο, την πέστροφα, το μέλι ελάτης, το τσάι βουνού και τη ρίγανη, το κάστανο, το τσίπουρο, το τυρί. Αυτό που σίγουρα δε γνωρίζετε είναι ότι πλέον διαθέτουμε και την δική μας μπύρα…! Κάποια τα έχουμε εκμεταλλευτεί και τα προωθούμε, κάποια άλλα τα αφήνουμε ανεκμετάλλευτα. Αυτό όμως που δεν έχει γίνει και θα έπρεπε να το είχαμε υποκινήσει είναι η σύνδεσή τους με το τουριστικό προϊόν τη περιοχής. Είναι κάτι που πρέπει να το δούμε με τον κάθε παραγωγό και συνολικά με τις τοπικές αρχές, γιατί πραγματικά αδικούμε την ίδια μας την περιοχή.
Γίνονται κάποιες προσπάθειες και έχει γίνει καταγραφή των προϊόντων που παράγει η Ευρυτανία, απλά θα πρέπει να το πάμε ένα βήμα παρακάτω. Υπάρχουν επισκέψιμες μονάδες, όπου ο επισκέπτης θα μπορούσε να δει πώς βγαίνει το τυρί και το τσαλαφούτι (κάτι αντίστοιχο με το κατίκι), πώς γίνεται η συλλογή της γύρης και του μελιού, κλπ. θα πρέπει όμως να τα εντάξουμε πιο δυναμικά στο συνολικό μας «ευρυτανικό πακέτο».
Εύχομαι ότι σύντομα θα το πράξουμε, έχοντας τη βοήθεια, πρωτίστως των παραγωγών και φυσικά όλων των κατοίκων. Όλοι μας, όσο και αν δε το καταλαβαίνουμε, αποτελούμε μέρος του τουριστικού προϊόντος και όλοι πρέπει να είμαστε ενήμεροι. Ο επισκέπτης θα ρωτήσει στο διάβα του τον οποιονδήποτε και αυτός ο οποιοσδήποτε θα πρέπει να μπορέσει να του δώσει τις σωστές πληροφορίες.
Ποιες είναι οι υποδομές που λείπουν; Ποιες είναι οι επενδύσεις που θα μπορούσαν να αλλάξουν το σκηνικό στην Ευρυτανία;
Πιστεύω ότι η Ευρυτανία είναι ένας νομός με πάρα πολλές υποδομές για το μέγεθος του και ειδικά το Καρπενήσι δεν έχει να ζηλέψει σε τίποτα μια μεγάλη πόλη. Φυσικά, αυτό που επιθυμούν όλοι είναι να βελτιωθεί η πρόσβαση στο κομμάτι που μας ενώνει με τη Λαμία και ειδικότερα στο κομμάτι που μας ενώνει με την Αιτωλοακαρνανία. Η παράκαμψη της Λαμίας στον Ε65 έχει βελτιώσει σημαντικά τη χρονική απόσταση με την Αθήνα, αυτό που θέλουν όμως όλοι διακαώς είναι να βελτιωθεί το κομμάτι Άγιος Γεώργιος-Καρπενήσι, όπου στην ουσία είναι και τα τελευταία 30 χλμ διάσχισης του όρους Τυμφρηστού.
Όσον αφορά ιδιωτικές επενδύσεις, όλοι μας θα θέλαμε το μοντέλο του Costa-Navarino. Ίσως κάποια στιγμή να γίνει κάτι αντίστοιχο και στην Ευρυτανία. Η σημαντικότερη όμως επένδυση είναι να διαφυλάξουμε αυτό το μοναδικό τοπίο που προσφέρει ο νομός μας και να μην το αφήσουμε να αλλοιωθεί για κανέναν λόγο και με κανένα τρόπο. Αυτή είναι η κληρονομιά μας και αυτό είναι που θα διασφαλίσει το μέλλον των επιχειρήσεών μας και των οικογενειών μας. Συνεπώς, η μοναδική επένδυση που πρέπει να κάνουμε είναι να διαφυλάξουμε το μοναδικό κάλος της «Ελβετίας της Ελλάδας».
