Εισήγηση της Τομεάρχη Τουρισμού Καλλιόπης Βέττα στην Επιτροπή Παραγωγής & Εμπορίου κατά την επεξεργασία του Σ/Ν του Υπουργείου Τουρισμού «Διατάξεις για την ενίσχυση της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης».

Η κυρία Βέττα επεσήμανε αρχικά ότι ο τίτλος του νομοσχεδίου έχει μάλλον επικοινωνιακό χαρακτήρα, αφού πρόκειται στην ουσία για συρραφή 12 όλων κι όλων επιμέρους αποσπασματικών διατάξεων, ενώ λίγες μόνο από αυτές σχετίζονται ή θα μπορούσαν να συμβάλλουν δυνητικά στην ενίσχυση της βιώσιμης ανάπτυξης -και μάλιστα σε περιορισμένο βαθμό.

Άλλωστε σε έναν εθνικό σχεδιασμό, αν αυτός υπήρχε, θα έπρεπε να προηγηθούν πολύ πιο σημαντικά θέματα, τόνισε η Βουλευτής, όπως οι επιπτώσεις των μεγάλων τουριστικών επενδύσεων στις εκτός σχεδίου ή στις προστατευόμενες περιοχές, η προώθηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου, τα Ειδικά Χωροταξικά σχέδια για τις ΑΠΕ ή για τις περιοχές Natura κλπ, ώστε να μπορούμε να μιλάμε όντως για βιώσιμη ανάπτυξη. Ωστόσο, όπως σημείωσε χαρακτηριστικά, “βρισκόμαστε ήδη στον 5ο χρόνο διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας και ο κάθε υπουργός που διαδέχεται τον άλλον σε αυτό το χαρτοφυλάκιο είτε αποστασιοποιείται από τον προηγούμενο είτε «αντιπολιτεύεται» τον προηγούμενο, ξηλώνοντας ή τροποποιώντας προηγούμενες ρυθμίσεις της ίδιας κυβέρνησης. Επομένως το νομοσχέδιο αποτελεί κραυγαλέα παραδοχή της αποτυχίας της Κυβέρνησης Ν.Δ., του επιτελικού κράτους και της ηγεσίας του υπουργείου Τουρισμού στα χρόνια που προηγήθηκαν. ” Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το γεγονός ότι η κυβέρνηση αποφάσισε τελικά να καταργήσει την “Επιτροπή Πρότυπης Τουριστικής Αξιοποίησης και Προστασίας του Ναυαγίου Ζακύνθου” την οποία η ίδια θέσπισε το 2021 και να οδηγήσει σε λύση και εκκαθάριση την Α.Ε. ΙΑΜΑΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΛΛΑΔΑΣ, την οποία η ίδια ίδρυσε, επίσης το 2021. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις δικαιώθηκε η θέση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, των φορέων και των απλών πολιτών που εναντιώθηκαν έγκαιρα στην νομοθέτησή τους και υπερασπίστηκαν το δημόσιο συμφέρον ενάντια στην προσπάθεια υφαρπαγής και εκποίησης της δημόσιας περιουσίας και της ανεξέλεγκτης τακτικής των απευθείας αναθέσεων. “Ποιος όμως πληρώνει τα «σπασμένα», κυρία υπουργέ, από τις ζημιές και τα προβλήματα που εσείς οι ίδιοι δημιουργήσατε;”, αναρωτήθηκε η κ. Βέττα.

Διάβστε ολόκληρη η ομιλία της Βουλευτή Κοζάνης και Τομεάχη Τουρισμού του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στην πρώτη συνεδρίαση της επιτροπής:

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι

Ξεκινάμε σήμερα την επεξεργασία του νομοσχεδίου του υπουργείου Τουρισμού, ωστόσο δεν μπορώ να μην επισημάνω την επαναλαμβανόμενη πρακτική της κυβέρνησης για fast track νομοθέτηση. Έχουμε και πάλι να κάνουμε με ένα νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή μόλις ένα 24ωρο πριν και που εισάγεται εσπευσμένα στην επιτροπή, η οποία καλείται να έχει ακούσει τους φορείς και να έχει συνεδριάσει άλλες τρεις φορές μέχρι την ερχόμενη Τρίτη ώστε η συζήτησή του στην Ολομέλεια να ολοκληρωθεί την Τετάρτη. Ποιος είναι ο λόγος που συμβαίνει για μια ακόμα φορά τόσο εσπευσμένα αυτή η διαδικασία;

Επιπλέον, πριν τοποθετηθώ για το νομοσχέδιο, οφείλω να πω ότι, με αιμορραγούσες ακόμα της πληγείσες περιοχές της πατρίδας μας από τις πρόσφατες καταστροφές του Αυγούστου και του Σεπτεμβρίου θα περιμέναμε να δούμε σε ένα νομοσχέδιο του Υπουργείου Τουρισμού, που θεωρητικά πραγματεύεται «την ενίσχυση της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης», έστω κάποιες πρωτοβουλίες που να αφορούν και τους επαγγελματίες του τουρισμού, οι οποίοι έχουν υποστεί ολική καταστροφή και ανυπολόγιστες ζημιές στις περιουσίες, στις επιχειρήσεις και εν γένει στην επαγγελματική τους δραστηριότητα. Δεν αρκεί η επικοινωνιακή διαχείριση του προβλήματος, κυρία υπουργέ. Οι αποζημιώσεις που υπόσχεται η κυβέρνηση δεν επαρκούν για να καλύψουν τις ζημιές και τις μακροχρόνιες συνέπειες στον κλάδο από τις τεράστιες πυρκαγιές ή τις πλημμύρες, σε Βόλο, Πήλιο, Ρόδο, Θεσσαλία, Αλεξανδρούπολη και αλλού.

Και το επισημαίνω αυτό, διότι ούτε στο προσχέδιο του Προϋπολογισμού του 2024 προβλέπονται στοχευμένες ενισχύσεις για την αποκατάσταση των ξενοδοχειακών και λοιπών τουριστικών επιχειρήσεων που έχουν πληγεί, κάτι φυσικά που επηρεάζει άμεσα και τις σχετιζόμενες με αυτές θέσεις εργασίας.

Επανέρχομαι όμως στο νομοσχέδιο. Είναι πασιφανές ότι εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με κάποιο ολοκληρωμένο νομοθέτημα αλλά για συρραφή 12 όλων κι όλων επιμέρους διατάξεων που έχουν αποσπασματικό χαρακτήρα, ενώ ο τίτλος του έχει μάλλον επικοινωνιακό χαρακτήρα, αφού δεν δικαιολογείται σε καμία περίπτωση από το περιεχόμενο των διατάξεων αυτών.

Άλλωστε λίγες είναι αυτές που θα μπορούσαν, έμμεσα μόνο και σε πολύ περιορισμένο βαθμό, να συμβάλλουν δυνητικά στην ενίσχυση της βιώσιμης ανάπτυξης. Σε έναν εθνικό σχεδιασμό, αν αυτός υπήρχε, θα έπρεπε να προηγηθούν πολύ πιο σημαντικά θέματα, όπως οι επιπτώσεις των μεγάλων επενδύσεων και του τουριστικού real estate στις εκτός σχεδίου περιοχές, η προώθηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου, τα Ειδικά Χωροταξικά σχέδια για τις ΑΠΕ ή για τις περιοχές Natura κλπ, ώστε να μπορούμε να μιλάμε ΟΝΤΩΣ για βιώσιμη ανάπτυξη.

Η προχειρότητα και οι αποσπασματικές προσεγγίσεις μαρτυρούν τελικά την παραδοχή ότι η κυβέρνησή σας αδυνατεί εδώ και χρόνια να εκπονήσει ένα στρατηγικό σχέδιο για τον ελληνικό τουρισμό και τη βιώσιμη ανάπτυξή του, παρά την τεράστια συνεισφορά του τομέα αυτού στο εθνικό ΑΕΠ.

Βρισκόμαστε ήδη στον 5ο χρόνο διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας και ο κάθε υπουργός που διαδέχεται τον άλλον σε αυτό το χαρτοφυλάκιο είτε αποστασιοποιείται από τον προηγούμενο είτε «αντιπολιτεύεται» τον προηγούμενο, ξηλώνοντας ή τροποποιώντας προηγούμενες ρυθμίσεις της ίδιας κυβέρνησης.

Το νομοσχέδιο αποτελεί κραυγαλέα παραδοχή της αποτυχίας της Κυβέρνησης Ν.Δ., του επιτελικού κράτους και της ηγεσίας του υπουργείου Τουρισμού.

Μεταξύ άλλων, στα οποία θα αναφερθούμε αναλυτικά στην κατ’ άρθρων συζήτηση, με το παρόν νομοσχέδιο καταργείτε την Επιτροπή Πρότυπης Τουριστικής Αξιοποίησης και Προστασίας του Ναυαγίου Ζακύνθου και οδηγείτε σε λύση και εκκαθάριση την ανώνυμη εταιρεία ΙΑΜΑΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις δικαιώθηκε η θέση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, των φορέων και των απλών πολιτών που εναντιώθηκαν έγκαιρα στην νομοθέτησή τους και υπερασπίστηκαν το δημόσιο συμφέρον ενάντια στην προσπάθεια υφαρπαγής και εκποίησης της δημόσιας περιουσίας και της ανεξέλεγκτης τακτικής των απευθείας αναθέσεων.

Ποιος όμως πληρώνει τα «σπασμένα», κυρία υπουργέ, από τις ζημιές και τα προβλήματα που εσείς οι ίδιοι δημιουργήσατε;

Επίσης, μια ακόμα παραδοχή αποτυχίας βρίσκεται στο άρθρο 7. Η Προσπάθεια αξιοποίησης πόρων «που για οποιοδήποτε λόγο δεν απορροφώνται στο πλαίσιο υλοποίησης του Προγράμματος «Τουρισμός για όλους 2022-2025», αποτελεί αναγνώριση της αποτυχίας του προγράμματος. Εδώ αξίζει να σημειώσουμε ότι το «Τουρισμός Για Όλους» βγήκε με μεγάλη καθυστέρηση, με αποτέλεσμα να χαθεί η καλοκαιρινή περίοδος, ωστόσο σε ορισμένους από τους πιο δημοφιλείς χειμερινούς προορισμούς, όπου θα μπορούσε να αξιοποιηθεί, όπως ο Βόλος, το Πήλιο, η Λάρισα, τα Τρίκαλα κλπ- η κατάσταση είναι δραματική μετά τις πλημμύρες και υπάρχει ορατός κίνδυνος να χαθούν και τα Χριστούγεννα.

Ούτε όμως και στην κατάταξη των κύριων ξενοδοχειακών καταλυμάτων σε κατηγορίες αστεριών φαίνεται να τα πήγε καλά το επιτελικό κράτος. Με την προηγούμενη παράταση είχε δοθεί προθεσμία μέχρι την 31η Οκτωβρίου 2023, με την αιτιολογία ότι λόγω των έκτακτων μέτρων κατά του κορονοϊού δεν πρόλαβαν τα καταλύματα αυτά να λάβουν το προβλεπόμενο από το νόμο πιστοποιητικό κατάταξης. Ωστόσο, κυρία υπουργέ, στην τακτική των συνεχών παρατάσεων θα πρέπει να δοθεί ένα τέλος, καθώς οι συνεχείς παρατάσεις από το 2014 αφενός ενθαρρύνουν αυτούς που αποφεύγουν την κατάταξη να συνεχίζουν να το πράττουν, αφετέρου δημιουργείται αθέμιτος ανταγωνισμός εις βάρος των πιστοποιημένων ξενοδοχείων που λειτουργούν παράλληλα με τα μη πιστοποιημένα.

Αν και θα πούμε περισσότερα στην κατ΄ άρθρων συζήτηση, θα ήθελα να πω κάποια πράγματα ακόμη για επιμέρους ρυθμίσεις.

Στο άρθρο 3 προβλέπεται η σύσταση του Περιφερειακού Συμβουλίου Τουρισμού για τη διαμόρφωση της τουριστικής πολιτικής, που θα διατρέχει τις δεκατρείς (13) περιφέρειες της χώρας, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητές τους και την ανισομερή τουριστική τους ανάπτυξη, υπό το πρίσμα των διεθνών τάσεων, όπως αναφέρει το σχετικό άρθρο.

Ουσιαστικά επιχειρείται αντικατάσταση του ήδη θεσπισμένου με τους νόμους 2636/1998 και 3270/2004 συλλογικού γνωμοδοτικού οργάνου του Εθνικού Συμβουλίου Τουρισμού, το οποίο έχει ευρεία περιφερειακή αλλά και κλαδική εκπροσώπηση στον τομέα του τουρισμού.

Ωστόσο, το Εθνικό Συμβούλιο είναι χρήσιμο και κακώς είχε περιπέσει σε αχρησία τα τελευταία χρόνια, διότι περιλάμβανε τους Γενικούς Γραμματείς των συναρμόδιων (για θέματα που επηρεάζουν τον Τουρισμό) υπουργείων και τους συλλογικούς φορείς εθνικής εμβέλειας. Ιδιαίτερα χρήσιμο ήταν μάλιστα το Εθνικό Συμβούλιο σε περιόδους κρίσης, εσωτερικής ή εξωτερικής με συνολικά αρνητικές επιπτώσεις στον τουρισμό και σε θέματα που δεν μπορεί να υποκατασταθεί μόνο από τους περιφερειάρχες. Θα μπορούσε ενδεχομένως να αναβαθμιστεί ή να προστεθούν οι περιφερειάρχες και να προβλεφθεί η λειτουργία του κατά τμήματα ή ανάλογα με τα θέματα που καλείται να συζητήσει ή που προκύπτουν.

Πιστεύουμε ότι αν πραγματικά ήθελε η κυβέρνηση να προωθήσει την περιφερειακή διάσταση του τουρισμού, μέσω αυτού του άρθρου, θα μπορούσε να το πράξει με άλλα μέσα, όπως η ενίσχυση της περιφερειακής συγκρότησης του ΕΟΤ, και όχι η υποβάθμιση της, η σύσταση Περιφερειακών Παρατηρητηρίων Βιώσιμης Τουριστικής Ανάπτυξης, όπως έχουμε προτείνει εμείς στο πρόγραμμα μας, και η εκπόνηση Περιφερειακών Χωροταξικών Σχεδίων Τουρισμού.

Νομοτεχνικά πάντως, εφόσον πρόθεση του νομοθέτη είναι η αντικατάσταση του Εθνικού Συμβουλίου, θα έπρεπε να καταργηθούν τα άρθρα 24 και 25 του ν. 2636/1998 και όχι να γίνει προσθήκη του άρθρου 25Α.

Λυπάμαι που θα το πω, κυρία υπουργέ, αλλά σε τέτοιες διατάξεις, όπως και στην επόμενη, μάλλον βρίσκει εφαρμογή η άγονη πολιτική πρακτική: όταν δεν θέλεις να λύσεις ένα πρόβλημα φτιάξε μια επιτροπή.

Στο επόμενο άρθρο 4, λοιπόν, συστήνεται ένα ακόμα όργανο, το Εθνικό Συμβούλιο Οινοτουρισμού, το οποίο “θα έχει ως σκοπό τη διαρκή ενημέρωση του Υπουργού Τουρισμού για ζητήματα βιώσιμης ανάπτυξης του οινοτουρισμού, καθώς και τη μέριμνα για την προώθηση και προβολή των αξιοθέατων οινοτουρισμού, ήτοι των αμπελιών, επισκέψιμων οινοποιείων και μονάδων παραγωγής, στο Πλαίσιο υλοποίησης της Εθνικής Στρατηγικής Ανάπτυξης για τον οινοτουρισμό”. Δημιουργείται έτσι, ένα ακόμα όργανο, που απαρτίζεται από 14 !! μέλη και δύο γραμματείς, και του οποίου οι αρμοδιότητες θα μπορούσαν να ασκούνται κάλλιστα από το προσωπικό του Υπουργείου Τουρισμού. Αλίμονο για κάθε επιμέρους δραστηριότητα και μορφή τουρισμού να δημιουργούνται ανάλογα όργανα, πόσο μάλλον όταν οι επικαλούμενοι λόγοι σύστασής του, όπως οι συνέργειες με δημόσιους φορείς, την αυτοδιοίκηση, παρόχους υπηρεσιών υποστήριξης, φορείς πολιτιστικών εκδηλώσεων, γαστρονομίας και παραγωγής τοπικών προϊόντων, ισχύουν για όλες τις μορφές τουρισμού.

Το δε Παρατηρητήριο για τη Μεσόγειο του άρθρου 5 αποτελεί μια μάλλον υπερφίαλη και μαξιμαλιστική προσέγγιση, σε μια Χώρα που μέχρι στιγμής δεν έχει κατορθώσει να λειτουργήσει με επιτυχία ένα εθνικό παρατηρητήριο. Αναρωτιόμαστε αν τελικά νομοθετείται καθαρά για λόγους επικοινωνιακούς και προς δικαιολόγηση του τίτλου του νομοσχεδίου.

Ως προς την κατάργηση της Επιτροπής Πρότυπης Τουριστικής Αξιοποίησης και Προστασίας του Ναυαγίου Ζακύνθου του άρθρου 11 τα είπαμε και στην αρχή. Όταν τη νομοθετήσατε το 2021 τη στηλιτεύσαμε ως έναν ακόμη τρόπο εξυπηρέτησης ιδιωτικών συμφερόντων. Η λειτουργία της νομοθετήθηκε από την κυβέρνησή σας με τροπολογία «νύχτα», κατά παρέκκλιση της εθνικής νομοθεσίας, δήθεν για το καλό των κατοίκων των ορεινών της Ζακύνθου, του «Ναυαγίου» και του Ελληνικού Τουρισμού. Με την σύσταση και λειτουργία της επιτροπής αυτής, επιχειρήθηκε η απαλλοτρίωση των γύρω από το «ΝΑΥΑΓΙΟ» περιοχών, η υφαρπαγή δημόσιας περιουσίας και σειρά απευθείας αναθέσεων προς εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων, αγνοώντας την τοπική κοινωνία και το δημόσιο συμφέρον.

Η δε κατάργηση της Ανώνυμης Εταιρείας ΙΑΜΑΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΛΛΑΔΑΣ με το άρθρο 12, που και πάλι εσείς ιδρύσατε το 2021, μαρτυρεί το πόσο επιπόλαια η ΝΔ χειρίζεται θέματα δημόσιας περιουσίας και δη περιουσίας εκτός συναλλαγής. Η εταιρεία δεν έπρεπε να έχει ιδρυθεί καν και αυτό είχε υποστηρίξει ο ΣΥΡΙΖΑ κατά τη συζήτηση του τότε νομοσχεδίου… Αντίθετα, για όσες Ιαματικές Πηγές βρίσκονται υπό τη διαχείριση ΟΤΑ είχαμε προτείνει την στήριξη των ΟΤΑ επιστημονικά, υλικοτεχνικά και οικονομικά για την αξιοποίηση των ιαματικών τους πόρων.

Με την λύση και θέση σε εκκαθάριση πλέον της ανώνυμης αυτής εταιρείας, το υπουργείο τουρισμού αφενός αναγνωρίζει την αποτυχία της σύστασής της, αφετέρου παραδέχεται ότι το αντικείμενό της μπορούσε να καλυφθεί αποτελεσματικά στο πλαίσιο των οργανικών μονάδων του Υπουργείου Τουρισμού.

Κάλλιο αργά παρά ποτέ, κυρία υπουργέ.

Κλείνοντας, μιας και θα έχουμε την ευκαιρία να μιλήσουμε πιο αναλυτικά και στις επόμενες συνεδριάσεις, θα ήθελα να τονίσω ότι η προχειρότητα και η ευκαιριακή νομοθέτηση που κατά κόρον έχει επιδείξει η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας στον Τομέα του Τουρισμού καταδεικνύει, εκτός από αδυναμία στρατηγικού σχεδιασμού, και έλλειψη οράματος για μια πραγματικά βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη θα λειτουργεί προς όφελος της κοινωνίας και θα εντάσσεται με όρους σεβασμού στο πολιτιστικό, φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον κάθε προορισμού.