Η παρούσα μελέτη συντάχθηκε από ομάδα εργασίας του Εργαστηρίου Αστικού Περιβάλλοντος του Τομέα Πολεοδομίας και Χωροταξίας της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχ. ΕΜΠ, υπό τον διευθυντή του, καθηγητή πολεοδομίας Νίκο Μπελαβίλα και με τη συμμετοχή της Βίκυς Μάντζα, ναυπηγού, MSc ναυτιλιακών σπουδών και της Πολίνας Πρέντου, MSc πολεοδόμου, ΥΔ ΕΜΠ. Η ανάπτυξη του λιμανιού του Πειραιά απασχολεί την τοπική κοινωνία, συζητείται στο δημόσιο διάλογο της πόλης για περισσότερο από μία δεκαετία. Στην Ελλάδα, το ενδιαφέρον των περισσότερων λιμένων για τη φιλοξενία κρουαζιερόπλοιων εντάθηκε από τις αρχές του 21ου αιώνα με ορόσημο του Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, κι εξακολούθησε καθώς τα μεγέθη του κλάδου αναπτυσσόταν διεθνώς δημιουργώντας προσδοκίες για τα συνακόλουθα οικονομικά οφέλη. Στον Πειραιά, που αποτελεί τον κύριο λιμένα κρουαζιέρας στη χώρα και από τα κυριότερα λιμάνια κρουαζιέρας στη νοτιοανατολική Μεσόγειο, η επέκταση του λιμένα για την υποδοχή μεγαλύτερων κρουαζιερόπλοιων και η ανάπτυξή του ως homeport έχει δρομολογηθεί ήδη από το 2006. Ο στόχος της ανάπτυξης της κρουαζιέρας ετέθη τότε από τον κρατικό ΟΛΠ και συνέχισε να τίθεται από τον οργανισμό υπό τον έλεγχο της Cosco, μετά την ιδιωτικοποίησή του το 2014-2016. Σύμφωνα με τις επάλληλες παραλλαγές του Master Plan του ΟΛΠ, είτε υπό ελληνικό κρατικό είτε υπό κινεζικό έλεγχο, από το 2006 ως το 2019 στρατηγικό στόχο του έργου της επέκτασης του λιμανιού κρουαζιέρας αποτελεί η κατάκτηση της ηγετικής θέσης του Πειραιά ως homeport κρουαζιέρας στη Μεσόγειο. Επίσημα αναφέρεται ότι η επιτυχία του στόχου θα δημιουργήσει σημαντικό όφελος στην τοπική οικονομία και ότι θα γίνουν οι απαραίτητες υποστηρικτικές επενδύσεις που θα αφορούν στην αναβάθμιση της ξενοδοχειακής υποδομής, σε εμπορικές και άλλες δραστηριότητες. Ενώ έως πρόσφατα το συνολικό αποτύπωμα της κρουαζιέρας θεωρείτο θετικό, σήμερα σε πολλές περιπτώσεις αξιολογείται κριτικά. Η καταγεγραμμένη εμπειρία του γιγαντισμού των πλοίων και των λιμένων, της καταπόνησης πόλεων και τοπίων, της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης και της μικρής οικονομικής ανταπόδοσης σε τοπικές οικονομίες εγείρουν σημαντικά ζητήματα και ερωτήματα τόσο στην Ελλάδα όσο και στον ευρύτερο μεσογειακό χώρο. Η μελέτη αυτή εκπονήθηκε το 2020 από επιστημονική ομάδα εργασίας στα πλαίσια των ερευνών του Εργαστηρίου Αστικού Περιβάλλοντος ΕΜΠ, με τη συμβολή επιστημόνων από τον χώρο της πολεοδομίας-χωροταξίας, της ναυτιλίας και της οικονομίας1 . Έχει ως στόχο να απαντήσει στο ερώτημα εάν το έργο της επέκτασης του λιμένα κρουαζιέρας στον Πειραιά μπορεί να αποδώσει σημαντικά οικονομικά οφέλη στην πόλη του Πειραιά, ποια είναι αυτά, για ποιον, και υπό ποιες προϋποθέσεις μπορούν να επιτευχθούν σε μια σταθερή και μόνιμη βάση. Εκτός από τις οικονομικές παραμέτρους, η κρουαζιέρα στον Πειραιά και κυρίως η σε εξέλιξη χωρική επέκτασή της στο λιμάνι, έχει εξίσου σημαντικές περιβαλλοντικές διαστάσεις. Αυτές έχουν παρουσιαστεί εκτενώς στις επάλληλες εκθέσεις
Όλη η έρευνα «Η ανάπτυξη της κρουαζιέρας στο λιμάνι του Πειραιά» Εργαστήριο Περιβάλλοντος ΕΜΠ, 2020 εδώ:
Όλη η έρευνα «Η ανάπτυξη της κρουαζιέρας στο λιμάνι του Πειραιά» Εργαστήριο Περιβάλλοντος ΕΜΠ, 2020 εδώ:http://www.arch.ntua.gr/…/cruise_piraeus_port…
