Στις 24 και 25 Μαΐου 2018, πραγματοποιήθηκε στην Κατάνια της Ιταλίας το 3ο Φόρουμ της Στρατηγικής της ΕΕ, για τη Μακρο-περιφέρεια Αδριατικής-Ιονίου. Πρόκειται για μια ενωσιακή στρατηγική που αποσκοπεί στην ολοκληρωμένη προσέγγιση της περιφέρειας και στην ενεργοποίηση και αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων αναπτυξιακών συντελεστών των 4 κρατών-μελών της ΕΕ (Ελλάδα, Ιταλία, Κροατία και Σλοβενία) και 4 τρίτων χωρών (Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο και Σερβία) που συμμετέχουν. Επίσης πρόκειται για μια στρατηγική με συγκεκριμένες οργανωτικές δομές και διαδικασίες, στην οποία επιδιώκονται ο συντονισμός των πολιτικών και η προώθηση και υλοποίηση έργων για την ανάπτυξη της Μακρο-περιφέρειας γύρω από τέσσερεις (4) θεματικούς πυλώνες: Τη Γαλάζια Ανάπτυξη, τη διασύνδεση της περιφέρειας, το περιβάλλον και το βιώσιμο τουρισμό.
Το φόρουμ αυτό είναι μια συνέχεια της περυσινής συνάντησης των Ιωαννίνων, και επισήμανε πως η πρωτοβουλία αυτή της μακροστρατηγικής για την Αδριατική και το Ιόνιο είναι σε ισχύ εδώ και 3,5 χρόνια και στηρίζεται από τέσσερα κράτη-μέλη της ΕΕ, την Ελλάδα, την Ιταλία, τη Σλοβενία, την Κροατία, και από μη μέλη, την Αλβανία, τη Βοσνία -Ερζεγοβίνη, τη Σερβία και το Μαυροβούνιο.
Το Υπουργείο Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής εκπροσωπήθηκε στο Φόρουμ από το Γενικό Γραμματέα Λιμένων, Λιμενικής πολιτικής & Ναυτιλιακών Επενδύσεων, κ. Χρήστο Λαμπρίδη, ο οποίος πραγματοποίησε ομιλία σε πάνελ με τίτλο «Ένα Νέο Όραμα για τις Μεταφορές για την Ανάπτυξη και τη Συνοχή» και στο οποίο συμμετείχαν ομιλητές αναγνωρισμένης αξίας και υψηλού κύρους. Κατά την ομιλία του και στη συζήτηση που ακολούθησε, ο κ. Λαμπρίδης μεταξύ άλλων, επεσήμανε την ανάγκη για συγκεκριμένη πολιτική δέσμευση για τη Μακρο-περιφέρεια, τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε επίπεδο πολιτικών των συμμετεχόντων κρατών, την επιταγή για δέσμευση ικανών πόρων για έργα και την προτεραιότητα των έργων για την ανάπτυξη της Μακρο-περιφέρειας έναντι άλλων έργων κατά την αξιολόγηση προτάσεων στο πλαίσιο ανταγωνιστικών διαδικασιών, καθώς και την ανάγκη καλύτερης και αποτελεσματικότερης σύνδεσης της Μακρο-περιφέρειας με το Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών.
Ο κ. Λαμπρίδης τόνισε το ρόλο των λιμένων και των θαλάσσιων μεταφορών στην ανάπτυξη της Μακρο-περιφέρειας και τις νέες προκλήσεις, όπως η Γαλάζια Οικονομία και η Γαλάζια Ανάπτυξη, ενώ ανέδειξε τη σημασία μιας συνολικής και συνδυαστικής προσέγγισης των πυλώνων, για παράδειγμα σε σχέση με την κρουαζιέρα ή την ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης και της βιώσιμης ανάπτυξης στη λιμενική λειτουργία και ανάπτυξη. Τέλος, ιδιαίτερη σημασία απέδωσε στην προώθηση ενός Master Plan για την ανάπτυξη των μεταφορών στην Μακρο-περιφέρεια, που προωθείται σθεναρά και από την ιταλική πλευρά, δεδομένου ότι αυτό συνιστά μια ουσιαστική προϋπόθεση και θα εξασφαλίσει μια στέρεα βάση για τις επόμενες προσπάθειες όλων των εμπλεκομένων.
Στις σημαντικές επιτυχίες της Κατάνια συγκαταλέγεται ο κατάλογος έργων που παρουσιάστηκαν μετά από την ενδελεχή προετοιμασία των αρμόδιων Υπηρεσιών των συμμετεχόντων κρατών, τη διαπραγμάτευση και τη διαδικασία labelling που ακολουθήθηκε. Μεταξύ των έργων συγκαταλέγονται 9 ελληνικά έργα, εκ των οποίων 7 συνιστούν έργα λιμενικού ενδιαφέροντος. Πρόκειται για τα έργα:
1. ADRIETA – Πολυτροπικός Διάδρομος Αδριατικής-Ιονίου
2. Δίκτυο Μικρών Λιμένων Αδριατικής-Ιονίου,
3. Παρατηρητήριο Λιμένων Αδριατικής-Ιονίου
4. Βελτίωση της μεταφορικής ικανότητας και των λιμενικών υπηρεσιών για την κρουαζιέρα
5. Κατασκευή νέων επιβατικών τερματικών σταθμών στο λιμένα της Κέρκυρας
6. Αναβάθμιση των λιμενικών υποδομών και υπηρεσιών στο λιμένα της Πάτρας,
7. Ολοκλήρωση της δημιουργίας του εμπορευματικού κέντρου του λιμένα Ηγουμενίτσας.
Η αξία της συμπερίληψης τους στον κατάλογο συνδέεται με την ενδεχόμενη πριμοδότησή τους, κατά την αξιολόγηση προτάσεων στο πλαίσιο ανταγωνιστικών διαδικασιών επιλογής για χρηματοδότηση.
Τέλος, η Διακήρυξη της Κατάνια επιβεβαίωσε τις αρχές και στοχεύσεις της Διακήρυξης των Ιωαννίνων στο προηγούμενο Φόρουμ, το 2017, ενώ έθεσε ορισμένες βασικές κατευθύνσεις για τις μελλοντικές προσπάθειες των εμπλεκομένων.
Συνολικά, εκτιμάται ότι το 3ο Φόρουμ συνιστά την επιτυχημένη κατάληξη των προσπαθειών που αναλήφθηκαν από το Υπουργείο Ναυτιλίας, σε αγαστή συνεργασία με τα υπόλοιπα συναρμόδια Υπουργεία Μεταφορών & Υποδομών, Εξωτερικών, Οικονομίας & Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος & Ενέργειας, όπως επίσης της σύμπραξης των Φορέων Διοίκησης & Εκμετάλλευσης των Λιμένων, αλλά επίσης της συνεργασίας με την Ιταλική Προεδρία της EUSAIR και τις αντιπροσωπείες των υπολοίπων κρατών.
Την ανάγκη η μακροπεριφέρεια Αδριατικής-Ιονίου να αποτελέσει μία ενιαία εμπορική, πολιτισμική, κοινωνική και οικονομική οντότητα, υπογράμμισε ο γενικός γραμματέας Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων, Χρήστος Λαμπρίδης, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ στο πλαίσιο της δεύτερης ημέρας του 3ου Φόρουμ της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για την Αδριατική και το Ιόνιο, που πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα στην Κατάνια. Αναδεικνύοντας τη σημασία της μακροπεριφέρειας Αδριατικής-Ιονίου, τόνισε πως είναι μια περιοχή στρατηγικής σημασίας και συμπλήρωσε ότι «πρέπει να έχουμε μια ενιαία οπτική για τα πράγματα και πώς αναπτύσσονται τα δίκτυα στην περιοχή».
Ανέφερε ως παράδειγμα τον τομέα της κρουαζιέρας, λέγοντας πως είναι γνωστό ότι το brand name Αδριατική-Ιόνιο είναι ενιαίο, αφορά όλες τις χώρες της περιοχής, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι πρέπει να δουλέψουμε ώστε αυτό το brand name το οποίο ανταγωνίζεται την κρουαζιέρα στην Άπω Ανατολή, στην Καραϊβική, να είναι πιο ενισχυμένο ώστε να έχουμε πολύ καλύτερα αποτελέσματα.
Μιλώντας για το Φόρουμ, ο γγ Λιμένων το χαρακτήρισε εξαιρετικού ενδιαφέροντος και σημείωσε πως φάνηκε η δουλειά που έχει γίνει όλο αυτό το διάστημα. Ειδικότερα, ο κ. Λαμπρίδης είπε πως «έχουν γίνει σημαντικά βήματα για να γνωρίζουμε ποια είναι αυτά τα έργα που χρειαζόμαστε σήμερα ώστε η στρατηγική για τη μακροπεριφέρεια να είναι μια επιτυχημένη στρατηγική». Τα έργα αυτά καταγράφηκαν, προσέθεσε και επισήμανε πως απομένει «να αξιοποιήσουμε τους πόρους που απαιτούνται και όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία ώστε να αρχίσουν να υλοποιούνται».
Σε ό,τι αφορά αυτά που αναφέρθηκαν στις ειδικές συνεδρίες που πραγματοποιήθηκαν για τις μεταφορές στο πλαίσιο του φόρουμ, ο γενικός γραμματέας Λιμένων χαρακτήρισε ως πολύ σημαντική την πρόταση που κατατέθηκε για την εκπόνηση ενός σχεδίου (master plan) το οποίο θα καταγράψει το σύνολο των αναγκών, τα χαρακτηριστικά του δικτύου και πού χρειάζεται να γίνουν παρεμβάσεις για να βελτιωθεί το μεταφορικό δίκτυο στις χώρες αυτές. «Είναι ένα έργο που πρέπει να μπει σε προτεραιότητα, τόνισε και εκτίμησε πως «θα μας δείξει μια εικόνα που σήμερα δεν την έχουμε με μεγάλη ακρίβεια για το τι χρειαζόμαστε ακριβώς ώστε αυτό το μεταφορικό δίκτυο στις χώρες της μακροπεριφέρειας να είναι αποτελεσματικό».
Επίσης, ως ένα δεύτερο σημαντικό παράδειγμα που δείχνει ότι η περιοχή αποτελεί μια ενιαία οντότητα παρέθεσε τη στρατηγική «one belt- one road» (το Δρόμο του Μεταξιού), στην οποία η μακροπεριφέρεια Αδριατικής-Ιονίου αποτελεί ένα σημαντικό κρίκο της, σημείωσε. Σε αυτό το πλαίσιο, επισήμανε πως οι επενδύσεις που έχουν γίνει στα λιμάνια της Ελλάδας, μέσω της COSCO, δείχνουν ότι αποτελεί στρατηγική επιλογή της Κίνας να επενδύσει στην περιοχή και υπογράμμισε πως «εάν μπορέσουμε και αυξήσουμε τα πολλαπλασιαστικά οφέλη που μπορεί να έχει αυτή η δραστηριότητα γι΄ αυτή την περιοχή θα μπορέσουμε να έχουμε πολύ σημαντικά αποτελέσματα». Καταληκτικά, ανέφερε πως αυτό το Φόρουμ συνέβαλε σε αυτό και εξέφρασε την αισιοδοξία του πως θα έχουμε θετικά αποτελέσματα.
