«Καλλιόπη Βέττα: Θα λάβει θέση η Υπουργός Τουρισμού για την κυβερνητική ολιγωρία απέναντι σε περιστατικά ταλαιπωρίας και εξαπάτησης τουριστών, που δυσφημούν διεθνώς την Ακρόπολη των Αθηνών και ζημιώνουν το ελληνικό δημόσιο; – Κατάθεση κοινοβουλευτικής ερώτησης»

Να αναλάβει και τις δικές της ευθύνες για τη δυσφήμηση της Ακρόπολης των Αθηνών καλεί την Υπουργό Τουρισμού η Τομεάρχης Τουρισμού ΣΥΡΙΖΑ Π.Σ. και Βουλευτής Π.Ε. Κοζάνης, κ. Καλλιόπη Βέττα, καταθέτοντας κοινοβουλευτική ερώτηση με θέμα: «Θα λάβει θέση το Υπουργείο Τουρισμού για τα περιστατικά (εξαπάτηση τουριστών, παράνομα εισιτήρια, επικίνδυνες συνθήκες συνωστισμού κ.ά.) που δυσφημούν διεθνώς την Ακρόπολη των Αθηνών ως τουριστικό προορισμό;»

Στην ερώτηση, την οποία συνυπογράφουν 14 ακόμη Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, καταγράφονται αρχικά τα προβλήματα που έχουν προκύψει από την απουσία ενός Σχεδίου Διαχείρισης για τον Τουρισμό στην Ακρόπολη των Αθηνών, η οποία αποτελεί μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς και κορυφαίο τουριστικό προορισμό της χώρας. Οι εικόνες με τις ατελείωτες ουρές ταλαιπωρημένων τουριστών και τον συνωστισμό στην Ακρόπολη το περασμένο καλοκαίρι και οι αρνητικές κριτικές, είχαν σαν αποτέλεσμα η Αθήνα να πρωταγωνιστεί μόνο σε αρνητικά διεθνή πρωτοσέλιδα για θέματα υπερτουρισμού και τελικά να κατατάσσεται “στους χειρότερους προορισμούς του 2023”, σύμφωνα με μέτρηση του CNN που δημοσιεύτηκε τον Δεκέμβριο 2023.

Παράλληλα όμως, έχουν δει το φως της δημοσιότητας και επιβεβαιωμένες καταγγελίες για τη δράση επιτηδείων που προμηθεύουν τους τουριστες με διάφορους τύπους παράνομων εισιτηρίων (ήδη ακυρωμένα, υπερκοστολογημένα, χωρίς αναγραφόμενη τιμή, με αλλοιωμένο γραμμοκώδικα κ.ά.) και με την εμπλοκή σε κάποιες περιπτώσεις και τουριστικών πρακτορείων, με αποτέλεσμα, εκτός από την εξαπάτηση των τουριστών, να ζημιώνεται και το ελληνικό δημόσιο από διαφυγόντα κέρδη.

Όπως αναφέρει η κ. Βέττα, οι μέχρι σήμερα διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης, κατόπιν εορτής, ότι τα προβλήματα των τουριστικών ροών θα διευθετηθούν και ότι τα περιστατικά απάτης “είναι μεμονωμένα”, δεν πείθουν κανέναν. Και αυτό, διότι η ανυπαρξία σχεδίου διαχείρισης επισκεπτών αλλά και η ύπαρξη παράνομων παρόχων εισιτηρίων ήταν ήδη γνωστά στην κυβέρνηση, τόσο από την αυτοψία και τις διαπιστώσεις του μεικτού κλιμακίου εμπειρογνωμόνων UNESCO/ICOMOS που εστάλη στην Αθήνα τον Απρίλιο του 2022 όσο και από την Αναφορά τους που δημοσίευσε η UNESCO τον Απρίλιο του 2023, πιέζοντας για τη λήψη μέτρων. Επομένως ήταν έγκαιρα σε γνώση της κυβέρνησης, η οποία δεν έκανε τίποτα για να αντιμετωπίσει τα κακώς κείμενα, σε βάρος του μνημείου και των επισκεπτών του.

Ως εκ τούτου, τίθενται τα ακόλουθα ερωτήματα στην Υπουργό Τουρισμού, εν όψει και της νέας τουριστικής περιόδου:

– Σε ποιες πρωτοβουλίες/ενέργειες έχει προβεί για την αποκατάσταση της φήμης του προορισμού της Ακρόπολης των Αθηνών που υπέστη ισχυρό πλήγμα από ολιγωρία της κυβέρνησης το καλοκαίρι του 2023;

– Σε ποιες ενέργειες έχει προβεί, κατά λόγο αρμοδιότητας ή από κοινού με άλλα υπουργεία, για την εκπόνηση της ολοκληρωμένης στρατηγικής και του σχεδίου τουριστικής διαχείρισης που απαιτείται για την Ακρόπολη των Αθηνών, όπως συνιστούν οι εμπειρογνώμονες των διεθνών οργανισμών UNESCO/ICOMOS;

– Σε ποιες ενέργειες έχει προβεί για τα φαινόμενα εξαπάτησης των τουριστών και την έκδοση παράνομων εισιτηρίων από τουριστικά πρακτορεία; Έχουν φτάσει στο Υπουργείο Τουρισμού αντίστοιχες καταγγελίες;

– Πως σκοπεύει να εντοπίσει και να αντιμετωπίσει τους «επιτήδειους» που εξαπατούν τους τουρίστες, ναρκοθετούν τον υγιή ανταγωνισμό και δρουν σε βάρος του ελληνικού δημοσίου;

Επισυνάπτεται η ερώτηση.

Προς την Υπουργό Τουρισμού

ΘΕΜΑ: «Θα λάβει θέση το Υπουργείο Τουρισμού για τα περιστατικά (εξαπάτηση τουριστών, παράνομα εισιτήρια, επικίνδυνες συνθήκες συνωστισμού κ.ά.) που δυσφημούν διεθνώς την Ακρόπολη των Αθηνών ως τουριστικό προορισμό;»

Η Ακρόπολη των Αθηνών, εκτός από κορυφαίο μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, αποτελεί ταυτόχρονα κορυφαίο τουριστικό προορισμό της χώρας μας. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια φαίνεται να μην αποτελεί προτεραιότητα για την ελληνική κυβέρνηση, ούτε η οφειλόμενη προστασία της Ακρόπολης ως παγκόσμιου μνημείου ούτε όμως και η προστασία της φήμης του συγκεκριμένου προορισμού.

Άλλωστε, η ανύπαρκτη τουριστική διαχείριση της Ακρόπολης και η έλλειψη οποιουδήποτε διαχειριστικού σχεδίου αποτυπώθηκε και στην Αναφορά που δημοσιεύτηκε πριν από ένα χρόνο από την UNESCO[1]. Η εν λόγω αναφορά συντάχθηκε κατόπιν αποστολής μεικτού κλιμακίου εμπειρογνωμόνων στην Ακρόπολη και την πραγματοποίηση αυτοψίας, από 26 έως 29 Απριλίου 2022, μετά τις αντιδράσεις επιστημονικών φορέων και πολιτών για τις εκτεταμένες παρεμβάσεις που συντελούνταν στον Ιερό Βράχο χωρίς διαφάνεια, λογοδοσία και ενημέρωση της UNESCO.

Οι εμπειρογνώμονες του WHC της UNESCO και του ICOMOS επισημαίνουν ιδίως την απουσία ενός Σχεδίου Διαχείρισης για τον Τουρισμό, ως μέρος ενός συνολικού Διαχειριστικού Σχεδίου για τον χώρο της Ακρόπολης, το οποίο επίσης δεν έχει εκπονηθεί και κατατεθεί από την κυβέρνηση (σελ. 35). Παράλληλα, επισημαίνουν ότι θα έπρεπε να σχεδιαστεί μια ολοκληρωμένη στρατηγική με τη συμμετοχή τουριστικών πρακτόρων και τουριστικών παραγόντων για να επιτευχθεί καλύτερη κατανομή των επισκεπτών σε όλους τους αρχαιολογικούς χώρους της περιοχής ώστε να μην επιβαρύνεται το μνημείο και να μην παρατηρούνται φαινόμενα συνωστισμού τις ώρες αιχμής (σελ. 34). Στην ίδια αναφορά θίγεται όμως και το ζήτημα ύπαρξηςπαράτυπων εισιτηρίων, μέσω «ανεπίσημων ιστότοπων», οι οποίοι «πωλούν ακριβότερα εισιτήρια, με την υπόσχεση για επιπλέον υπηρεσίες» (σελ. 33).

Ωστόσο, παρά τις κρίσιμες διαπιστώσεις που καταγράφτηκαν στο πόρισμα και δημοσιοποιήθηκαν επισήμως από τους εμπειρογνώμονες των διεθνών οργανισμών πριν από ένα χρόνο, η κυβέρνηση συνέχισε να αδιαφορεί και να ολιγωρεί χωρίς να λαμβάνει έγκαιρα τα απαραίτητα μέτρα και να συμμορφώνεται στις σχετικές συστάσεις.

Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να ακολουθήσουν, ήδη από τον Ιούνιο του 2023, τόσο εγχώρια όσο και διεθνή δημοσιεύματα με εικόνες από ατέλειωτες ουρές ταλαιπωρημένων τουριστών στην Ακρόπολη των Αθηνών[2], που υπέφεραν για ώρες μέσα στη ζέστη χωρίς κανένα σχέδιο διαχείρισης, αποτρέποντας ενδεχομένως κάποιους δυνητικούς επισκέπτες να την επιλέξουν ως προορισμό.

Επιπλέον, τον Ιούλιο του 2023, η «εξαπάτηση του κοινού» με διαδικτυακές πωλήσεις παράνομων εισιτηρίων από διάφορους «ανεπίσημους ιστότοπους» είχε λάβει τέτοιες διαστάσεις, που αναγκάστηκε να το παραδεχτεί με σχετικό Δελτίο Τύπου ακόμα και το Υπ. Πολιτισμού (https://www.culture.gov.gr/el/Information/SitePages/view.aspx?nID=4651), χωρίς όμως τελικά να διαφαίνεται η πρόθεσή του να λάβει μέτρα προστασίας, είτε του κοινού, είτε των τουριστών, είτε των δημοσίων εσόδων. Άλλωστε, η αδιαφορία παρέμβασης στους παράνομους παρόχους εισιτηρίων αποδεικνύεται ευκόλως εν προκειμένω, αφού αυτή η πρακτική ήταν ήδη σε γνώση της κυβέρνησης τουλάχιστον από τον Απρίλιο του 2022 (οπότε καταγράφηκε και από το κλιμάκιο των εμπειρογνωμόνων WHC/ICOMOS) χωρίς μέχρι τον Ιούλιο του 2023 να έχει κάνει τίποτα για να την αντιμετωπίσει.

Οι ατελείωτες ουρές, ο επικίνδυνος συνωστισμός τουριστών και η αρνητική δημοσιότητα για την Αθήνα και την Ακρόπολη συνεχίστηκαν όλο το καλοκαίρι του 2023. Το αποτέλεσμα ήταν η Αθήνα να πρωταγωνιστεί μόνο σε αρνητικά πρωτοσέλιδα για θέματα υπερτουρισμού και τελικά να καταταγεί στους χειρότερους προορισμούς του 2023, σύμφωνα με μέτρηση του CNN που δημοσιεύτηκε τον Δεκέμβριο του 2023 (https://edition.cnn.com/travel/2023-worst-destinations-overtourism-avoid-crowds/index.html).

Οι εκ των υστέρων εξαγγελίες της κυβέρνησης για θέσπιση ζωνών επισκεψιμότητας από 1^η Απριλίου 2024, μετά δηλαδή από την συντελεσθείσα δυσφήμηση του προορισμού, δεν αναιρεί τη μέχρι τώρα κακοδιαχείριση του προορισμού και τις ευθύνες της για τις άσχημες εμπειρίες των επισκεπτών το καλοκαίρι του 2023.

Επιπλέον, ολόκληρη η κυβέρνηση σιωπά για τα θέματα που έχουν προκύψει με τα εισιτήρια και την εξαπάτηση χιλιάδων τουριστών, κάτι που δυσφημεί τη χώρα συνολικά!

Σε πρόσφατο δημοσίευμα της εφημερίδας Documento (4.02.2024) (https://www.documentonews.gr/article/famprika-me-paratypa-eisitiria-yppo-to-vlemma-tis-mendoni/) παρατίθενται συγκεκριμένες καταγγελίες για τον εντοπισμό διαφόρων τύπων παράνομων εισιτηρίων με τα οποία είχαν κάποιοι προμηθεύσει τους τουρίστες (ήδη ακυρωμένα, υπερκοστολογημένα, χωρίς αναγραφόμενη τιμή, με αλλοιωμένο γραμμοκώδικα), με την εμπλοκή μάλιστα και τουριστικών πρακτορείων σε πολλές περιπτώσεις. Έτσι, εμφανίζονται πρακτορεία να πουλάνε εισιτήρια για είσοδο στην Ακρόπολη στην τιμή που θέλουν, με τη δικαιολογία της επιπλέον παροχής υπηρεσιών, κάτι που είναι παράνομο και συνιστά εξαπάτηση των επισκεπτών αλλά και του ελληνικού δημοσίου, αφού για τις «επιπλέον υπηρεσίες» δεν εκδίδονται παραστατικά. Μάλιστα, στο ρεπορτάζ της εφημερίδας αναφέρεται ότι τα περισσότερα περιστατικά προβληματικών εισιτηρίων αφορούν συγκεκριμένα μεγάλα πρακτορεία αλλά και πρακτορεία κρουαζιέρας, τα ονόματα των οποίων βρίσκονται στις αναφορές των αρχαιοφυλάκων που κατήγγειλαν πρώτοι την εν λόγω απάτη.

Τι συνέβη άραγε το καλοκαίρι του 2023 όπου αυτά τα νοσηρά φαινόμενα και οι κερδοσκοπικές πρακτικές, που εκμεταλλεύονται τους τουρίστες, το μνημείο και τα έσοδα από αυτό, απογειώθηκαν; Οι γενικόλογες δηλώσεις της κυβέρνησης ότι κάποιες περιπτώσεις καταγγέλθηκαν στη δικαιοσύνη δεν επαρκούν. Άλλωστε, σύμφωνα με τις καταγγελίες, ο έλεγχος των εισιτηρίων, ιδίως στην περίπτωση των επισκεπτών κρουαζιέρας, υπήρξε σε πολλές περιπτώσεις τουλάχιστον πλημμελής, αφού υπήρξαν «άνωθεν εντολές» ώστε να περνάνε χωριστά, πιο γρήγορα και πιο.. εύκολα οι επισκέπτες κρουαζιέρας έναντι των υπόλοιπων επισκεπτών του μνημείου.

Επειδή το Υπουργείο Τουρισμού κάνει κατάχρηση λόγων περί «βιώσιμου τουρισμού» αλλά φείδεται έργων μπροστά σε φαινόμενα κακοδιαχείρισης των κορυφαίων προορισμών της χώρας,

Επειδή η ανυπαρξία σχεδίου τουριστικής διαχείρισης στην Ακρόπολη των Αθηνών, δυσφημεί συνολικά τη χώρα μας, ως αδύναμη να προστατέψει και να διαχειριστεί ένα μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς,

Επειδή η ύπαρξη τυχόν παράνομων κυκλωμάτων και δήθεν παρόχων τουριστικών υπηρεσιών καθώς και οι πρακτικές εξαπάτησης τουριστών είναι φαινόμενα που θα έπρεπε πρώτιστα να κινητοποιήσουν το Υπουργείο Τουρισμού,

Επειδή η διασφάλιση του υγιούς ανταγωνισμού μεταξύ τουριστικών πρακτορείων και η επιβολή κυρώσεων σε όσους παρανομούν στον συγκεκριμένο κλάδο αποτελεί αρμοδιότητα του Υπουργείου Τουρισμού,

Ερωτάται η αρμόδια Υπουργός

1. Σε ποιες πρωτοβουλίες/ενέργειες έχει προβεί για την αποκατάσταση της φήμης του προορισμού της Ακρόπολης των Αθηνών που υπέστη ισχυρό πλήγμα, από ολιγωρία της κυβέρνησης, το καλοκαίρι του 2023;

2. Σε ποιες ενέργειες έχει προβεί, κατά λόγο αρμοδιότητας ή από κοινού με άλλα υπουργεία, για την εκπόνηση της ολοκληρωμένης στρατηγικής και του σχεδίου τουριστικής διαχείρισης που απαιτείται για την Ακρόπολη των Αθηνών, όπως συνιστούν οι εμπειρογνώμονες των διεθνών οργανισμών UNESCO/ICOMOS;

3. Σε ποιες ενέργειες έχει προβεί, ως Υπουργός Τουρισμού, για τα φαινόμενα εξαπάτησης των τουριστών και την έκδοση παράνομων εισιτηρίων από τουριστικά πρακτορεία, βάσει καταγγελιών που έχουν δει το φως της δημοσιότητας; Έχουν φτάσει στο Υπουργείο αντίστοιχες καταγγελίες;

4. Πως σκοπεύει να εντοπίσει και να αντιμετωπίσει τους «επιτήδειους» του συγκεκριμένου κλάδου που εξαπατούν τους τουρίστες, ναρκοθετούν τον υγιή ανταγωνισμό και δρουν σε βάρος του ελληνικού δημοσίου;

5. Προτίθεται να απευθυνθεί στον οικονομικό εισαγγελέα ή σε άλλη αρμόδια αρχή για τη διερεύνηση των περιστατικών, με σκοπό την προστασία ενός εκ των κορυφαίων προορισμών της χώρας, εν όψει και της νέας τουριστικής περιόδου;

Οι Ερωτώντες Βουλευτές

Βέττα Καλλιόπη

Αυλωνίτης Αλέξανδρος – Χρήστος

Γαβρήλος Γιώργος

Δούρου Ειρήνη

Καλαματιανός Διονύσης

Κασιμάτη Νίνα

Μάλαμα Κυριακή

Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος

Μπάρκας Κώστας

Νοτοπούλου Κατερίνα

Παναγιωτόπουλος Ανδρέας

Παπαηλιού Γεώργιος

Παππάς Πέτρος

Πούλου Γιώτα

Χρηστίδου Ραλλία

[1] UNESCO 2023, Report on the joint World Heritage Centre / ICOMOS Advisory Mission to “ACROPOLIS, ATHENS”, GREECE FROM 26 TO 29 APRIL 2022 στο https://whc.unesco.org/en/list/404/documents/

[2]Ενδεικτικά: https://www.euronews.com/travel/2023/06/23/overtourism-at-the-acropolis-how-is-greece-handling-booming-visitors-numbers, https://www.euronews.com/travel/2023/07/23/athens-acropolis-is-crumbling-under-tourism-pressure-should-you-visit-quieter-places-inste