Του Γιώργου Καράχρηστου, Δημοσιογράφου Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων
Η ελληνική ύπαιθρος, κάποτε ζωντανή και δημιουργική, αδειάζει σιγά-σιγά.
Χωριά που άλλοτε έσφυζαν από ζωή, ήχους και γέλια, σήμερα μοιάζουν παγωμένα στον χρόνο — με κλειστά σπίτια, εγκαταλειμμένα σχολεία και δρόμους χωρίς παιδιά.
Η ερημοποίηση της υπαίθρου δεν είναι απλώς δημογραφικό πρόβλημα· είναι κοινωνικό, οικονομικό και εθνικό ζήτημα.
Ένας αργός αλλά σταθερός μαρασμός
Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι: κάθε δεκαετία, εκατοντάδες μικρά χωριά χάνουν μεγάλο μέρος του πληθυσμού τους. Οι νέοι μετακινούνται προς τα αστικά κέντρα ή το εξωτερικό, αναζητώντας εργασία και προοπτική, αφήνοντας πίσω τους έναν γηρασμένο πληθυσμό.
Τα αίτια είναι γνωστά και επαναλαμβανόμενα:
- Έλλειψη υποδομών και υπηρεσιών (υγεία, εκπαίδευση, μεταφορές),
- Περιορισμένες ευκαιρίες απασχόλησης,
- Απουσία κινήτρων για νέους αγρότες ή επιχειρηματίες,
- Αποδυνάμωση τοπικής αυτοδιοίκησης και κοινοτήτων.
Η ύπαιθρος, χωρίς νέους ανθρώπους, χάνει τη φωνή της και τη δυναμική της.
Η γη που μένει ανεκμετάλλευτη
Η ερημοποίηση δεν αφορά μόνο τους ανθρώπους, αλλά και τη γη που εγκαταλείπεται.
Χωράφια μένουν ακαλλιέργητα, παραγωγικές μονάδες κλείνουν, και η διατροφική αυτάρκεια της χώρας μειώνεται.
Η Ελλάδα, ενώ διαθέτει πλούσιους φυσικούς και αγροτικούς πόρους, εισάγει ολοένα και περισσότερα προϊόντα που θα μπορούσε να παράγει.
Η έλλειψη συνέχειας στις αγροτικές πολιτικές και η απουσία εκπαίδευσης στη νέα τεχνολογία και τη βιώσιμη παραγωγή, ενισχύουν το φαινόμενο.
Από την εγκατάλειψη στην αναγέννηση
Η αναστροφή αυτής της πορείας απαιτεί εθνική στρατηγική.
Όχι μόνο προγράμματα επιδοτήσεων, αλλά πραγματικά κίνητρα ζωής:
- πρόσβαση σε γρήγορο διαδίκτυο και ψηφιακές υπηρεσίες,
- ενίσχυση του αγροτουρισμού και της τοπικής μεταποίησης,
- στήριξη νέων επαγγελματιών και οικοτεχνιών,
- επαναφορά υπηρεσιών υγείας και εκπαίδευσης στις απομακρυσμένες περιοχές.
Η ύπαιθρος μπορεί να ξαναγίνει πυλώνας βιώσιμης ανάπτυξης, αν συνδεθεί με τον τουρισμό, την πράσινη ενέργεια, τη γαστρονομία και την τοπική παραγωγή.
Ένα στοίχημα για το μέλλον
Η ερημοποίηση δεν είναι αναπόφευκτη.
Είναι πρόκληση συνείδησης — να αποφασίσουμε αν θέλουμε η Ελλάδα του αύριο να έχει ζωή πέρα από τα μεγάλα αστικά κέντρα.
Αν θέλουμε οι ορεινοί, αγροτικοί και παραδοσιακοί οικισμοί να παραμείνουν ζωντανοί φορείς πολιτισμού, ιστορίας και ταυτότητας.
Η ύπαιθρος δεν ζητά ελεημοσύνη, ζητά ευκαιρία να ξαναζήσει.
Γιώργος Καράχρηστος
Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων
