Ο Γιώργος Τζιάλλας ,Περιφερειακός Διευθυντής του World Travel & Tourism Council (WTTC), γραφεί στην ηλεκτρονική εφημερίδα ««itn Ελληνικός Τουρισμός» που κυκλοφόρησε την Πέμπτη 30 Σεπτεμβρίου 2021 για τα επόμενα βήματα του τουρισμού.
Οι Δήμοι θα πρέπει να αλλάξουν τον τρόπο προσέγγισης του σχεδιασμού τους και να μεριμνήσουν ώστε να εντάξουν στο πρόγραμμά τους τη διαχείριση κρίσεων, προστατεύοντας εκτός της άυλης και υλικής πολιτιστικής και τουριστικής κληρονομιάς, τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες της περιοχής
Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρέπει να αποτελέσουν τον εγγυητή της επιτυχίας στη μάχη για τη δημιουργία ενός ασφαλούς προορισμού και άξιο εμπιστοσύνης από τους επισκέπτες, παράλληλα με την επανεκκίνηση της τοπικής οικονομίας.
Η πανδημία του COVID-19 είναι γεγονός ότι έχει δημιουργήσει εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες στις οικονομίες της συντριπτικής πλειοψηφίας των κρατών παγκοσμίως με τις επιπτώσεις σε τοπικό επίπεδο να είναι στις περισσότερες των περιπτώσεων ιδιαίτερα επώδυνες. Κορυφαίος τομέας της οικονομίας που πλήττεται από την πανδημία είναι ο τουρισμός. Οι επιπτώσεις της υφιστάμενης κρίσης έχουν ήδη επιφέρει ένα σημαντικό πλήγμα. Οι προβλέψεις εκτιμούσαν ανάκαμψη του ευρωπαϊκού τουρισμού από φέτος το καλοκαίρι, όπως και σταδιακά γίνεται. Η ανάκαμψη αυτή θα συνεχιστεί υπό την προϋπόθεση της εφαρμογής των κατάλληλων υγειονομικών μέτρων και των σχετικών πρωτοκόλλων για ασφαλείς μετακινήσεις μεταξύ των χωρών.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Οι Δήμοι θα πρέπει να αλλάξουν τον τρόπο προσέγγισης του σχεδιασμού τους και να μεριμνήσουν ώστε να εντάξουν στο πρόγραμμά τους τη διαχείριση κρίσεων, προστατεύοντας εκτός της άυλης και υλικής πολιτιστικής και τουριστικής κληρονομιάς, τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες της περιοχής.
Είναι σαφές ότι και αυτή η κρίση μαζί με τους κινδύνους για την ανθρώπινη ζωή, θα πρέπει να αντιμετωπίζεται και ως μια αναγκαία ευκαιρία για την αλλαγή στον προγραμματισμό και το σχεδιασμό της βιώσιμης ανάπτυξης της χώρας μας, εντάσσοντας επιμελώς σχέδια διαχείρισης κρίσεων του τουρισμού στον στρατηγικό σχεδιασμό μάρκετινγκ. Ο σχεδιασμός, περισσότερο αναγκαίος από ποτέ, σε κάθε επίπεδο της παραγωγικής διαδικασίας έχει ως βασικό στόχο την αποφυγή προβλημάτων ή και την άμεση επίλυση των κρίσεων.
Ο κάθε Δήμος οφείλει να συντάξει, να επικοινωνήσει και να υλοποιήσει ένα στρατηγικό σχέδιο για την αντιμετώπιση των προκλήσεων, αλλά και την ικανοποίηση των νέων συνθηκών όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί.
Η ανάγκη μιας νέας προσέγγισης είναι ορατή περισσότερο από ποτέ. Στο πλαίσιο της νέας αυτής προσέγγισης, οι Δήμοι θα πρέπει να συστηθούν εκ νέου στους επισκέπτες, τουρίστες, ακόμη και τους ίδιους τους κατοίκους τους. Ένας οδικός χάρτης για την ανάδειξη του ασφαλούς τουριστικού προορισμού πρέπει να αποτελεί αντικείμενο συνεργασίας, τόσο σε τοπικό, όσο και σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Ο κάθε Δήμος οφείλει να συντάξει, να επικοινωνήσει και να υλοποιήσει ένα στρατηγικό σχέδιο για την αντιμετώπιση των προκλήσεων, αλλά και την ικανοποίηση των νέων συνθηκών όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί. Στη συνέχεια αποτυπώνονται συνοπτικά τα βήματα για την υλοποίηση ενός τέτοιου στρατηγικού σχεδίου:
Στοχοθεσία
Σε πρώτη φάση πρέπει να διερευνηθεί αναλυτικά η τοποθέτηση του Δήμου στο χάρτη των Ελληνικών προορισμών στην επόμενη πενταετία. Οι στόχοι, θα είναι τόσο ποσοτικοί (αύξηση του ΑΕΠ κατά κάτοικο, αύξηση θέσεων εργασίας κλπ.), όσο και ποιοτικοί.
Ανάλυση εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος – Εύρεση κύκλου ζωής της περιοχής
Σε δεύτερη φάση θα καταγραφούν και αναλυθούν στατιστικά στοιχεία, έρευνες, το μακροοικονομικό περιβάλλον, ο ρόλος του τουρισμού στην περιοχή, η ιστορία της περιοχής, οι πληρότητες ξενοδοχείων, το είδος – τμηματοποίηση πελατών, οι συμπεριφορές τους, οι εθνικότητές τους, τι αποζητούν οι επισκέπτες, ποιες είναι οι υπάρχουσες διαφοροποιήσεις από άλλους όμοιους προορισμούς και η πορεία των στοιχείων των τελευταίων ετών. Επίσης, θα πρέπει να εντοπιστούν χαρακτηριστικά τα οποία τονίζουν την εντοπιότητα, καθώς και χαρακτηριστικά τα οποία προσδίδουν ισχυρό πλεονέκτημα έναντι άλλων ανταγωνιστικών περιοχών.
Ανάλυση ανταγωνιστικών προορισμών
Διερεύνηση και ανάλυση των ανταγωνιστικών προορισμών, αλλά και των προορισμών που αρμόζει να καταταγεί η περιοχή του Δήμου, σε επίπεδο υποδομών, τιμών καταλυμάτων, ιδιαίτερων χαρακτηριστικών, τουριστικών πόρων, κλπ.
Ανάλυση SWOT
Χρήση κατάλληλων εργαλείων μάρκετινγκ για την ανάλυση όλων των δυνατών στοιχείων του προορισμού, με στόχο την κεφαλαιοποίηση τους, όλων των αδυνάτων στοιχείων και να ευρεθούν τρόποι εξάλειψής τους και τέλος, να προσδιοριστούν οι πιθανοί κίνδυνοι και ευκαιρίες.
Πλάνο διαχείρισης κρίσης – Εσωτερική καμπάνια επικοινωνίας
Παράλληλα με την κατάρτιση ενός Πλάνου διαχείρισης της κρίσης πρέπει να υπάρχει ένα σχέδιο Marketing από την Τοπική Αυτοδιοίκηση που θα συμπεριλαμβάνει μία εσωτερική καμπάνια επικοινωνίας η οποία θα απευθύνεται σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς του τουρισμού και θα έχει ως σκοπό τη δέσμευση αυτών για κοινή δράση.
Ανάπτυξη Ολιστικού Πλάνου Marketing
Στόχοι είναι η προσέλκυση του μέγιστου δυνατού αριθμού αφίξεων και τζίρου, η διάσωση θέσεων εργασίας, η ενίσχυση των τοπικών τουριστικών επιχειρήσεων, η αναβάθμιση της εικόνας του τουριστικού προϊόντος της περιοχής, η ενίσχυση της εικόνας του Δήμου στους πολίτες και την επιχειρηματική-τουριστική κοινότητα, ως αποτελεσματικού συντονιστή που θα έχει συμβάλει αποφασιστικά στην επίτευξη του συνολικού στόχου της επανάκαμψης του τουρισμού στην περιοχή, καθώς και η ικανοποίηση της τοπικής κοινωνίας και των εμπλεκόμενων φορέων από την παρέμβαση και το πλάνο δράσης του Δήμου.
Χρηματοοικονομική ανάλυση των επιπτώσεων και των προσδοκιών στον τουριστικό κλάδο σε τοπικό επίπεδο.
Αποτίμηση των οικονομικών επιπτώσεων εξαιτίας της πανδημίας σε τοπικό επίπεδο, ούτως ώστε να τεθούν βραχυπρόθεσμοι στόχοι μετριασμού των επιπτώσεων αυτών στην τοπική οικονομία.
Σχέδιο Δράσης – Στρατηγικό Πλάνο Ανάπτυξης Προορισμού
Ανάπτυξη Σχεδίου Δράσης που θα οδηγήσει τον προορισμό στην επόμενη μέρα. Στο Σχέδιο Δράσης πρέπει να γίνεται καταγραφή των ενεργειών, να αποτυπώνονται χρονοπρόγραμμα, πόροι και δαπάνες, υπεύθυνοι εκτέλεσης, καθώς και να προβλέπεται διαδικασία συνεχούς παρακολούθησης μέχρι την ολοκλήρωση, διαχείριση ρίσκου και αλλαγών.
* Ο Γιώργος Τζιάλλας είναι Περιφερειακός Διευθυντής του World Travel & Tourism Council (WTTC), Τεχνικός Σύμβουλος Τουρισμού της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, πρώην Γενικός Γραμματέας στο Υπουργείο Τουρισμού.
