Ο Γιώργος Παλησίδης γράφει στην ηλεκτρονική εφημερίδα τουρισμού «itn Ελληνικός Τουρισμός» που κυκλοφόρησε την προηγούμενη Τετάρτη 27 Οκτωβρίου 2021 για τον γαστρονομικό τουρισμό που ανέπτυξε η Βόρεια Ιταλία.

Οι Ιταλοί έχουν καταφέρει να αναδειχθούν ως ένας από τους σπουδαιότερους γαστρονομικούς προορισμούς παγκοσμίως. Οι Ιταλοί έχουν φτάσει στο επίπεδο όπου εξάγουν γαστρονομική κουλτούρα. Έχουν δημιουργήσει ειδικές σχολές μαγειρικής και εστιατοριακής για ξένους, πιστοποιούν τα εστιατόρια τους στο εξωτερικό και γενικά έχουν αναπτύξει ένα σπουδαίο δίκτυο διακίνησης προϊόντων. Πώς το κατάφεραν και ποια είναι τα μελλοντικά τους σχέδια;

Οι Ιταλοί έχουν γαστρονομική και οινική κουλτούρα. Θα τολμούσα να την ορίσω ως άυλη πολιτιστική κληρονομιά διότι ο τρόπος ζωής τους ορίζει και ορίζεται από τα προϊόντα που παράγει ο τόπος. Το τοπίο, ο τόπος, τα έθιμα είναι πολύ δεμένα με τον χαρακτήρα του Ιταλού. Ο Νότος διαφέρει από το Βορρά σε πολλά σημεία αλλά ενώνονται στον τρόπο που αντιμετωπίζουν το φαγητό και το κρασί τους. Δεν είναι τυχαίο που υπάρχει τόσο μεγάλη αγορά τροφίμων με ιταλικά προϊόντα ή ακόμη και με προϊόντα που απλά ελέγχονται ή συσκευάζονται στην Ιταλία.

Οι Ιταλοί έχουν φτάσει στο επίπεδο όπου εξάγουν γαστρονομική κουλτούρα. Πώς το κατάφεραν και ποια είναι τα μελλοντικά τους σχέδια;

Το παράδειγμα του καφέ

Είναι δυνατόν να υπάρχει μια μεγάλη οικονομία γύρω από ένα αγροτικό προϊόν σε μια χώρα η οποία δεν το παράγει; Και όμως είναι! Ο καφές στην Ιταλία είναι ιερός, είναι κουλτούρα, είναι λατρεία. Στην Ιταλία δεν υπάρχει καφεόδενδρο. Παρόλα αυτά, έχουν την δύναμη και τη γνώση να προάγουν τον καφέ ως δικό τους προϊόν. Το προϊόν έχει αγαπηθεί και έχει εξελιχθεί μέσω των μηχανών που δημιούργησαν οι Ιταλοί ώστε να βελτιώσουν το τελικό σερβιριζόμενο προϊόν. Είναι σπουδαίο το να υπάρχει τόσο μεγάλος ανταγωνισμός στην ποιότητα του καφέ και η τελική αξιολόγηση να κρίνεται στις λεπτομέρειες όπως ποια η θερμοκρασία που εκχυλίζεται, πόσα γραμμάρια καφέ βάζουμε στη μονή και πόσα στη διπλή δόση, καθώς και πόσα δευτερόλεπτα διαρκεί η εκχύλιση.

Η λευκή τρούφα στην Alba

Την εκπληκτική λευκή τρούφα TUBER MAGNATUM της Ιταλίας τη βρίσκουνε στην alba δηλαδή στην περιοχή Piemonte. Μοναδική στα αρώματα, εκπληκτική στα σχήματα της αρωματίζει εκλεκτά εδέσματα στα ποιο σπουδαία εστιατόρια του κόσμου. Η λευκή τρούφα είναι πολύτιμη και αξίζει να είναι ακριβή.

Έχει ένα μπουκέτο αρωμάτων το οποίο ερεθίζει τη μύτη και τη γεύση με αποτέλεσμα να «ξυπνάει» ο εγκέφαλος του ανθρώπου. Η τιμή της κυμαίνεται από 500 ευρώ έως 2.200 ευρώ το κιλό. Η συλλογή της γίνεται από τις 21 Σεπτεμβρίου έως τις 31 Ιανουαρίου. Στην Alba και το Asti, έχουν δημιουργηθεί σπίτια τρουφοκυνηγών, όπου η περιφέρεια δίνει ειδικές άδειες εκμετάλλευσης των προϊόντων δάσους. Οι Ιταλοί τρουφοκυνηγοί χρησιμοποιούνε εκπαιδευμένα σκυλιά για να εντοπίσουν τις τρούφες.

Οι τουρίστες πληρώνουν για να συμμετάσχουν στον περίπατο μέσα στο δάσος και στο τέλος της εξόρμησης να γευτούνε ένα απλό γεύμα στο τρουφόσπιτο από τον κυνηγό. Μια τέτοια υπηρεσία κοστίζει 40-60 ευρώ το άτομο. Στην Alba διοργανώνεται και το διεθνές festival λευκής τρούφας (www.fieradeltartufo.org) προσελκύοντας πάνω από 100.000 επισκέπτες οι οποίοι γεύονται το υπέροχο μανιτάρι σ’ όλα τα εστιατόρια της περιοχής συνδυάζοντας τα με εκλεκτούς οίνους του τόπου. Τα τελευταία χρόνια τηρείται η διαδικασία της δημοπρασίας στα χωριά γύρω από την Alba. Στην περιοχή αυτή γνωστά είναι τα Π.Ο.Π. κρασιά από Nebbiolo, το Barbaresco και Barbera.

Ο Νότος διαφέρει από το Βορρά σε πολλά σημεία αλλά ενώνονται στον τρόπο που αντιμετωπίζουν το φαγητό και το κρασί τους.

Το Barolο

Το χωριό Barolo είναι μια γραφική κωμόπολη στις πλαγιές των λόφων του Piedmont, στην βορειοδυτική Ιταλία. Το τανικό κρασί Barolo είναι ερυθρός οίνος προερχόμενος από ποικιλία Nebbiolo και έχει αναγνωριστεί ως Denominazione di Origine Controllata e Garantita (DOCG) (ελεγχόμενη και εγγυημένη περιοχή προέλευσης). O αμπελώνας του Barolo έχει ανακηρυχθεί ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιά της UNESCO από το 2014.

Για να ονομαστεί ένα κρασί Barolo πρέπει να ωριμάσει 38 μήνες πριν από την εμπορική αποδέσμευση, εκ των οποίων οι 18 πρέπει να είναι σε βαρέλια (τα υπόλοιπα σε φιάλη). Στην περίπτωση που ονομαστεί «riserva», τότε ο χρόνος ωρίμανσης αυξάνεται σε 62 μήνες. Οι οινοτουρίστες επισκέπτονται τουλάχιστον 3-4 οινοποιεία την ημέρα και απολαμβάνουν το κρασί με τα τοπικά κρασιά. Στο χωριό οι επισκέπτες θα περιηγηθούν στο εξαιρετικό virtual μουσείο οίνου. H είσοδος στο μουσείο κοστίζει 7€ και μια γευστική δοκιμή στα shop bars ξεκινάει από 6 ευρώ έως 25 ευρώ.

Το Asti

Στην περιοχή του Asti υπάρχουν γύρω στα 600 οινοποιεία, τα μισά από ότι έχει όλη η Ελλάδα. Moscato d’Asti το έχουμε πιει, το έχει λατρέψει ο γυναικείος πληθυσμός κατά βάση. Ένα πλήρες τουριστικό πακέτο γευσιγνωσίας με εστιατόριο και οινοποιεία κοστίζει 220 ευρώ περίπου το άτομο.

Εάν συμπεριλαμβάνεται και master cooking class τότε το κόστος ανεβαίνει άλλα 200 ευρώ (www.tripadvisor.com/Attractions-g2345982-Activities-c42-t205-Province_of_Asti_Piedmont.html). Στην περιοχή υπάρχουν πολλά χωριά πάνω σε λοφίσκους όπου ξεδιπλώνονται τα αμπέλια. Τα εστιατόρια βρίσκονται μέσα στα αμπέλια και έχουν σταθερό μενού (table d’ hot) προσφέροντας 7-10 πιάτα στη τιμή των 35-50 ευρώ.

Το κόστος κρασιού είναι στην επιλογή του πελάτη. Ο αριθμός των ετικετών οίνων ανά εστιατόριο είναι γύρω στις 150 ετικέτες, πολύ μεγάλος εκ των οποίων το 80% αποτελείται από τοπικά κρασιά. Στα εστιατόρια υπάρχει sommelier ή εξειδικευμένος σερβιτόρος. Οι συντηρητές οίνου βρίσκονται πάντα στο décor του εστιατορίου. Τα εστιατόρια είναι πραγματικοί θησαυροί και μουσεία του τόπου και της κοινωνίας.