Όταν περίπου έναν χρόνο πριν παρέδιδα για δημοσίευση το δεύτερο σχετικό με την Κεφαλόβρυση (Ρίπεσι) άρθρο μου, είχα αποφασίσει πως το επόμενο, αν θα προέκυπτε, θα καθυστερούσε αρκετά. Διότι σε αντίθετη περίπτωση θα τίθετο σε αμφισβήτηση η αμεροληψία μου.
Όσα συνέβησαν όμως φέτος το καλοκαίρι σε αυτό το μικρό χωριό της ορεινής Τριφυλίας, στη Μεσσηνία, δεν ήταν δυνατόν να με αφήσουν αδιάφορο και κλόνισαν την απόφασή μου. Παραθέτω λοιπόν όσα εκπληκτικά διαδραματίστηκαν εκεί και θέτω στην κρίση των αναγνωστών το αν έπραξα ορθά.
Η δυναμική που αναπτύχθηκε πέρυσι στο Ρίπεσι – στο πλαίσιο των εξαιρετικών εκδηλώσεων για τα 200 χρόνια από την επανάσταση κατά των Τούρκων και την ανάδειξη του σημαντικού ρόλου των ντόπιων πολεμιστών, των Ντρέδων, σε αυτήν – δεν έφθινε, δεν ξεθώριασε. Δημιουργήθηκαν στέρεες βάσεις για μια συνεχή πορεία προς την ανάπτυξη του ιδιαίτερου αυτού χώρου με άρμα τον πολιτισμό. Σε αυτό το εγχείρημα, καθώς φαίνεται, σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν και οι φίλοι που αποκτά το χωριό στην πορεία αυτή.
Έπειτα από πρωτοβουλία του Γιώργου Σταματόπουλου, διακεκριμένου γλύπτη και χαράκτη, την οποία ενστερνίστηκε και υποστήριξε σε πολλά επίπεδα και με όλες του τις δυνάμεις ο χαρισματικός πρόεδρος της Κοινότητας Κεφαλόβρυσης, Περικλής Κανελλόπουλος, αποφασίστηκε να υλοποιηθεί ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο, σε σχέση με το μέγεθος του χωριού και τους μόλις 25 περίπου μόνιμους κατοίκους του. Αποφασίστηκε να πραγματοποιηθεί ένα συμπόσιο γλυπτικής. Ναι, καλά διαβάσατε… Συμπόσιο Γλυπτικής! Στόχος ιδιαίτερα προκλητικός και σε πολλά επίπεδα αντικειμενικά δύσκολος.
Αν ο Πρόεδρος της Κοινότητας ήταν η ψυχή του εγχειρήματος, την καρδιά του αποτέλεσε η Ελένη Μαρκοπούλου, εκπαιδευτικός, ο ρόλος της οποίας σε επίπεδο σχεδιασμού, οργάνωσης και υλοποίησης αποδείχθηκε καταλυτικός. Με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο αποφάσισε να συμμετάσχει και ο Μανώλης Παπαγρηγοράκης, Επίκουρος Καθηγητής Ορθοδοντικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Αποφάσισε να επισκεφθεί το χωριό τις ημέρες του Συμποσίου με την «κόρη» του, την Μύρτιδα. Τη βασική αυτή ομάδα πλαισίωσαν ο Σύλλογος των Αποδήμων Κεφαλοβρυσιτών και πολλοί εθελοντές που για μια ακόμα φορά έδωσαν το παρόν στις εκδηλώσεις του αγαπημένου τους χωριού.
Υποστηρίζοντας την απόφασή τους, με επιμονή και υπομονή, και ξεπερνώντας πολλά εμπόδια κατάφεραν να φιλοξενηθεί στο Ρίπεσι το Συμπόσιο Γλυπτικής «Μνήμες από την Πέτρα στο Μάρμαρο» και η Έκθεση Φωτογραφιών και Έργων Τέχνης «Μύρτις: Πρόσωπο με Πρόσωπο με το Παρελθόν», κατάφεραν να λειτουργήσει για δώδεκα ημέρες ένα Εργοτάξιο Τέχνης και Πολιτισμού, όπως αρέσκονται να αναφέρουν.
Έτσι, την τελευταία ημέρα του Ιουλίου, ημέρα Κυριακή, πραγματοποιήθηκε η τελετή έναρξης του Συμποσίου με την παρουσία μάλιστα της Δημοτικής Φιλαρμονικής του Δήμου Καλαμάτας, η συναυλία της οποίας έδωσε ιδιαίτερο τόνο στην εκδήλωση. Ενώ, μια εβδομάδα αργότερα έγιναν και τα εγκαίνια της Έκθεσης, που διήρκησε έως τη λήξη του Συμποσίου. Στο πλαίσιο του Συμποσίου και της Έκθεσης έγιναν αρκετές εκδηλώσεις. Στο διάστημα των δώδεκα ημερών που οι γλύπτες φιλοτεχνούσαν τα έργα τους, παρουσία επισκεπτών και κατοίκων του χωριού, προβλήθηκε, στο Σινέ Ρίπεσι, ντοκιμαντέρ αφιερωμένο στην Τέχνη του Μαρμάρου και πραγματοποιήθηκαν με ιδιαίτερη επιτυχία και μεγάλη συμμετοχή δύο εικαστικά εργαστήρια, το πρώτο με αντικείμενο την κατασκευή ψηφιδωτού και το δεύτερο την κατασκευή κεραμικών.
Επίσης, κάτοικοι και επισκέπτες περιηγήθηκαν στους λίθινους θησαυρούς του χωριού ενώ περισσότερα από 62 άτομα συμμετείχαν στην επίσκεψη στον Αρχαιολογικό Χώρο του Ναού του Επικούριου Απόλλωνα, όπου έτυχαν μιας τρίωρης εξαιρετικής ξενάγησης τόσο στον αρχαιολογικό χώρο όσο και στο εργαστήριο που λαμβάνουν χώρα οι σχετικές εργασίες συντήρησης.
Ως χώρος φιλοτέχνησης των γλυπτών αλλά και πραγματοποίησης ορισμένων από τις εκδηλώσεις επιλέχθηκε το προαύλιο του δημοτικού σχολείου του χωριού, που για το λόγο αυτό καθαρίστηκε και έγιναν οι αναγκαίες λειτουργικές, αισθητικές και εικαστικές παρεμβάσεις. Τέσσερις εξαιρετικοί καλλιτέχνες προσκλήθηκαν να λάβουν μέρος στο συμπόσιο, οι διακεκριμένοι, Γεώργιος Σταματόπουλος και Στέλιος Γαβαλάς και οι ανερχόμενοι, Αλέξιος Ξενίας και Στέλιος Παναγιωτόπουλος.
Οι τρείς πρώτοι αποτύπωσαν τα έργα τους, σε εξαιρετικής ποιότητας λευκό μάρμαρο Θάσου ενώ ο τέταρτος δημιούργησε το δικό του έργο συνδυάζοντας θραύσματα μαρμάρου, που προέκυπταν από τη δημιουργία των υπολοίπων έργων, με ξύλο και μέταλλο. Μαζί τους εργάστηκαν ο βοηθός γλύπτης Γιώργος Παπασωτηρίου, οι βοηθοί γλύπτη Δημήτρης Γαβαλάς και Αμαλία Καρκούλια, καθηγήτρια εικαστικών, η οποία ήταν υπεύθυνη και για τα εικαστικά εργαστήρια καθώς και ο τεχνίτης πέτρας Fatos Kulloli.
Η έκθεση της Μύρτιδας εγκαινιάστηκε από τον Πέτρο Θέμελη, Ομότιμο Καθηγητή Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και τα έργα εκτέθηκαν στο κοινοτικό γραφείο και στον περιβάλλοντα χώρο του. Η Μύρτιδα ήταν ένα κορίτσι που έζησε στην Αρχαία Αθήνα το 430 π.Χ. και πέθανε, σε ηλικία έντεκα ετών, στο λοιμό που έπληξε την πόλη. Η ανασύνθεση του προσώπου του πραγματοποιήθηκε από τον καθηγητή Μανώλη Παπαγρηγοράκη σε συνεργασία με διεπιστημονική ομάδα.
Η μικρή κόρη των Αθηνών, όπως δήλωσε ο «πατέρας» της, ξεκίνησε το ταξίδι της στη σύγχρονη εποχή, από το Νέο Μουσείο Ακροπόλεως και αφού πέρασε από τα μεγαλύτερα Μουσεία της Ελλάδας, ταξίδεψε και στο εξωτερικό. Επισημαίνεται πως η Μύρτις είναι πρέσβειρα του Ο.Η.Ε. ως «Φίλη των στόχων της Χιλιετίας». Είναι πραγματικά εντυπωσιακό να φιλοξενείται μια τέτοια έκθεση σε ένα τόσο μικρό χωριό!
Οι καλλιτέχνες φιλοξενήθηκαν σε σπίτια του χωριού ενώ για το καθημερινό τους φαγητό φρόντιζε κάθε μέρα και μια διαφορετική οικογένεια. Απόφαση που αν και ελήφθη για οικονομικούς και λειτουργικούς λόγους αποδείχθηκε εξαιρετική στην κατεύθυνση γνωριμίας των καλλιτεχνών με το σύνολο των κατοίκων και της όσμωσης μεταξύ τους.
Η τελετή λήξης ήταν συναισθηματικά φορτισμένη. Αφού παρουσιάστηκαν τα έργα τέχνης, που θα κοσμούν διάφορα σημεία του χωριού πλέον, το «χωριό» ευχαρίστησε τους καλλιτέχνες, τον καθηγητή και όσους συνέβαλλαν στην πραγματοποίηση των εκδηλώσεων αλλά και οι παραπάνω με τη σειρά τους ευχαρίστησαν το χωριό για την φιλοξενία. Ανακοινώθηκε πως το συμπόσιο γλυπτικής θα αποτελέσει θεσμό και θα πραγματοποιείται κάθε δύο χρόνια.
Ο Μανώλης Παπαγρηγοράκης ανακοίνωσε πως το δημοτικό σχολείο του χωριού θα αποτελέσει το πρώτο Σχολείο της Μύρτιδας, με πρώτο στόχο την ίδρυση σχετικής βιβλιοθήκης. Τη λήξη σήμαναν δύο κανονιοβολισμοί, με την επιμέλεια του Συλλόγου Ελληνομνημόνων Καλαμάτας και η υπέροχη βραδιά έκλεισε ιδανικά με υπέροχα ακούσματα από νεαρούς και νεαρές μουσικούς.
Είναι προφανές πως μέσω των σημαντικών εκδηλώσεων που υλοποιούνται σε αυτό το ιδιαίτερο χωριό επιτυγχάνονται στόχοι όπως η ενεργοποίηση ενδογενούς δυναμικού που υπολανθάνει, η ανάδειξη των πολιτιστικών στοιχείων και των παραδόσεών του, η έμπνευση και η εμπλοκή των νέων ανθρώπων και των παιδιών, ώστε να διασφαλιστεί η συνέχεια, και η απόκτηση φίλων και υποστηρικτών του χωριού.
Παράλληλα, επιτυγχάνεται το «τράβηγμα» της προσοχής θεσμών της πολιτείας και πολιτών, δημιουργείται ένα σημαντικό τουριστικό προϊόν, πολιτιστικού χαρακτήρα, ανεξαρτήτως αν αυτό τυγχάνει συνειδητοποίησης και τίθενται οι βάσεις για ανάπτυξη του χωριού, μια ανάπτυξη όμως που δεν ταυτίζεται με την οικονομική μεγέθυνση αλλά που αφορά μια «… μακροχρόνια διαδικασία κοινωνικού – οικονομικού – πολιτικού – πολιτιστικού μετασχηματισμού, με στόχο την εξασφάλιση μιας ποιοτικά ανώτερης ανθρώπινης ζωής σε όλα τα επίπεδα…» (Hirschman,1958), έτσι όπως θα την ήθελαν αυτοί που το αγαπούν.
Μακάρι, εκεί στο Ρίπεσι, να συνεχίσουν με την ίδια ζέση να κάνουν αυτό που κάνουν με εξαιρετικά αποτελέσματα, μακάρι να βρουν μιμητές, μακάρι η Πολιτεία να υποστηρίζει οικονομικά και άλλως τέτοια εγχειρήματα, εκεί και αλλού, αλλά μόνο όπου αξίζει!
Γράφει ο Χρήστος Αναστασόπουλος
