Aρ. 10 : Ήπειρος: Στα Γιάννενα και την Άρτα
Κανόνισε να βρεθείς το 3ήμερο της Καθαράς Δευτέρας στην Ήπειρό και να απολαύσεις τις παραδοσιακές γιορτές στην Άρτα και τα Γιάννενα.
Στα Ιωάννινα, μεταμφιεσμένοι κάτοικοι χορεύουν γύρω από τεράστιες φωτιές, σε διπλές και τριπλές σειρές. Το θέαμα είναι εντυπωσιακό και το έθιμο πέρασε από γενιά σε γενιά με την ονομασία «Τζαμάλες». Η κορύφωση των εκδηλώσεων της Αποκριάς γίνεται όταν στήνεται στην κεντρική πλατεία της πόλης το γαϊτανάκι.
Την ίδια στιγμή, στην Άρτα, το Καρναβάλι των Γυναικών κλέβει την παράσταση. Οργανώνεται κατά αποκλειστικότητα από γυναίκες, χωρισμένες σε γκρουπ, οι οποίες παρελαύνουν στον κεντρικό δρόμο της πόλης. Είναι ντυμένες με αποκριάτικες στολές και η κατάληξη της πορείας τους, τις βρίσκει σε κάποιο από τα κέντρα της πόλης για ξεφάντωμα μέχρι τις πρωινές ώρες.
Aρ. 9 : Γαλαξίδι για αλευροπόλεμο
Το Γαλαξίδι Φωκίδας είναι μια από τις πιο γραφικές παραθαλάσσιες κωμοπόλεις της Ελλάδος. Υπήρξε παλιό εμπορικό λιμάνι, ενώ τα παλιά αρχοντικά, οι εκκλησίες είναι δείγματα της παρελθοντικής του ακμής.
Το απόγευμα της Kαθαράς Δευτέρας, το τοπίο στο Γαλαξίδι θυμίζει εμπόλεμη ζώνη. Ντόπιοι, χωρισμένοι σε ομάδες, μάχονται μεταξύ τους στοχεύοντας, ο ένας τον άλλον, με αλεύρι και χρωματιστή σκόνη. Η συνήθεια έμεινε στην ιστορία ως «αλευροπόλεμος» ή αλλιώς «αλευρομουτζουρώματα». Φυσικό επακόλουθο αυτού του εθίμου είναι στο τέλος το Γαλαξίδι να μετατρέπεται στην πιο… χρωματιστή πολιτεία του κόσμου.
Πως θα φτάσετε στο Γαλαξίδι:
Το Γαλαξίδι απέχει 230χλμ. από την Αθήνα. Μπορείτε να πάτε μέσω Λιβαδειάς και Αράχωβας, αλλά είναι καλή ιδέα να ακολουθήσετε το δρόμο Διστόμου – Δεσφίνας – Ιτέας, προκειμένου να αποφύγετε την κίνηση στον δρόμο Αράχωβας – Δελφών.
Χρήσιμα Τηλέφωνα στο Γαλαξίδι
Τουριστική Αστυνομία στο Γαλαξίδι: (+30) 22650 41222
Λιμεναρχείο Γαλαξιδίου: (+30) 22650 41390
Ιατρείο στο Γαλαξίδι: (+30) 22650 41312
TAXI στο Γαλαξίδι: (+30) 2650 41243
Δήμος Γαλαξιδίου: (+30) 22650 41319
Στο Γαλαξίδι θα φτάσετε οδικώς
Aρ. 8 : Στη Ζάκυνθο για την “Κηδεία της Μάσκας”
Αυθορμητισμός, Μάντσιες (αυτοσχέδιες ζακυνθινές πλάκες), Κομέντια ντελ άρτε, Ομιλίες (έμμετρο θέατρο δρόμου), τρομερή νυχτερινή χορευτική διασκέδαση, ξεφάντωμα σε οργανωμένα πάρτυ, παρελάσεις για μικρούς και μεγάλους, ο Βενετσιάνικος Γάμος, η Γκιόστρα, το Πόβερο Καρναβάλι (Κηδεία της Μάσκας), μπάντες, χορευτικά, μαντολάτο, παστέλια, ντόπια κουζίνα και η μοναδική φιλοξενία συνθέτουν ένα πολύχρωμο παζλ, στιγμών κεφιού, ξενοιασιάς και αναμνήσεων! Που; Μα φυσικά στην πανέμορφη Ζάκυνθο.
Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς μετά την καρναβαλική παρέλαση, αργά το απόγευμα πραγματοποιείται η Κηδεία της Μάσκας η οποία αποτελεί ένα ιστορικό σατιρικό δρώμενο του νησιού με το οποίο κλείνει η αυλαία του καρναβαλιού. Στο φινάλε η πομπή μετά την τελευταία βόλτα στους δρόμους της πόλης καταλήγει στο λιμάνι όπου ο Βασιλιάς Καρνάβαλος καίγεται με το φέρετρο του ανοιχτά στο πέλαγος. Εκείνη τη στιγμή η νύχτα γίνεται μέρα από τα πυροτεχνήματα ενώ φωτισμένες γόνδολες περιβάλλουν τη μεγαλειώδη κηδεία!
Aρ. 7 : Στη Μυτιλήνη παρέα με τους Κουδουνάτους
Στη Λέσβο το έθιμο των «Κουδουνάτων» τελείται στο χωριό Μεσότοπο του Δήμου Ερεσού, κυρίως από άτομα ηλικίας μεταξύ 15-40 ετών. Οι «Κουδουνάτοι» συμβολίζουν τις ψυχές πεθαμένων, που έχουν το χάρισμα να γονιμοποιούν τη γη.
Άνδρες μεταμφιεσμένοι σε ζώα με ποιμενικά κουδούνια συγκεντρώνονται στην αυλή ενός σπιτιού όπου οι γεροντότεροι τοποθετούν στους νεώτερους κουδούνια που ζυγίζουν πάνω από 20 κιλά.
Φορούν στο κεφάλι τους κομμένες νεροκολοκύθες, διακοσμημένες με φτερά κόκορα και γαλοπούλας. Στον λαιμό δένουν λουριά με περασμένες χάντρες και κοχύλια. Στα χέρια τους κρατούν την κουτσκούδα, ένα ξύλο- σύμβολο γονιμότητας και κατευθύνονται στον φούρνο της γειτονιάς και βάφονται με μουντζούρα.
Ο Αρχικουδουνάτος είναι ο αρχηγός, που ξεχωρίζει καθώς φορά λιγότερα κουδούνια, έχει διαφορετικά χαϊμαλιά, ενώ χαμηλά στη μέση του κρέμεται ένα χοντρός βλαστός λαχανίδας με δύο μεγάλα κεφάλια σκόρδων. Βρίσκεται στην κορυφή της πομπής και φυσάει μια μπουρού για να δώσει ρυθμό στο βήμα των Κουδουνάτων, οι οποίοι στο πέρασμά τους δέχονται συνεχώς κεράσματα. Μόλις συναντηθούν στα σταυροδρόμια σχηματίζουν κύκλο πιασμένοι από τις κουτσκούδες και χοροπηδούν ρυθμικά για να δημιουργήσουν ένα συντονισμένο και δυνατό ήχο. Όταν δεν κινούνται, χτυπούν με δύναμη τις κουτσκούδες στο χώμα για να είναι γόνιμη η γη.
Aρ. 6 : Ξάνθη για τρελό καρναβάλι
Η Ξάνθη είναι από τις πιο μαγευτικές πόλεις που μπορεί να συναντήσει κανείς στην Ελλάδα και ειδικά τις Απόκριες θα την λατρέψεις για τα έθιμα της και τις ομορφιές της. Για φέτος έχουν επιλέξει ένα πολύ επίκαιρο θέμα το ΔΝΤ (Διεθνής Νομισματική Τρέλα) και αναμένεται να τους τρελάνουν όλους…
Αν βρεθείς το τελευταίο Σαββατοκύριακο των Απόκρεων θα ζήσεις μοναδικές στγμές με όλο τον κόσμο της Ξάνθης να βγαίνει στους δρόμους και να γεμίζει με χρώματα, χορούς και μουσικές. Και φυικά δεν θα απολαύσετε πολύ ξεφάντωμα, αλλά και πολύ φαγητό!
Πως θα φτάσετε
Μέσω Εθνικής Οδού Θεσσαλονίκης – Αλεξανδρούπολης, που περνάει από την πόλη της Ξάνθης. Από την Αθήνα θα χρειαστούμε, περίπου 7,5 – 8 ώρες και από τη Θεσσαλονίκη γύρω στις 2,5. Υπάρχουν και υπεραστικά λεωφορεία ΚΤΕΛ από τη Θεσσαλονίκη και, φυσικά, στην πόλη της Ξάνθης σταθμός του ΟΣΕ, αφού η Ξάνθη αποτελεί ενδιάμεσο προορισμό για τα τρένα που ακολουθούν τη γραμμή Αθήνας – Θεσσαλονίκης – Αλεξανδρούπολης. Η Ξάνθη εξυπηρετείται αεροπορικώς από το αεροδρόμιο της Χρυσούπολης στην Καβάλα.
Aρ. 5 : Στη Μεθώνη για του Κουτρούλη τον Γάμο
Άφθονη σάτιρα, χιούμορ και πολύ κρασί απολαμβάνουν οι καλεσμένοι στου Κουτρούλη τον Γάμο στη Μεθώνη, σε μία από τις ομορφότερες πόλεις της Πελοποννήσου, την Καθαρά Δευτέρα.
Oι γιορτές της Αποκριάς στη Μεθώνη είναι άρρηκτα δεμένες με αυτόν τον ιδιαίτερο γάμο, ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του στις αρχές του 14ου αιώνα. Όλα άρχισαν όταν ο τελευταίος Έλληνας ιππότης ο Ιωάννης Κουτρούλης ερωτεύθηκε μια ντόπια, που όμως ήταν παντρεμένη. Εκείνος την έκλεψε και αποφάσισε να συγκατοικήσει μαζί της, γεγονός που προκάλεσε τον αφορισμό της γυναίκας από την Εκκλησία. Η αναβίωση του εθίμου βασίστηκε στη θέληση των κατοίκων της Μεθώνης να γιορτάζουν τα κούλουμα στον εσωτερικό χώρο του κάστρου. Κάθε χρόνο οι διάλογοι εμπλουτίζονται με θέματα από την επικαιρότητα για να αντικατοπτρίζεται το πνεύμα του εθίμου.
Πως να πάτε:
Ακολουθείτε την Εθνική Κορίνθου – Τριπόλεως με κατεύθυνση την Καλαμάτα. Λίγο πριν από την Καλαμάτα στρίβετε δεξιά για την Πύλο και από εκεί ακολουθώντας τις πινακίδες θα φθάσετε στη Μεθώνη.
Aρ. 4 : Στη Νάουσα με τον Γενίτσαρο και τη Μπούλα
Στους πρόποδες του Βέρμιου είναι χτισμένη μια από τις ομορφότερες πόλεις της Μακεδονίας, ιδανική για περιπλάνηση κάθε εποχή του χρόνου, η Νάουσα. Οι καταρράκτες που σχηματίζονται από το ποτάμι Αραπίτσα, το άλσος του Αγίου Νικολάου και το χιονοδρομικό κέντρο στα 3-5 Πηγάδια αποτελούν τα σημαντικότερα αξιοθέατα.
Όμως την περίοδο των Απόκρεων το ενδιαφέρον αυξάνεται ακόμα περισσότερο στη Νάουσα γιατί διαδραματίζονται πολλές και ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις. Μια από αυτές είναι η αναβίωση στο εθίμου “οι Γενίτσαροι και οι Μπούλες”.
Οι ρίζες του εθίμου ανάγονται στον 18ο αιώνα, όταν οι Ναουσαίοι εμφανίστηκαν στις Απόκριες με κέρινες μάσκες χορεύοντας σκοπούς τραγουδιών που τους θύμιζαν ελευθερία, για να τιμήσουν τα παληκάρια που αντιστάθηκαν στον Σουλτάνο το 1705.
Από νωρίς το πρωί της Κυριακής γίνεται το ντύσιμο του Γενίτσαρου και το μάζεμα του μπουλουκιού. Πριν το μεσημέρι, μαζεύονται στο δημαρχείο για να χορέψουν και να πάρουν την άδεια του δημάρχου για να χορέψουν στην πόλη. Συνεχίζουν με χορό στους δρόμους και το απόγευμα γίνεται το βγάλσιμο του προσώπου (μάσκας). Χαρακτηριστικό της Αποκριάς είναι το καθημερινό ξεφάντωμα στους δρόμους της πόλης και οι επισκέψεις στα σπίτια των καρναβαλιστών όπου όλοι γεύονται τις θαυμάσιες ναουσαίικες πίτες, την αρμία και το κρασί.
Πώς θα φτάσετε
Οδικά με αυτοκίνητο η Νάουσα απέχει 510 χλμ. από την Αθήνα και 90χλμ. από την Θεσσαλονίκη. Από νότια Ελλάδα, ως πιο σύντομη διαδρομή, ακολουθείστε την Ε.Ο. Αθηνών – Θεσσαλονίκης και μόλις περάσετε τον Αλιάκμονα, βγείτε στην έξοδο για Βέροια. Από την Βέροια σε περίπου 20χλμ. θα φτάσετε στην πόλη της Νάουσας. Από Θεσσαλονίκη κατευθυνθείτε στη δυτική έξοδο και συνεχίστε στην εθνική οδό προς Αθήνα. Θα βγείτε στην έξοδο της Βέροιας και από εκεί θα ακολουθήσετε τον δρόμο για Νάουσα – Έδεσσα.
Aρ. 3 : Ρεθυμνιώτικο καρναβάλι
Το Ρέθυμνο είναι ένα κράμα μοντέρνας και παλιάς αρχοντικής πόλης. Στην παλιά πόλη, που είναι διατηρηταία, πλήθος από ορθόδοξες, ενετικές και τουρκικές αντιθέσεις, συνθέτουν ένα ασύγκριτο μωσαϊκό.
Πάνω από 4.000 μασκαράδες που εργάζονται πυρετωδώς τους τελευταίους μήνες παρουσιάζουν στην μεγάλη Καρναβαλική παρέλαση στις τις στολές και τα άρματα τους… Και Καθαρά Δευτέρα σε γραφικά Ρεθεμνιώτικα χωριά.
Η αναβίωση μοναδικών εθίμων σε γραφικά Ρεθεμνιώτικα χωριά προκαλεί και προσκαλεί όλους να ζήσουν μια αξέχαστη Καθαρά Δευτέρα. Ο Μέρωνας στους πρόποδες του Ψηλορείτη και το Μελιδόνι υποδέχονται εκατοντάδες λάτρεις της παράδοσης που μέχρι σήμερα θέλει αποκριάτικα παιχνίδια, δρώμενα και σάτιρα να ξυπνούν μνήμες άλλων εποχών.
Έθιμα όπως το κλέψιμο της νύφης, ο “Καντής”, το μουτζούρωμα σε συνδυασμό με το καλό κρασί και τους ήχους της λύρας αποτελούν την πιο επιτυχημένη συνταγή για μια μοναδική εμπειρία.
Πως θα φτάσετε στο Ρέθυμνο:
Από τον Πειραιά ακτοπλοϊκώς με αρκετά συχνά δρομολόγια όλη τη διάρκεια του έτους ή αεροπορικώς από τα Χανιά και το Ηράκλειο.
Χρήσιμα Τηλέφωνα
Λιμεναρχείο Ρεθύμνου: (+30) 28310 22276
Τουριστική Αστυνομία Ρεθύμνου: (+30) 28310 28156
Αστυνομία Ρεθύμνου: (+30) 28310 22238
Νοσοκομείο Ρεθύμνου: (+30) 28310 87100
ΚΤΕΛ Ρεθύμνου: (+30) 28310 28608
Aρ. 2 : Στη Σκύρο με τον γέρο και την κορέλα
Στη Σκύρο, όπως και σ’ ολόκληρη σχεδόν την Ελλάδα, οι αποκριές είναι λαϊκές γιορτές ευθυμίας, που παράλληλα με το γενικό ξεφάντωμα, τους χορούς και τα τραγούδια, διατηρούν το κοινό χαρακτηριστικό των μασκαρεμένων γλεντοκόπων.
Ανάμεσα στις εκδηλώσεις αυτές της Σκυριανής αποκριάς, ξεχωρίζει σαν μοναδική στον ελληνικό χώρο, μια τριάδα μεταμφιεσμένων που αποτελείται από τον “γέρο”, την “κορέλα” και τον “φράγκο”. Οι μεταμφιεσμένοι σχηματίζουν ομίλους που περιέρχονται το χωριό, δίνοντας με την παρουσία τους έναν τόνο χαράς και μυστηριακού μεγαλείου.
Ο «γέρος» έχει καλυμμένο το πρόσωπό του με προβιά μικρού κατσικιού, φοράει μία χοντρή μαύρη κάπα, άσπρη υφαντή βράκα και έχει στη μέση του 2-3 σειρές κουδούνια με μεγάλο βάρος. Περπατώντας με χορευτικό ρυθμό, τα κουδούνια ηχούν μελωδικά. Η «κορέλα» είναι η ντάμα του γέρου. Ντυμένη με παραδοσιακά σκυριανά ρούχα, με κυρίαρχο χρώμα το άσπρο ώστε να βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με το μαύρο χρώμα του «γέρου», έχει και αυτή καλυμμένο το πρόσωπό της. Χορεύει γύρω από τον «γέρο», καθώς αυτός βαδίζει, ανοίγοντάς του δρόμο ή προσπαθώντας να τον βοηθήσει και να τον ξεκουράσει.
Την Καθαρά Δευτέρα οι Σκυριανοί – και ιδιαίτερα οι γυναίκες- φορούν τις παραδοσιακές τοπικές στολές και κατεβαίνουν στην κεντρική πλατεία της Χώρας όπου χορεύουν και τραγουδούν σκυριανά τραγούδια.
Aρ. 1 : Στον Τύρναβο για το Μπουρανί
Το “Μπουρανί” είναι ένα λαϊκό πανηγύρι, αλλά στην ουσία είναι η γιορτή του φαλλού και συμβολίζει την αναπαραγωγή και την ευτεκνία.
Το έθιμο αυτό λαμβάνει χώρα την Καθαρά Δευτέρα, κάθε χρόνο, στον Τύρναβο. Οι κάτοικοι της πόλης πηγαίνουν στο εξωκλήσι του Προφήτη Ηλία στα βόρεια της πόλης, σ’ έναν ελεύθερο ευρύ χώρο (ένα μεγάλο αλώνι). Η πορεία γίνεται σε πομπή, της οποίας προηγούνται διάφορες ομάδες (θίασοι) μεταμφιεσμένων ή μη (μόνον ανδρών), οι οποίοι κουβαλούσαν όλα τα απαραίτητα για τη λειτουργία.
Όταν η πόλη έφθανε στο χώρο του Προφήτη Ηλία, εκεί κάθε ομάδα έστρωνε στο έδαφος διάφορα φαγητά και μια μεγάλη φιάλη σε σχήμα “φαλλού” γεμάτη με κρασί ή με γαλακτόχρουν κράμα ούζου ή τσίπουρου με νερό. Παράλληλα, άναβαν φωτιά πάνω στην οποία παρασκευαζόταν το “Μπουρανί”, μια χορτόσουπα από σπανάκι και ξύδι για να νοστιμίζει. Αφού γινόταν το “Μπουρανί”, που είχε τη μορφή σούπας, σερβιριζόταν στους “μυούμενους” ως μέθεξη – συμμετοχή στα δρώμενα – και έτσι άρχιζε ο χορός και τα τραγούδια, οι αστεϊσμοί και τα πειράγματα με άσεμνες βασικά εκφράσεις.
Σήμερα γύρω από το μπουρανί στήνεται ένα σκηνικό παιχνιδιού με φαλλικά σύμβολα και τολμηρά λογοπαίγνια με σκοπό την έξαρση της διονυσιακής ατμόσφαιρας. Για την προέλευση του εθίμου, υπάρχουν δύο εκδοχές. Η πρώτη αναφέρει ότι οι ρίζες του βρίσκονται στις πανάρχαιες εορτές των Ελλήνων: τα Διονύσια, τα Θεσμοφόρια, τα Αφροδίσια, τα Θαργήλια και κυρίως οι αλωαί, που ήταν γεωργική εορτή, πανάρχαια λατρεία και προθρησκευτική.
Η δεύτερη εκδοχή θέλει το έθιμο να προέρχεται από Αρβανίτες που εγκαταστάθηκαν στον Τύρναβο γύρω στο 1770, λίγο πριν από τα «Ορλωφικά». Αυτή η εκδοχή μάλλον είναι και η επικρατέστερη, καθώς τεκμηριώνεται από ιστορικά στοιχεία, αφού λέγεται πως εκείνη την εποχή έπεσε στον Τύρναβο επιδημία χολέρας και οι περισσότεροι κάτοικοί του βρήκαν τραγικό θάνατο.
Πηγή: menslounge.gr
