Παρά τις πληρότητες του Αυγούστου, οι επαγγελματίες του τουρισμού της Λακωνίας δηλώνουν πως η φετινή σεζόν αφήνει μάλλον… γλυκόπικρη γεύση.
Ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδοχείων Λακωνίας, Δημήτρης Πολλάλης, μιλά ουσιαστικά για μια «οφθαλμαπάτη ανάπτυξης», όπου τα δωμάτια γεμίζουν, αλλά τα ταμεία μένουν άδεια. Γιατί; Οι τουρίστες ξοδεύουν λιγότερα από ποτέ, αφήνοντας τις μικρές επιχειρήσεις σε οικονομικό αδιέξοδο, σε μια περίοδο που ποντάρουν ως γνωστόν τη βιωσιμότητά τους. Ο Δ. Πολλάλης περιγράφει μια σεζόν που μοιάζει επιτυχημένη, αλλά μόνο στην επιφάνεια.
Η οικονομική πίεση στα νοικοκυριά, μοιραία έχει μεταφέρει τη λιτότητα και στις διακοπές. Τα περιορισμένα βαλάντια ενός σημαντικού ποσοστού επισκεπτών δεν επιτρέπουν ιδιαίτερα «ανοίγματα» και οι ολιγοήμερες αποδράσεις συνοδεύονται από συγκεκριμένο προϋπολογισμό, οι δυνατότητες του οποίου καλύπτουν τα απαραίτητα.
Τουρίστες με… σακούλες σούπερ μάρκετ
Οι ταξιδιώτες, αντί να στηρίξουν την τοπική εστίαση, στρέφονται σε φθηνές λύσεις. Τρόφιμα από σούπερ μάρκετ, πίτσες ή γρήγορα γεύματα στο δωμάτιο αντικαθιστούν το παραδοσιακό τραπέζι σε ταβέρνα. «Μέχρι και 6άδες νερού έφερναν ορισμένοι παραθεριστές μαζί τους», επισημαίνει στον «ΛΤ» ο Δ. Πολλάλης. Το αποτέλεσμα; Εστιατόρια σε τουριστικά μέρη, όπως η Μονεμβασιά και η Νεάπολη, αναγκάζονται να κατεβάζουν ρολά πολύ νωρίτερα κάθε βράδυ, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.
Από την άλλη πλευρά, όπως αναφέρει ο Δ. Πολλάλης στον «ΛΤ», η κατανάλωση μπορεί να μειώθηκε, αλλά αυξήθηκαν τα… απορρίμματα στα καταλύματα, κατάλοιπο της τάσης των επισκεπτών να προτιμούν συσκευασμένα γεύματα και take away αντί για φαγητό σε φυσικούς χώρους της εστίασης.
Καλοκαίρι δύο ταχυτήτων
Ο Ιούνιος και ο Ιούλιος κινήθηκαν σε χαμηλές ταχύτητες, ενώ ο Αύγουστος έφερε το αναμενόμενο «sold out», σε δημοφιλείς προορισμούς όπως η Μάνη, η Μονεμβασιά, η Νεάπολη, η Ελαφόνησος, η Σπάρτη-Μυστράς κ.α. Ωστόσο, Σεπτέμβριος και Οκτώβριος παραμένουν ένα μεγάλο «ερωτηματικό» και ταυτόχρονα στοίχημα. Οι επαγγελματίες ελπίζουν σε κρατήσεις της τελευταίας στιγμής, αλλά η αβεβαιότητα κυριαρχεί και «μουδιάζει» τους εκπροσώπους του κλάδου.
Οι κύριες αγορές:
«Χάθηκαν» οι Γερμανοί
Οι ξένοι επισκέπτες της Λακωνίας προέρχονται κυρίως από χώρες της ευρωπαϊκής ηπείρου, ενώ οι Έλληνες, αν και διατηρούν ένα σημαντικό μερίδιο, έχουν μειωθεί συγκριτικά με τα προηγούμενα χρόνια. Από το εξωτερικό, για παράδειγμα, αισθητή έκαναν την παρουσία τους φέτος οι Τσέχοι, αλλά και ταξιδιώτες από χώρες όπως η Ελβετία, η Γαλλία, η Ρουμανία, η Βουλγαρία κ.α.. Δεν λείπουν, βεβαίως, και τουρίστες από ΗΠΑ, Αυστραλία και, προφανώς, οι Έλληνες του εξωτερικού, που κάθε καλοκαίρι επιστρέφουν στα πάτρια εδάφη.
Εκείνο που προκαλεί εντύπωση, όπως ισχυρίζεται ο κ. Πολλάλης, είναι ότι από τον τουριστικό χάρτη της Λακωνίας, «έχουν χαθεί παντελώς οι Γερμανοί». Οι τελευταίοι, ως γνωστόν, αποτελούν μια παραδοσιακή αγορά για το τουριστικό προϊόν στη Λακωνία και η συνθήκη που τείνει να επικρατήσει αφήνει κενό που δύσκολα αναπληρώνεται, με άμεσο αντίκτυπο στα έσοδα των τοπικών επιχειρήσεων.
Οι «repeaters» κρατούν ζωντανή τη σεζόν
σε μια Λακωνία «που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα»
Ποιοι είναι όμως το σημείο αναφοράς, πάνω στο οποίο εναποθέτουν τις ελπίδες τους ως μια σταθερή πηγή εσόδων; «Οι επαναλαμβανόμενοι πελάτες (repeaters) παίζουν καθοριστικό ρόλο στην κάλυψη των κρατήσεων», αποκρίνεται ο Δ. Πολλάλης και τονίζει με νόημα: «Τα ξενοδοχεία της Λακωνίας, αλλά και το σύνολο των παροχών του νομού, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών προϊόντων, δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από άλλες περιφερειακές ενότητες της χώρας. Η Λακωνία ως προορισμός προσφέρει τα πάντα σε αφθονία, αφήνοντας τους επισκέπτες με καλές αναμνήσεις», υπογραμμίζει.
«Πνίγουν» τους μικρούς
φορολόγηση, ενέργεια, εισφορές
Πέρα από τη μειωμένη κατανάλωση, οι ξενοδόχοι βρίσκονται αντιμέτωποι και με τον «βραχνά» της φορολογίας. Όπως επικαλείται ο Δ. Πολλάλης, ένα μικρό κατάλυμα οικογενειακού χαρακτήρα καλείται να καταβάλει δυσβάστακτους φόρους συγκριτικά με άλλες χρονιές και τα σημερινά έσοδα. Με τα υφιστάμενα δεδομένα, τα νούμερα απλώς δεν βγαίνουν. Δεν είναι όμως μόνο η φορολόγηση που πλήττει τις επιχειρήσεις, αλλά «και το ενεργειακό κόστος, όπως και οι ασφαλιστικές εισφορές που επιβαρύνουν τους ιδιοκτήτες καταλυμάτων», παρατηρεί ο εκπρόσωπος των ξενοδόχων.
«Αν δεν υπάρξει άμεση παρέμβαση στο φορολογικό, πολλές μικρές μονάδες δύσκολα θα αντέξουν», προειδοποιεί ο Δ. Πολλάλης, περιγράφοντας έναν κλάδο που βρίσκεται σε οριακή κατάσταση. «Αυτά που βγάζουμε, τα δίνουμε στο κράτος», υπογραμμίζει στον «ΛΤ».
Αθέμιτος ανταγωνισμός
και ανεκπλήρωτες προσδοκίες
«Ο αθέμιτος ανταγωνισμός από μη αδειοδοτημένα καταλύματα, τύπου Airbnb, πιέζει ακόμα περισσότερο τα έσοδα των ξενοδόχων», διατείνεται ακόμα ο Δ. Πολλάλης. Παράλληλα, το οδικό δίκτυο της Λακωνίας -συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι λχ της τσουχτερή ακτοπλοϊκής πρόσβασης- δεν απέδωσε σύμφωνα με τις προσδοκίες. «Προσβλέπαμε σε μεγαλύτερη επισκεψιμότητα, αλλά τα αποτελέσματα δεν ήταν τα αναμενόμενα», σημειώνει ο πρόεδρος των Ξενοδοχείων Λακωνίας.
Εν κατακλείδι, η εικόνα που διαμορφώνεται είναι σαφής, κατά τον πρόεδρο των ξενοδόχων. Ο τουρισμός στη Λακωνία δεν κινδυνεύει από την έλλειψη επισκεπτών, που λίγο-πολύ προσελκύει σε ικανοποιητικά επίπεδα κάθε θερινή περίοδο, αλλά από την αδυναμία των επισκεπτών να ξοδέψουν. Και αυτό, όπως τονίζουν οι επαγγελματίες, είναι ίσως το πιο ανησυχητικό «καμπανάκι» για το μέλλον του ελληνικού και -στην περίπτωσή μας- του λακωνικού τουρισμού.
