Aπόψεις του Δημήτρη Γρύλλη  B.A. M.S.
π. Προέδρου  Ένωσης Ξενοδόχων Πάτμου

Κάνοντας τον απολογισμό της σαιζόν, προσπαθούμε να κοιτάξουμε πίσω μέσα από ένα ουδέτερο πρίσμα, κρίνοντας αρχικά τους εξωγενείς παράγοντες που επηρεάζουν γενικά τον κλάδο.
Σε όλο τον κόσμο επικρατεί ανασφάλεια λόγω τον τρομοκρατικών χτυπημάτων σε διάφορα αστικά κέντρα, κυρίως στην Ευρώπη. Αυτό από μόνο του, έχει επηρεάσει την ψυχολογία μεγάλων αγορών όπως των Ηνωμένων Πολιτειών. Σε τοπικό επίπεδο, η ανασφάλεια που επικρατεί στην Τουρκία, θεωρήθηκε ανασταλτικός παράγοντας για το συνδυασμό Πάτμου με Έφεσο για πολλά γκρουπ που παραδοσιακά έκαναν προσκυνήματα και στους δύο προορισμούς (πχ καθολικά γκρουπ, γκρουπ από την Κορεάτικη αγορά κτλ). Το φαινόμενο επηρέασε την χαμηλή και μεσαία περίοδο, στις οποίες ο προσκυνηματικός τουρισμός θεωρείται από πολλούς η ραχοκοκαλιά της τουριστικής μας βιομηχανίας.
Εκτός από την γενική ανασφάλεια που επικρατεί, ένας άλλος σημαντικός παράγοντας παραμένει η οικονομική αβεβαιότητα στην Ελληνική και Ιταλική αγορά. Οι επισκέπτες έχουν την θέληση να έρθουν, αλλά διαπιστώνεται ότι η αγοραστική τους δύναμη περιορίζεται συνεχώς, δημιουργώντας ένα πελατολόγιο το όποιο γίνεται ολοένα και πιο απαιτητικό, που όμως δεν διατίθεται να πληρώσει περισσότερα, διαπραγματευόμενο οποιαδήποτε παρεχόμενη υπηρεσία ή προϊόν, καταλήγοντας συχνά να μειώνει ακόμα περισσότερο τις ήδη αναδιαμορφωμένες-προσαρμοσμένες στις αξιώσεις της αγοράς και του επισκέπτη τιμές.
Προσπαθώντας να περιοριστούμε σε ακόμα πιο τοπικό επίπεδο και αναγνωρίζοντας τις παγκόσμιες και πανελλήνιες συγκυρίες, οφείλουμε να αναφέρουμε και περιστατικά που αφορούν την περίπτωση της Πάτμου.
Πριν ακόμη ξεκινήσει η σαιζόν, δημιουργήθηκε μεγάλο θέμα σε σχέση με την παραχώρηση χώρου λατρείας στους Ρωμαιοκαθολικούς. Το θέμα αυτό θα μπορούσε εν μέρη να συσχετιστεί και με ένα λιγότερο γνωστό προς το ευρύτερο κοινό περιστατικό, με ένα γκρουπ χριστιανών Ινδονήσιων, οι όποιοι είχαν ζητήσει από το πνευματικό κέντρο τη διάθεση της αίθουσας συνεδριάσεων, αίτημα το οποίο απερρίφθη, όταν οι υπεύθυνοι του ”Πάτμιον” ενημερώθηκαν ότι η αίθουσα προοριζόταν για θρησκευτικού περιεχομένου χρήση. Η λύση εν τέλει βρέθηκε, με ενοικίαση χώρου ιδιώτη. Η γενική λογική που επικρατεί είναι, ότι ως Ορθόδοξος τόπος δεν είναι επιτρεπτή η παραχώρηση ή η διευκόλυνση με σχεδόν κανένα τρόπο, προς επισκέπτες άλλων δογμάτων ή θρησκειών.

Η αντεπιχειρηματολογία, ότι δεν γίνεται να τα εκμηδενίζομε όλα στον βωμό του χρήματος, είναι τουλάχιστον αφελής, όπως και το να συζητάμε ότι με το να παραχωρούμε πχ το ”Πάτμιον” για τέτοιες χρήσεις, μπορεί μακροπρόθεσμα να οδηγήσει, όπως ανέφερε και άνθρωπος του δήμου, σε αιτήματα για τζαμί, συναγωγή ή χαριτολογώντας, γάμους ομόφυλων ζευγαριών. Είναι γνωστό πως το νησί προσελκύει επισκέπτες από όλο τον κόσμο, επισκέπτες που φθάνουν στην Πάτμο με κύριο μέλημα να προσκυνήσουν. Οι άνθρωποι αυτοί, αναλόγως πάντα του πολιτιστικού και θρησκευτικού τους υπόβαθρου, έχουν συγκεκριμένες ανάγκες και ιδιαιτερότητες, τις οποίες μπορούμε είτε να προσπαθήσουμε να τις κατανοήσουμε και όσο μπορούμε να τις εξυπηρετήσουμε, είτε να τις αγνοήσουμε επιδεικτικά, στην προσπάθεια μας να μην “γίνουμε προτεκτοράτο του Βατικανού” ή να “μην ισοπεδώσουμε τα πιστεύω μας στον βωμό του χρήματος”.
Αναφορικά με αυτό τον “βωμό του χρήματος”, εντοπίστηκε ένα άλλο φαινόμενο ιδιωτικών πάρτυ, είτε σε σπίτια, είτε ακόμα και σε μικρά νησιά πλησίον της Πάτμου, που λειτούργησαν ως ιδιωτικοί χώροι, λόγω της μη ύπαρξης μονίμων κατοίκων. Προφανώς σε θέματα που αφορούν στην ασφάλεια των μεταβαινόντων από και προς άλλα νησιά ή σε φορολογικής φύσης παρατυπίες, πρέπει να υπάρχει έλεγχος και δεν πρέπει να επιβραβεύεται η αναρχία ή η ανομία. Παρατηρήθηκε όμως μία τελείως ακραία αντιμετώπιση: οι εκδηλώσεις δαιμονοποιήθηκαν, και η Πάτμος, λόγω ακριβώς αυτής της υπερβολής που ξεκίνησε από τοπικούς κύκλους, κατάφερε να κάνει εξώφυλλα σε έντυπα πανελλήνιας κυκλοφορίας, ως τόπος διεξαγωγής ρωμαϊκών οργίων, ακόμα και σατανιστικών τελετών.
Επίσης, ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στην αναποτελεσματική διαχείριση των υδάτινων πόρων, που είχαν σαν αποτέλεσμα το μεγαλύτερο ποσοστό επιχειρήσεων και σπιτιών να βρεθούν, στο αποκορύφωμα της σαιζόν, να μην έχουν νερό να καλύψουν τις λειτουργικές τους ανάγκες και να βασίζονται στην ευχέρεια ιδιωτών, που προσπαθούσαν να καλύψουν τις ολοένα και αυξανόμενες ανάγκες του νησιού.
Το γραφείο τουρισμού, εξυπηρέτησε για άλλη μια χρονιά τις ανάγκες πληροφόρησης των επισκεπτών, επιδοτούμενο από τρίτες πηγές χρηματοδότησης και συντονισμένο από συλλόγους και ενώσεις με ενδιαφέρον την καλή του λειτουργία. Στην ουσία, για άλλη μια χρονιά καλύφθηκε πρόχειρα και προσωρινά το κενό της εξυπηρέτησης επισκεπτών, και μακροπρόθεσμα δεν καλύφθηκε η ανάγκη για οργανωμένο και συνεχή προγραμματισμό τουριστικής πολιτικής, μιας τουριστικής πολιτικής, που κατόπιν της απόφασης των δημοτικών συμβούλων να μην εκμεταλλευτούν την αιγίδα της περιφέρειας με τη διασφάλιση περιπτέρων σε διάφορες ευρωπαϊκές εκθέσεις παγκόσμιου τουριστικού ενδιαφέροντος, αφήνει πολλά ερωτήματα για την πρόθεση ή και την ικανότητα του δήμου να προασπίσει τα συμφέροντα των επιχειρήσεων τουριστικού ενδιαφέροντος και γενικότερα του νησιού.
Ανακεφαλαιώνοντας, εάν περιμένουμε να έρχονται προσκυνηματικοί επισκέπτες αλλά δεν θέλουμε να τους διευκολύνουμε στην εκπλήρωση των θρησκευτικών τους καθηκόντων βάσει θεολογικών προφάσεων, δε θέλουμε πάρτυ στα οποία αυθαίρετα θεωρούμε ότι αντιβαίνουν στην ηθική μας, ακόμα και όταν πρόκειται για δεξιώσεις γάμων όπου μας ενοχλεί η ένταση της μουσικής, δεν τους παρέχουμε την στοιχειώδη απαίτηση για νερό, δεν έχουμε βασικές υπηρεσίες εξυπηρέτησης και εν τέλει δεν υπάρχει προκαθορισμένη τουριστική πολιτική ένα ερώτημα μένει να απαντηθεί:

Τουρισμό θέλουμε. Τουρίστες θέλουμε;

Δημήτρης Γρύλλης B.A. M.S.
Πρόεδρος Ένωσης Ξενοδόχων Πάτμου

|