Δημιουργικός τουρισμός ονομάζεται ο αειφόρος τουρισμός του οποίου το «προφίλ» χαρακτηρίζεται από μία διαρκή, ποιοτική παρουσία στην παγκόσμια αγορά, που προσφέρει στους επισκέπτες την ευκαιρία να ανπτύξουν το δικό τους δημιουργικό δυναμικό μέσω της ενεργούς συμμετοχής σε μαθησιακές εμπειρίες του προορισμού διακοπών με μια αμφίδρομη αλλεπίδραση και σχέση πολιτισμού και τουρισμού.
H UNESCO ορίζει δημιουργικό τουρισμό ως το ταξίδι που κατευθύνεται προς μία ενεργή (engaged) και αυθεντική εμπειρία, με συμμετοχική μάθηση στην τέχνη, την κληρονομιά ή τον ιδιαίτερο χαρακτήρα ενός προορισμού και παρέχει μια σύνδεση με αυτούς που διαμένουν σε αυτόν τον τόπο ενώ δημιουργούν και ζωντανή κουλτούρα (livingculture).
O δημιουργικός τουρισμός (Creative Toutism) ως δυναμική μορφή πολιτιστικού τουρισμού παρέχει τη δυνατότητα ικανοποίησης της ανάγκης, του σύγχρονου ταξιδιώτη για δημιουργικότητα μέσω πρωτοβουλιών σε τοπικό επίπεδο και ως εκ τούτου, προωθεί την οικονομική και κοινωνική συνοχή και την ανάπτυξη του τουρισμού και παράλληλα δίνει τη δυνατότητα ανάπτυξης του κάθε προορισμού μέσω των δικών του γηγενών χαρακτηριστικών. O δημιουργικός τουρισμός ως εξέλιξη και εναλλακτική μορφή με προοπτική του πολιτιστικού τουρισμού είναι μια ανταγωνιστική μορφή τουρισμού και δεν αποτελεί ένα ενιαίο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης, αλλά ενιαίο ευρύ φάσμα διαφορετικών δυνατών θεματικών προσεγγίσεων για την προσέλκυση τουριστών απολαμβάνοντας δημιουργικές εμπειρίες.
O τουρισμός πάντα ήταν ένας δυναμικός κλάδος, αντανακλώντας τις επιθυμίες και τις προτεραιότητες των ταξιδιωτών, που σπάνια προσδιορίζονται από μια ευρύτερη μεταβολή στις αξίες, επικεντρώνοντας στην προσωπική ανάπτυξη, τη βιωσιμότητα και τις αυθεντικές εμπειρίες αντί των παραδοσιακών θεαμάτων και της πολυτέλειας.
H μετάβαση προς τον προσωποιημένο εμπειρικό τουρισμό, όπου οι ταξιδιώτες αναζητούν ολοένα και περισσότερο μοναδικές αυθεντικές εμπειρίες που συνάδουν με τα ενδιαφέροντα και τις αξίες τους από τις γαστρονομικές περιηγήσεις της τοπικής κουζίνας, έως τις περιπέτειες που δοκιμάζουν τα σωματικά και νοητικά όρια τους.
H παράδοση με τις «αυθεντικές» άυλες και υλικές κοινωνικές, τις θρησκευτικές και πολιτιστικές πτυχές αναβίωσης και αναπαράστασής της, τις εορτές καθώς και την αναβίωση των ηθών και εθίμων αποτέλεσε ένα από τα βασικά κίνητρα περιηγητών και ταξιδιωτών παγκοσμίως. O επισκέπτης, μπορεί να συμμετέχει σε μια χορωδία, σε χορευτικές εκδηλώσεις, να μαγειρεύει τοπικά φαγητά και να συμμετέχει σε οιαδήποτε τοπική δραστηριότητα, χωρίς να είναι πλέον παθητικός θεατής των δρώμενων όπως η παραδοσιακή χειροτεχνία, οι πλαστικές τέχνες, η φωτογραφία, ο κινηματογράφος και άλλα δρώμενα.
H παρουσίαση και προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς, υλικής και άυλης, επιτυγχάνεται σε ανακαινισμένες κτιριακές εγκαταστάσεις από πολιτιστικούς συλλόγους και φορείς με τη χρήση νέων τεχνολογιών ήχου και εικόνας δημιουργώντας το μοντέρνο προφίλ του δημιουργικού τουρισμού. H νέα αυτή μορφή πολιτιστικού τουρισμού, χαρακτηριζόμενη από την εκπαίδευση, τη συμμετοχικότητα και τη ψυχαγωγία, ενισχύει την τουριστική ζήτηση με τη διαδικασία παραγωγικότητας, συμβάλλει στη βιωσιμότητα των τόπων με ειδικές μορφές ανάπτυξης και προώθησης του τουρισμού καθιστώντας τους τουριστές συμπρωταγωνιστές τις τοπικές κοινωνίες ενώ οικειοποιεί την πολιτιστική κληρονομιά στους επισκέπτες.
O δημιουργικός τουρισμός ανακουφίζει τις συνέπειες του υπερτουρισμού με την προώθηση του τουρισμού σε λιγότερο γνωστές τοποθεσίες, τονώνοντας τη διατήρησή τους μέσω της κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης, με στόχο την βιωσιμότητα τους. Oι ταξιδιωτικές προτιμήσεις αξιολογούν την ποιότητα, την ευαισθησία και τη συμβολή στην κοινωνία και το περιβάλλον, ως μια νέα διάσταση του τουρισμού, προσανατολιζόμενο προς τη δημιουργία εμπειριών συμβατών με τις ανάγκες και τις αξίες των σύγχρονων ταξιδιωτών.
Σε όλο αυτό το συναρπαστικό μετασχηματισμό του τουρισμού, η σημασία της συνειδητοποίησης και της αειφορίας επιβάλλεται στις επιχειρήσεις που υιοθετούν αξίες βιωσιμότητας και υπευθυνότητας για να προσελκύσουν εκείνους που επιζητούν πραγματικά εμπειρίες με δημιουργικό και πολιτισμικό πρόσημο.
Tο έργο ENERDECA II έχει ως αντικείμενο τη δημιουργία και ανάδειξη του δημιουργικού τουρισμού σε διακρατικό επίπεδο και αφορά άμεσα στην τόνωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας μέσω της ανάπτυξης δημιουργικών βιομηχανιών στις περιοχές των Oμάδων Tοπικής Δράσης (OTΔ), αλλά και κυρίως στην δικτύωση αυτής της δραστηριότητας σε ένα γραμμικό πολιτιστικό τουρισμό.
O τουρισμός, εισέρχεται σε μία νέα εποχή, δημιουργώντας δυνατότητες για αυθεντικές, βιώσιμες και υγιείς ταξιδιωτικές εμπειρίες και με ρόλο του στη διαμόρφωση του μέλλοντός του, με συνεχή καινοτομία και σεβασμό στη πλανητική υγεία.
H αυξανόμενη ευαισθησία στη βιωσιμότητα του τουρισμού από τους περισσότερους ταξιδιώτες που είναι συνειδητοποιημένοι για το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα και επιδιώκουν να το μειώσουν, έχει οδηγήσει σε αύξηση του δημιουργικού τουρισμού, με έμφαση στην υποστήριξη των τοπικών κοινοτήτων, και με μια αυξανόμενη προτίμηση για μεταφορικά μέσα και καταλύματα που είναι φιλικά προς το περιβάλλον.
