Συνέντευξη στην ηλεκρονική εφημερίδα “itn Ελληνικός Τουρισμός” που κυκλοφόρησε 25 Νοεμβρίου 2021 έδωσε ο Πρόεδρος του Επιμελητηριακού Ομίλου Ανάπτυξης Ελληνικών Νησιών και του Επιμελητηρίου Λευκάδας, Σωτήρης Σκιαδαρέσης.
«Εχουμε καταστήσει σαφές σε όλους τους θεσμικούς συνομιλητές μας, τόσο ως ΕΟΑΕΝ όσο και ως Επιμελητήριο Λευκάδας – ότι ο κλάδος χρήζει συνεχιζόμενης υποστήριξης, με παράταση των κυβερνητικών μέτρων για την ενίσχυση των επιχειρήσεων έως τον Ιούνιο του 2022»
Την ανάγκη παράτασης των μέτρων στήριξης των τουριστικών επιχειρήσεων επισημαίνει ο πρόεδρος της ΕΟΑΕΝ και πρόεδρος του Επιμελητηρίου Λευκάδας κύριος Σωτήρης Σκιαδαρέσης, καθώς όπως λέει η φετινή θετική χρονιά δεν μπορεί να καλύψει τις απώλειες της περασμένης περιόδου. Ταυτόχρονα εξηγεί πως η Ελλάδα μπορεί να γίνει ετήσιος προορισμός, αν γίνουν οι κατάλληλες κινήσεις. Αναλυτικά η συνέντευξη του κυρίου Σκιαδαρέση έχει ως εξής:
Κύριε Σκιαδαρέση είναι χαρά μας που σας φιλοξενούμε στην «itn Ελληνικός Τουρισμός». Ο Νοέμβρης πλησιάζει στο τέλος του και νομίζω πως μπορούμε να έχουμε πλέον μια πιο «καθαρή» αποτίμηση της σεζόν. Τουριστικά οι στόχοι πιάστηκαν, αλλά θα θέλαμε να μας πείτε ποια ήταν τα αποτελέσματα συνολικά για τις νησιωτικές οικονομίες;
Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω θερμά για τη δυνατότητα που μου δίνεται ως πρόεδρος του ΕΟΑΕΝ και του Επιμελητηρίου Λευκάδας να απευθυνθώ στους αναγνώστες σας, αναλύοντας σημαντικά ζητήματα που απασχολούν τον κλάδο του τουρισμού. Της βαριάς βιομηχανίας της χώρας μας.
Η τουριστική σεζόν έφτασε στο τέλος της και –σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε μέχρι στιγμής στη διάθεσή μας – μπορούμε να πούμε, ότι το 2021 ήταν μια ικανοποιητική χρονιά η οποία επιβεβαίωσε τις αρχικές προβλέψεις και προσδοκίες μας. Το γεγονός ότι κατορθώσαμε να φτάσουμε το 50%-60% της τουριστικής περιόδου του 2019, απαιτούσε μελετημένη στόχευση, μεθοδικότητα, αλλά πολύ περισσότερο, συνεργασία και συνένωση δυνάμεων. Θα πρέπει όμως να γίνει αντιληπτό – και αυτό το επισημαίνω με ιδιαίτερη έμφαση – ότι μόνον ένας καλοκαιρινός μήνας, ο Αύγουστος δεν είναι δυνατόν να φέρει την ανάκαμψη.
Να καλύψει τις ανάγκες και τις συσσωρευμένες υποχρεώσεις των ασχολουμένων με τον τουρισμό. Οι μεγάλες απώλειες του τουριστικού κλάδου, κυρίως κατά το 2020, αλλά και το 2021, δεν είναι πρακτικά εφικτό να καλυφθούν από τη δυναμική και τη ροή τουρισμού ενός, δύο ή ακόμη και τριών μηνών και ειδικά σε όλες τις περιφέρειες της χώρας μας. Για το λόγο αυτό πιστεύω – και αυτό το έχουμε καταστήσει σαφές σε όλους τους θεσμικούς συνομιλητές μας, τόσο ως ΕΟΑΕΝ όσο και ως Επιμελητήριο Λευκάδας – ότι ο κλάδος χρήζει συνεχιζόμενης υποστήριξης, με παράταση των κυβερνητικών μέτρων για την ενίσχυση των επιχειρήσεων έως τον Ιούνιο του 2022.
Πάγια συζήτηση είναι η επέκταση της τουριστικής περιόδου, η αντιμετώπιση της εποχικότητας. Γίνονται βήματα; Υπάρχουν σκέψεις στον ΕΟΑΕΝ για κινήσεις προς αυτή τη κατεύθυνση;
Είναι αλήθεια ότι φέτος διαπιστώθηκε, ότι έγιναν κάποια σημαντικά βήματα για την επέκταση της τουριστικής περιόδου, με αποτέλεσμα ακόμη και τώρα που επικοινωνούμε με τους αναγνώστες σας, να υπάρχουν αλλοδαποί τουρίστες σε ορισμένες περιοχές.
Η χώρα μας έχει όλα τα χαρακτηριστικά και τη μορφολογία, ώστε να μπορεί να προσελκύει τουρίστες 12 μήνες το χρόνο. Οι κλιματολογικές συνθήκες, σε συνδυασμό με τις υψηλού επιπέδου υποδομές και πολύ περισσότερο με το ανθρώπινο δυναμικό που υπηρετεί με αγάπη τον κλάδο, θεωρώ ότι αποτελούν ισχυρά συστατικά που ενισχύουν αυτή μας τη δυνατότητα.
Πέραν των ανωτέρω, η ανάπτυξη εναλλακτικών ή θεματικών μορφών τουρισμού, πάντα όμως με την παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών προς τον επισκέπτη, θεωρώ πως μπορεί να εξασφαλίσει τουριστική ροή 365 ημέρες το χρόνο. Και μάλιστα διαμοιρασμένη σε όλη τη χώρα, αναλόγως με τα χαρακτηριστικά κάθε τόπου, τις δυνατότητές του, τις προτάσεις του προς τους επισκέπτες. Κάθε τόπος, μικρός ή μεγάλος, δημοφιλής ή λιγότερο γνωστός, έχει κάτι να πει. Το δικό του αφήγημα στον επισκέπτη. Είτε είναι φυσικός πλούτος, είτε είναι πολιτισμός, είτε γαστρονομία, είτε εμπειρία, σίγουρα αν επικοινωνηθεί σωστά, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα έχει θετικά αποτελέσματα.
Βεβαίως αυτό προϋποθέτει σωστό σχεδιασμό, στρατηγική, στόχευση του κοινού στο οποίο επιθυμεί να απευθυνθεί – και στο οποίο θα είναι σε θέση να προσφέρει όσα υπόσχεται – και το βασικότερο, συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκομένων. Όλων των τοπικών φορέων, οι οποίοι θα συνδιαμορφώσουν το τουριστικό προϊόν και το οποίο θα υπηρετήσουν πιστά. Εκεί πιστεύω ότι κρύβεται το μυστικό της επιτυχίας.
Στον από κοινού σχεδιασμό του τι είναι αυτό που μπορούμε να προσφέρουμε λαμβάνοντας υπόψη μας τη φέρουσα υποδομή, τη φέρουσα τουριστική ικανότητα του κάθε τόπου, αλλά και του πώς μπορούμε να το υποστηρίξουμε (αναφέρομαι στους τρόπους, στα μέσα επικοινωνίας και προβολής). Μέσα από αυτόν τον σχεδιασμό, κάθε τόπος, μπαίνει μέσα από τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού, στον τουριστικό χάρτη της χώρας μας, διευρύνοντας έτσι τόσο τη δυναμική του ελληνικού τουρισμού, όσο και τις δικές του αναπτυξιακές δυνατότητες.
Γιατί ο τουρισμός – και αυτό είναι κάτι που πρέπει να το θυμίζουμε αλλά και να το επιδιώκουμε – μπορεί και πρέπει να υποστηρίζει ουσιαστικά και τους υπόλοιπους τομείς της οικονομίας. Τον πρωτογενή και το δευτερογενή τομέα. Ειδικά για τη διασύνδεση του τουρισμού με την γαστρονομία γίνονται καθημερινά σε όλη την Ελλάδα πολύ σημαντικά βήματα, τα οποία όχι μόνο αναβαθμίζουν το συνολικό τουριστικό μας προϊόν, αλλά πολύ περισσότερο θα πρέπει να χρησιμοποιούν και να αναδεικνύουν – και αυτός θα πρέπει να είναι ο στρατηγικός σχεδιασμός – τα εξαιρετικής ποιότητας τοπικά προϊόντα μας. Η διασύνδεση των τοπικών προϊόντων με το τουριστικό προϊόν πράγματι είναι ζωτικής σημασίας τόσο για την αναβάθμιση της εμπειρίας των επισκεπτών αλλά και για τις τοπικές οικονομίες.
Τα τελευταία χρόνια γίνεται μια σημαντική προσπάθεια από τοπικές επιχειρήσεις να προσφέρουν τοπικά προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας και ποιότητας. Για παράδειγμα το λάδι, το μέλι, το κρασί, τα κηπευτικά, τα τυριά, το κρέας και το ψάρι αποτελούν πρώτες ύλες για πιάτα ιδιαίτερης γευσιγνωσίας. Οι τοπικές επιχειρήσεις προσπαθούν να προσφέρουν όλο και καλύτερα προϊόντα και δεν βασίζονται πλέον μόνο στα παραδοσιακά προϊόντα αλλά περισσότερο στη διαφοροποίηση και τη μοναδικότητα των γεύσεων. Έχουμε δει ότι αυτό αρέσει στους τουρίστες και επιλέγουν τη χώρα μας για τη γαστρονομία της.
Σίγουρα έχουμε ακόμη δρόμο μπροστά μας και πρέπει να γίνει ακόμη περισσότερη προσπάθεια από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Κάθε μας κίνηση όμως, θα πρέπει να γίνεται με τρόπο συντονισμένο και πάντα σύμφωνα με τις δυνατότητες και τις υποδομές κάθε περιοχής. Σε καμία περίπτωση δεν θέλουμε να υποβαθμίσουμε τα χαρακτηριστικά των τοπικών κοινωνιών.
Γίνεται μια συλλογική προσπάθεια από το σύνολο των φορέων που συμμετέχουν στον ΕΟΑΕΝ, ώστε να ακολουθήσουμε μια κοινή πολιτική αναφορικά με την επέκταση της τουριστικής περιόδου, σεβόμενοι όμως πάντα τα τοπικά οικοσυστήματα. Το περιβάλλον, τις τοπικές κοινωνίες, το πολιτιστικό απόθεμα κάθε τόπου, τις συνήθειές του. Θέλουμε την τουριστική ανάπτυξη κάθε τόπου αναλόγως του τι μπορεί να προσφέρει, αλλά δεν επιθυμούμε τον «κανιβαλισμό» του.
Σεβασμός στους τόπους και στους ανθρώπους τους, θα έλεγα πως πρέπει να είναι το σύνθημά μας από εδώ και πέρα και βάσει αυτού θα πρέπει να σχεδιάζουμε. Είμαι ένθερμος υποστηρικτής του ότι ο τουρισμός ως ένα ιδιότυπο, τεράστιο κανάλι επικοινωνίας, μπορεί πραγματικά να έχει εξαιρετικά πολλαπλασιαστικά οφέλη για την ελληνική οικονομία. Τα εκατομμύρια των επισκεπτών μας, μπορούν και πρέπει να γίνουν εν δυνάμει πρεσβευτές της εικόνας μας, των προϊόντων μας, των αναπτυξιακών μας δυνατοτήτων. Αυτό βεβαίως προϋποθέτει αλήθεια και συνέπεια σε όσα υποσχόμαστε, από πλευράς μας. Αλλιώς το αποτέλεσμα θα είναι ακριβώς το αντίθετο.
«Η Λευκάδα τα τελευταία χρόνια, έχει κάνει πραγματικά άλματα στην προσέλκυση ιστιοπλοϊκού τουρισμού, σε σημείο που δυσκολευόμαστε πλέον να εξυπηρετήσουμε την αυξημένη ζήτηση»
Θαλάσσιος τουρισμός και γαστρονομία θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στην αύξηση των επισκεπτών και στη διεύρυνση της σεζόν. Κάποια Επιμελητήρια έχουν ήδη λάβει σημαντικές πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση. Υπάρχουν συζητήσεις για κάποια δράση που θα αφορούσε το σύνολο του νησιωτικού χώρου πάνω σε αυτά τα θέματα;
Για το Θαλάσσιο τουρισμό το 2021 πράγματι ήταν μια πολύ καλή χρονιά. Ο φόβος της πανδημίας οδήγησε πολλούς τουρίστες στην απόλαυση που παρέχει ο θαλάσσιος τουρισμός.
Αξίζει να σημειωθεί, πως σε πολλές περιοχές της χώρας, έως τις αρχές Νοεμβρίου, υπήρχαν ακόμη τουρίστες θαλάσσιου τουρισμού. Λαμπρό παράδειγμα η Λευκάδα, η οποία βρίσκεται στο κέντρο του Ιονίου πελάγους, πολύ κοντά στην Ηπειρωτική Ελλάδα, με μια ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς πολυνησία από 24 κατοικημένα και ακατοίκητα νησιά, των οποίων οι πανέμορφοι κολπίσκοι και οι μαγευτικές παραλίες τους τους αποδίδουν – δικαίως θα έλεγα – τον τίτλο του Ελντοράντο του θαλάσσιου τουρισμού. Η Λευκάδα τα τελευταία χρόνια, έχει κάνει πραγματικά άλματα στην προσέλκυση ιστιοπλοϊκού τουρισμού, σε σημείο που δυσκολευόμαστε πλέον να εξυπηρετήσουμε την αυξημένη ζήτηση ελλιμενισμού σκαφών.
Δεν γκρινιάζουμε όμως, καθώς αυτή η αυξημένη ζήτηση, σημαίνει αγάπη για το νησί μας, σημαίνει αυξημένα έσοδα για τις επιχειρήσεις μας και για αυτό ευχαριστούμε θερμά όλους τους επισκέπτες μας. Θα προσπαθήσουμε να γίνουμε ακόμη καλύτεροι.
Μέσα στο 2022 αναμένεται να ξεκινήσουν να λειτουργούν τα υδατοδρόμια και τα νησιά θα αποκτήσουν ένα ακόμη μέσο μεταφοράς. Πόσο πιστεύετε ότι θα βοηθήσουν;
Σε ότι αφορά στην πολυαναμενόμενη λειτουργία των πρώτων υδατοδρομίων το 2022, θα σας πω πως τα αναμένουμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς πιστεύουμε ότι τα οφέλη τους είναι θα αρκετά και σημαντικά, όπως η διασύνδεση μεταξύ των νησιών η οποία προσφέρει άμεσα νέες τουριστικές προοπτικές για πολλά από αυτά, ιδιαιτέρως τα πιο μικρά, η ανάπτυξη των αναγκαίων υποδομών και δικτύων στα νησιά προκειμένου να είναι σε θέση να εξυπηρετήσουν τους επισκέπτες τους, η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και η περιφερειακή ανάπτυξη.
Για να έχουμε όμως ουσιαστικά οφέλη και όχι παράπλευρες «απώλειες» θα πρέπει η λειτουργία τους να διακατέχεται από κανόνες προστασίας του περιβάλλοντος και σεβασμού της καθημερινότητας των νησιωτών μας. Φαντάζομαι όμως, ότι όλα αυτά θα έχουν ήδη ληφθεί υπόψη τόσο από την ηγεσία του υπουργείου τουρισμού, όσο και από τις περιφερειακές και τοπικές διοικήσεις.
Τι χρειάζεται να γίνει σήμερα για τη νησιωτικότητα; Ποιες είναι οι υποδομές ή και οι υπηρεσίες που λείπουν από τα νησιά; Πρόσφατα διοργανώσατε και συνέδριο με αφορμή τα 200 χρόνια της Επανάστασης, το οποίο περιλάμβανε και τη συζήτηση για την ανάπτυξη των νησιών. Ποιες προτάσεις κατατέθηκαν;
Όλα σχεδόν τα παραπάνω, συζητήθηκαν στο Επετειακό Επιστημονικό Συνέδριο που διοργάνωσε ο ΕΟΑΕΝ από 12-13 Νοεμβρίου στον Πειραιά. Σε αυτό το μικτό συνέδριο, στο οποίο μετείχαν η κεντρική διοίκηση, εκπρόσωποι της αυτοδιοίκησης, της ακαδημαϊκής κοινότητας (εκπροσωπήθηκαν 12 πανεπιστήμια της χώρας μας), της κοινωνίας των πολιτών, της οικονομίας και των επιμελητηρίων, αναπτυξιακών και θεσμικών φορέων της χώρας μας, άνοιξε ένας πολύ μεγάλος διάλογος για όλα τα προβλήματα, αλλά και τις προοπτικές της νησιωτικής Ελλάδας, της νησιωτικής οικονομίας, του νησιωτικού επιχειρείν.
Κοινή διαπίστωση αλλά και πρόθεση όλων όσων βρεθήκαμε αυτές τις 2 ημέρες και στις 14 ώρες των συνεδριακών εργασιών στο δημοτικό θέατρο Πειραιά, αλλά και οι εισηγήσεις των περισσοτέρων από 60 ομιλητών, ήταν, ότι μόνο όλοι μαζί μπορούμε να πάμε μπροστά. Με ειλικρινή διάλογο, σχεδιασμό, κοινή στρατηγική και δράσεις. Προς την ίδια κατεύθυνση, με την ίδια δυναμική. Το αποτύπωμα του συνεδρίου μας, τα συμπεράσματα του οποίου σύντομα θα ανακοινωθούν από την επιστημονική μας επιτροπή σε ειδική έκδοση, συμπυκνώνονται σε μία μόνο λέξη. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ!
Σε αυτό συμφωνήσαμε όλοι. Και στη διαπίστωση, αλλά και στη δέσμευση ότι σε αυτή την νέα αναπτυξιακή πρωτοβουλία του ΕΟΑΕΝ για την πρόοδο και ανάπτυξη των νησιών μας, θα πρέπει να είμαστε δυναμικά παρόντες.
