Εγκρίθηκε μετά από σκληρό παζάρι και διαβουλεύσεις πέντε ημερών στις Βρυξέλλες ανάμεσα στις λεγόμενες «φειδωλές» χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά, τη Γαλλία και τη Γερμανία και τον ευρωπαϊκό Νότο, η συμφωνία των «27» για το Ταμείο Ανάκαμψης και το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο.
Η συμφωνία επιτεύχθηκε επί της νέας πρότασης που κατατέθηκε από τον Πρόεδρο Σαρλ Μισέλ για το Ταμείο Ανάκαμψης ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, ποσό που θα αντληθεί με την έκδοση — για πρώτη φορά — κοινού ευρωπαϊκού χρέους και θα εγγραφεί στο προσεχές Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της ΕΕ (2021-2027), ύψους €1,074 τρισ. Συνολικά το ποσό ανέρχεται σε €1,82 τρισ.
H συμφωνία προβλέπει πακέτο επιχορηγήσεων ύψους 390 δισ. ευρώ και δάνεια που ανέρχονται στα 360 δισ. ευρώ.
Πρόκειται για μια αλλαγή από τα 500 δισεκατομμύρια ευρώ σε επιχορηγήσεις και 250 δισεκατομμύρια ευρώ σε δάνεια, που είχε αρχικά προταθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτό μεταφράζεται σε «ψαλίδι» 22% στις επιχορηγήσεις έναντι της αρχικής πρότασης.
Η κατανομή των ποσών του Tαμείου Aνάκαμψης (Next Generation EU) έχει ως εξής:
• Recovery and Resilience Facility (RRF) 672.5 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα δάνεια θα είναι 360 δισ ευρώ και οι επιχορηγήσεις 312,5 δισ. ευρώ. Ο νέος μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, ο οποίος θα προσφέρει χρηματοδοτική στήριξη για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις, μεταξύ άλλων σε σχέση με την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση και την ανθεκτικότητα των εθνικών οικονομιών, συνδέοντάς τις με τις προτεραιότητες της Ε.Ε. Ο μηχανισμός αυτός θα ενσωματωθεί στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο.
• ReactEU: 47.5 δισ. ευρώ που θα κατανεμηθούν με βάση τη σοβαρότητα των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της κρίσης, συμπεριλαμβανομένου του επιπέδου της ανεργίας των νέων και της σχετικής ευημερίας των κρατών-μελών.
• Horizon Europe: 5 δισ ευρώ θα διατεθούν για το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» για τη χρηματοδότηση ζωτικής σημασίας έρευνας στον τομέα της Υγείας, της ανθεκτικότητας και της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης.
• InvestEU: 5,6 δισ. ευρώ για την αναβάθμιση του προγράμματος το οποίο θα διαδεχθεί από το 2021 το σημερινό επενδυτικό πακέτο Γιούνκερ.
• Rural Development: 7,5 δισ. ευρώ θα διατεθούν για το Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης με στόχο τη στήριξη των αγροτικών περιοχών στην πραγματοποίηση των διαρθρωτικών αλλαγών που είναι αναγκαίες σύμφωνα με την ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και στην επίτευξη των φιλόδοξων στόχων σύμφωνα με τη νέα στρατηγική για τη βιοποικιλότητα και τη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο».
• Just Transition Fund (JTF): 10 δισ. ευρώ για το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, για να βοηθήσει τα κράτη-μέλη στην επιτάχυνση της μετάβασης στην κλιματική ουδετερότητα.
• RescEU: 1.9 δισ ευρώ θα διατεθούν για τον μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας της Ενωσης, ο οποίος θα επεκταθεί και θα ενισχυθεί για να δώσει στην Ενωση τη δυνατότητα να προετοιμάζεται και να ανταποκρίνεται σε μελλοντικές κρίσεις
• Σύνολο 750 δισ. ευρώ
Το 70% των επιχορηγήσεων που παρέχονται από το RRF θα εκταμιευτεί τα έτη 2021 και 2022. Το υπόλοιπο 30% θα αποδεσμευτεί πλήρως έως το τέλος του 2023.
Κατά κανόνα, ο μέγιστος όγκος των δανείων για κάθε κράτος μέλος δεν θα υπερβαίνει 6,8% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος (ΑΕΕ) του.
Το κλειδί κατανομής δεσμεύσεων του RRF για τα έτη 2021-2022 καθορίζεται σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν.
Στο κλειδί κατανομής για το έτος 2023 το κριτήριο ανεργίας 2015-2019 αντικαθίσταται, σε ισόποση αναλογία, από την απώλεια του πραγματικού που παρατηρήθηκε το 2020 και από τη σωρευτική απώλεια του πραγματικού ΑΕΠ που παρατηρήθηκε κατά την περίοδο 2020-2021 και θα υπολογιστεί από 30 Ιουνίου 2022.
Πάνω από 70 δισ. ευρώ στην Ελλάδα
“Ήταν ένας εύλογος και δίκαιος συμβιβασμός. Καταλήξαμε σε μια ιστορική συμφωνία”, δήλωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε συνέντευξη Τύπου μετά την επίτευξη συμφωνίας για το σχέδιο ανάκαμψης στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Γυρίζουμε στην Αθήνα με πακέτο που ξεπερνά τα 70 δισ. ευρώ, τα οποία θα τα διαχειριστούμε με ευθύνη και σύνεση για την παραγωγική ανασυγκρότηση. Από το Ταμείο Ανάκαμψης μόνο η Ελλάδα θα λάβει 32 δισ. ευρώ.
Η Ευρώπη έδειξε ότι μπορεί να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και κατάφερε να καταλήξει σε μια συμφωνία μετά από 4 ημέρες σκληρών διαπραγματεύσεων και μέσα από μια διαδικασία αμοιβαίων υποχωρήσεων και συμβιβασμών, δήλωσε ο κ. Μητσοτάκης, σημειώνοντας πως η Ελλάδα θα λάβει συνολικό πακέτο πάνω από 70 δισ. ευρώ, τα οποία «θα διαχειριστούμε με ευθύνη και σύνεση για την παραγωγική ανασυγκρότηση».
Πετύχαμε ένα πάρα πολύ σημαντικό αποτέλεσμα και για την Ευρώπη και για την Ελλάδα, ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης, και είπε πως υπήρξε αίσιο τέλος, και είπε «μεγάλο ευχαριστώ» σε όλους όσοι υποστήριξαν την προσπάθεια «να μπορέσουμε να υπηρετήσουμε και τα συμφέροντα της Ευρώπης και τα συμφέροντα της πατρίδας μας».
Σε ερώτηση για το περιεχόμενο της συμφωνίας, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου μετά τη συμφωνία για το Σχέδιο Ανάκαμψης, ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι προβλέπει 390 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 360 δισ. υπό τη μορφή δανείων και επίσης ότι «καμία χώρα δεν έχει βέτο. Καμία χώρα δεν μπορεί να μπλοκάρει την εκταμίευση».
«Το τίμημα για να πείσουμε τις λεγόμενες «φειδωλές» χώρες να δεχθούν επί της αρχής ένα πολύ σημαντικό πακέτο επιχορηγήσεων, είναι να πάρουν κάποιες περισσότερες επιστροφές», πρόσθεσε ο κ. Μητσοτάκης.
Όπως εξήγησε, «για την επόμενη 3ετία, πέραν των πόρων που έχουμε από το Πολυετές έχουμε ένα σημαντικότατο πρόσθετο χρηματοδοτικό εργαλείο, που θα χρηματοδοτήσει επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις».
«Ο κορωνοϊός μες στην τραγωδία του» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μητσοτάκης, «μας έδωσε το έναυσμα ως Ευρώπη να κάνουμε ένα βήμα που μέχρι πριν τρεις μήνες φάνταζε αδιανόητο. Αυτό που έγινε αυτές τις 4 μέρες ως προς τη δομή των πόρων που έχουμε στη διάθεσή μας είναι παρακαταθήκη για το μέλλον της Ευρώπης, ένα άλμα στο μέλλον» τόνισε χαρακτηριστικά.
«Οι επιδοτήσεις από το πρόσθετο πρόγραμμα το οποίο εγκρίθηκε ουσιαστικά αντιστοιχούν περίπου σε ένα επιπλέον ΕΣΠΑ. Κάτι παραπάνω από 19 δισ. στα οποία προστίθενται περίπου 12,5 δισ. σε δάνεια, για να καταλήξουμε στο τελικό ποσό των 32 δισ., για το οποίο είχε γίνει και πολύς λόγος πριν από δύο μήνες. Πρέπει να πω ,επίσης, ότι τα χρήματα αυτά θα εκταμιεύονται τελικά με όρους οι οποίοι θα είναι πιο ευέλικτοι από το υφιστάμενο ΕΣΠΑ, θα έχουμε ταχύτερες εκταμιεύσεις, αλλά θα έχουμε και αναδρομικότητα επιλεξιμότητας από τις αρχές του 2020» επισήμανε ο πρωθυπουργός κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, μετά την επίτευξη της συμφωνίας στη σύνοδο κορυφής για το σχέδιο ανάκαμψης.
Αναφερόμενος στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, το πολυετές Δημοσιονομικό πλαίσιο, είπε ότι -παρά τη μείωσή του- πετύχαμε δύο πράγματα. «Πρώτον την αύξηση των πόρων που θα πάρει η Ελλάδα από το Ταμείο Συνοχής και παράλληλα για τους αγρότες μας παραμένουν σταθεροί οι πόροι από την ΚΑΠ».
«Έχουμε λοιπόν τα εργαλεία, έχουμε το σχέδιο, ξέρουμε τι θέλουμε να κάνουμε. Θα το ξαναπώ: δεν έχουμε καμία πρόθεση να σκορπίσουμε τα χρήματα με την ανεμελιά του νεόπλουτου. Θα εργαστούμε με ευθύνη, με σύνεση, θα παρουσιάσουμε σύντομα ένα αναλυτικό σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης που θα μεταμορφώσει τη χώρα. Αυτό το σημαντικό ευρωπαϊκό κεφάλαιο που τίθεται στη διάθεσή μας δεν έχουμε πρόθεση να το σπαταλήσουμε, θα το επενδύσουμε προς όφελος όλων των Ελλήνων. Θα στηρίξουμε τον κόσμο της εργασίας, θα στηρίξουμε τολμηρές πολιτικές πράσινης μετάβασης, το ψηφιακό εκσυγχρονισμό, τις δεξιότητες. Είναι μια μοναδική ευκαιρία για την Ελλάδα και την Ευρώπη να κάνει ένα μεγάλο άλμα μπροστά και δεν έχουμε πρόθεση να την αφήσουμε ανεκμετάλλευτη» υπογράμμισε ο πρωθυπουργός.
Αναφερόμενος στο θέμα της Τουρκίας, είπε ότι το θέμα συζητήθηκε στην αρχή της Συνόδου. Ο κ. Μητσοτάκης εκτίμησε ότι θα υπάρξει δήλωση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και σημείωσε ότι «στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής, η οποία μπορεί να γίνει και τον Σεπτέμβριο, θα κάνουμε μια αναλυτική συζήτηση για το πως η Ευρώπη πρέπει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα Τουρκία. Διότι, η Τουρκία είναι πρόβλημα συνολικά για την Ευρώπη σήμερα και όχι μόνο για την Ελλάδα και την Κύπρο».
